
ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԸ ԴԱՏԱՊԱՐՏԵՑ
28 Մայիսին` Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութեան տօնին առիթով, Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. կաթողիկոսին եւ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի միաբաններուն Սարդարապատի յուշահամալիր մուտքը ոստիկանները փորձեցին արգիլել քանի մը անգամ։ Սակայն անոնք կրցան յառաջ անցնիլ եւ մտնել Սարդարապատ։
Ոստիկաններուն այս արարքը հոգեւոր եւ աշխարհիկ անձնաւորութիւններու կողմէ դատապարտումի ալիք բարձրացուց։
Այս առիթով, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի հրապարակած յայտարարութեան մէջ կ՛ըսուի հետեւեալը «Հայոց Հայրապետի ու եկեղեցականների նկատմամբ դրսեւորուած դատապարտելի պահուածքը եւ յուշահամալիրի տարածք մուտք գործելու յարուցուած արգելքներն ու բռնի գործողութիւնները հերթական դրուագն են իշխանութիւնների ամօթալի ու ապազգային գործունէութեան: Փառք Տիրոջ, որ հակառակ ոստիկանների կողմից բռնութիւնների ու յարուցուած արգելքների վեհափառ հայրապետը յուշակոթողի առջեւ աղօթք բարձրացրեց առ Աստուած մայիսեան հերոսամարտերում նահատակուած քաջարի հայորդիների հոգիների հանգստութեան համար: Թող Երկնաւոր Տէրն անսասան պահի հայոց անկախ պետականութիւնը եւ հանապազ օրհնի ու ապահով եւ անվտանգ կեանք շնորհի համայն մեր ժողովրդին»:


«ՄԵՐ ԵԿԵՂԵՑԻՆ ՉԻ՛ ԿՐՆԱՐ ԱՆՏԱՐԲԵՐ ՄՆԱԼ Ի ՏԵՍ ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՔԱՆԴՈՒՄԻՆ». ԱՐԱՄ Ա. ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսը դատապարտեց Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. կաթողիկոսին՝ Սարդարապատի յուշահամալիր մուտքը արգիլելը՝ յայտարարելով հետեւեալը.
«Քիչ առաջ իմացանք Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին Սարդարապատ մուտքի ժամանակ ոստիկաններուն կողմէ եղած խոչընդոտին մասին։ Խստօրէն կը դատապարտենք այս մեծապէս ամօթալի երեւոյթը, որ խոտոր կը համեմատի մեր ազգի վարքագիծին եւ բարոյական ու հոգեւոր արժէքներուն։
«Ո՞ւր կ՛երթայ Հայաստանը՝ մեր սիրելի հայրենիքը, որուն անկախութեան ու յաւերժութեան ի խնդիր դարեր շարունակ մեր սուրբերը աղօթեցին, մեր նախահայրերը ստեղծագործեցին եւ մեր նահատակները իրենց արիւնը թափեցին։ Ինքնաքանդումի ու ինքնասպանութեան ներկայ ընթացքը պէտք է կա՛նգ առնէ։ Մեր եկեղեցին չի՛ կրնար անտարբեր մնալ ի տես հայրենիքի քանդումին»։
ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԻ ՀԱՅՈՑ ՊԱՏՐԻԱՐՔԸ ԵՒՍ ԴԱՏԱՊԱՐՏԵՑ
Երուսաղէմի Հայոց Նուրհան արք. Մանուկեան պատրիարքը եւս յայտարարