Վարեց՝ ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ
Սեպտեմբերի 24ին, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհուրդը հաստատեց Հայկակ Արշամեանին հիմնադրամի գործադիր տնօրէնի պաշտօնում: 47 տարեկան Արշամեանն այն կը զբաղեցնի 3 տարի ժամկէտով:
2018թ. Յուլիսի 2ից, նա վարչապետի խորհրդականն էր: Մինչ այդ, Հայկակ Արշամեանը դասախօսել է ԵՊՀում, 2004-2010թթ. համակարգել է «Դէպի Հայք» հիմնադրամի ծրագրերը:
«Հայաստան» հիմնադրամի ղեկավարի պաշտօնում իր առաջին հարցազրոյցը՝ Հայկակ Արշամեան տուել է «Մեդիամաքս»ին:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Հայաստան համահայկական հիմնադրամի տնօրէն ընտրուելուց յետոյ մեկնեցիք Արցախ: Հանդիպել էք պետնախարարին՝ սա պաշտօնապէս: Իսկ շա՞տ էին ոչ պաշտօնական հանդիպումները:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Ոչ պաշտօնական հանդիպումներն Արցախի այն պաշտօնեաների հետ էին, որոնք այս տարիներին գործակցել են հիմնադրամի հետ, հաւասար մասնակցութիւն են ունեցել այն ծրագրերին, որոնք Արցախում իրականացրել է հիմնադրամը: Արցախում գործում է համաֆինանսաւորման գաղափարը՝ պետութիւնը հիմնադրամին հաւասար գումար է ներդնում իրականացուող ծրագրի մէջ: Դա նախ կարեւոր է դոնորների (նուիրատուներու-խմբ.) համար: Այդպէս նրանք համոզւում են, որ ծրագիրը լաւ ընթացք կ՛ունենայ:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Արցախում մինչեւ այսօր իրականացուած ծրագրերից որո՞նք են ամենակարեւորները:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Հայաստանն ու Արցախը կապող երկու ճանապարհները: Դրանք են հէնց այն զարկերակները, որոնց միջոցով ամրապնդուել է Հայաստան-Արցախ կապը: Եթէ չլինէին այդ ճանապարհները, դժուար թէ Արցախի հանրապետութիւնը լինէր այնպիսին, ինչպիսին այսօր է:
Արցախի իւրաքանչիւր գիւղում, համայնքում, քաղաքում հիմնադրամն առնուազն մէկ ծրագիր ունեցել է: Բայց այդ ճանապարհները հաղորդակցութեան այն խողովակներն են եղել, որոնց միջոցով Արցախն ամրացել, ինքնուրոյն երկիր է դարձել:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Իսկ Հայաստանու՞մ: Սկսած 1992ից այստեղ նոյնպէս բազմաթիւ նախագծեր են կեանքի կոչուել:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Ինձ շատ են դուր գալիս ժամանակակից տեխնոլոգիաներով յագեցած ծրագրերը: Օրինակ, Լուսաձորում ստեղծուել է այլընտրանքային էներգիայով գործող մի անասնագոմ: Ուզում ենք, որ մարաթոնի ընթացքում հաւաքուած գումարի գոնէ մի մասը ուղղուի Հայաստանում եւ Արցախում արեւային եւ վերականգնուող էներգիայի զարգացման ծրագրերին:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Ին՞չ նախագծեր էք պատրաստւում կեանքի կոչել: Որո՞նք են լինելու հիմնադրամի թիրախային անելիքները:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Այն ամէնից բացի, ինչ անում է հիմնադրամը, ուզում ենք նաեւ դրամ հայթայթելու նոր տարբերակներ ներմուծել: Դա որոշակի ժամանակ կը պահանջի: Խօսքը առցանց հարթակներում դրամահաւաքներ իրականացնելու եւ յատուկ բջջային յաւելուածների միջոցով ամէնօրեայ դրամահաւաքների մասին է:
Փորձելու եմ հնարաւորինս ընդլայնել սփիւռքի ներգրաւուածութիւնը եւ մասնակցութիւնը այն ծրագրերին, որոնք պէտք է իրականացուեն այդ դրամահաւաքների միջոցով:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Իսկ ի՞նչ է լինելու ամենամեայ աւանդական հեռուստամարաթոնի հետ։
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Հեռուստամարաթոնը խորհրդանշական իմաստ ունի: Այն միասնութեան գաղափար է տալիս: Հէնց հեռուստամարաթոնի օրը եւ այդ օրուայ ընթացքում ընդհանուր գումարի փոքր մասն է միայն հաւաքւում:
Մենք բազմաթիւ գրասենեակներ ունենք ամբողջ աշխարհում, որոնք հսկայական աշխատանք են տանում դոնորների հետ: Նրանք ծրագրեր են մշակում, որտեղ մանրամասնօրէն նշւում է՝ ինչպէս է ծախսուելու նուիրաբերուող գումարը եւ հեռուստամարաթոնը դրա ամփոփումն է:
Այդ պատճառով փորձելու ենք ոչ միայն մեծ ծրագրեր իրականացնել: Փոքր ծրագրեր նոյնպէս կ՛իրականացուեն Հայաստանում եւ Արցախում, դրանք կը նպաստեն, որ տուեալ քաղաքի, գիւղի կամ համայնքի բնակիչները մնան իրենց հողի վրայ եւ գումար աշխատեն:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Դուք երբեւէ գումար նուիրաբերե՞լ էք հեռուստամարաթոնի ընթացքում:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Այո, բայց նախընտրում եմ գումարների չափի մասին չխօսել:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Նիկոլ Փաշինեանը վերջերս խօսելով հիմնադրամի մասին, ասել էր «Տեղեակ եմ, որ խնդիրներ են գոյացել»: Ին՞չ նկատի ունէր վարչապետը:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Խնդիրն այն է, որ յայտնի սկանդալային իրադարձութիւններից յետոյ հիմնադրամի հանդէպ վստահութիւնը փոքր-ինչ ընկել է: Մարդիկ չեն կարդում լուրն ամբողջութեամբ, կարդում են վերնագիրը եւ եզրակացնում, որ հիմնադրամում մեծ գումարներ են չարաշահուել: Բայց իրականութիւնն այն է, որ գումարները, որոնք հիմնադրամի հաշուից վերցուել են, նոյն օրը կամ յաջորդ օրը վերադարձուել են: Հիմնադրամը ֆինանսապէս ոչ մի կորուստ չի կրել:
Իմ առաջնահերթ խնդիրներից մէկը հիմնադրամի նկատմամբ վստահութեան վերահաստատումն ու բարձրացումն է: Ընդ որում՝ ոչ միայն Հայաստանում, այլեւ բոլոր այն երկրներում, որտեղ գործում են մեր մասնաճիւղերը:
Հիմնադրամը չպէտք է միայն դրամահաւաք եւ ծրագիր իրականացնող կազմակերպութիւն լինի: Այն կարող է հանրային դիւանագիտութեան գործիք դառնալ, որովհետեւ հսկայական տուեալների բազա (շտեմարան-խմբ.) եւ կապեր ունի, որոնց միջոցով կարելի է մարդկանց միաւորել Հայաստանի եւ Արցախի զարգացման գաղափարի շուրջ:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Վարչապետի հետ հանդիպմանը Դուք ասել էիք, որ հիմնադրամը պէտք է վերածել 21րդ դարի կառոյցի, այդ ինչպէ՞ս:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Պէտք է սկսել հիմնադրամի կառուցուածքից եւ առցանց հարթակներում դրամահաւաքի ռեսուրսների (միջոցներու-խմբ.) օգտագործումից, լուծել ժամանակակից տեխնոլոգիաներով դրամահաւաք իրականացնելու խնդիրները։
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Հիմնադրամի ներսում կառուցուածքային փոփոխութիւննե՞ր են լինելու:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Կը լինեն, հիմա մոդելը (նախատիպ-խմբ.) հասկանալու ուղղութեամբ եմ աշխատում: Աշխատանքի բաժանման այն ձեւաչափը, որն ունեցել է հիմնադրամը, 1990ականների մոդել է: Փոփոխութիւնների անցնելուց առաջ պէտք է հասկանամ մարդկանց աշխատանքային կարողութիւնները, գնահատեմ նրանց ցանկութիւնները: Ովքեր լաւ են աշխատում, աշխատելու են: Ցանկութիւն ունեմ Հայաստանում հիմնադրամի աշխատանքում ներգրաւել նաեւ սփիւռքի մեր հայրենակիցներին:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Իսկ ներգրաւուելու ցանկութիւն ունեցողներ կա՞ն:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Շատ են: Վստահ եմ, որ նրանք նոր շունչ, նոր մտածողութիւն կը բերեն հիմնադրամին: Իրենց երկրների լեզուների իմացութեամբ կարող են օգտակար լինել ու շատ լաւ կամուրջ հանդիսանալ սփիւռքում նոր մարդկանց ներգրաւելու գործում:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Նախկինում երբեւէ մտածե՞լ էիք «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը ղեկավարելու մասին:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Այո, մտածել եմ: Այս հիմնադրամը շատ իւրայատուկ կառոյց է: Միակն է, որ համահայկական այսպիսի մեծ գործունէութիւն է ծաւալում եւ որում սփիւռքի ներգրաւուածութիւնը շատ մեծ է:
1998 թուականից սփիւռքի երիտասարդների հետ ներգրաւուած եմ եղել թէ պետական, թէ մասնաւոր աշխատանքներում: Իմ ցանցն ունեմ սփիւռքում, մօտ 500 երիտասարդներ են, եւ այն իմ կեանքի մեծ հարստութիւններից մէկն է:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- 42 յայտ՝ 7 տարբեր երկրներից եւ ընտրւում էք Դուք: Սպասելի՞ էր եւ ըստ ձեզ, ինչու՞ են ձեզ ընտրել:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Կարծում եմ, այդ հարցը պէտք է յանձնաժողովին ուղղել: Բայց մրցակցութիւնը շատ լուրջ էր: Թէեւ ինձ են ընտրել, վստահ եմ, որ շատ այլ արժանի թեկնածուներ են եղել: Դեռ չեմ տեսել մրցոյթի միւս մասնակիցների ցանկը: Դեռ ժամանակ չեմ ունեցել ուսումնասիրելու, թէ ինչ ծրագրերով են նրանք ներկայացել: Երբ կարդամ դրանք եւ հետաքրքիր մտքեր տեսնեմ, նրանց կը ներգրաւուեմ մեր աշխատանքներում կամ գուցէ իրենց թոյլտուութեամբ կը փորձեմ որոշ ծրագրեր իրականացնել:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Խօսւում է, որ դուք էք ընտրուել հիմնադրամի տնօրէն, որովհետեւ Նիկոլ Փաշինեանի խորհրդականն էք ու մտերիմը:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Ես եմ ընտրուել, որովհետեւ ես Հայկակ Արշամեանն եմ, եւ իմ կեանքի ուղին կերտել եմ ինքնուրոյն: Մինչեւ վարչապետի խորհրդական հասել եմ իմ յամառ աշխատանքի շնորհիւ:
ԼՈՒՍԻՆ ՄԿՐՏՉԵԱՆ.- Արդէն հասկացե՞լ էք՝ խորհրդականի, թէ հիմնադրամի տնօրէնի աշխատանքն է աւելի բարդ:
ՀԱՅԿԱԿ ԱՐՇԱՄԵԱՆ.- Հեշտ չէր վարչապետի խորհրդականը լինել, բայց շատ հաճելի էր: Վարչապետի հետ աշխատելն ուղղակի բերկրանք է, որովհետեւ իր լսելու, բանավիճելու կարողութիւնը հրաշալի է: Կարողանում ես նրան համոզել, երբ գաղափարդ համոզիչ է, իր հետ խօսելիս եւ աշխատելիս տեսնում ես, որ սովորական մարդ է, բոլորիս նման ունի յոյզեր եւ չի թաքցնում դրանք:
Լուսանկարները՝ Շաքէ Հովհաննիսեանի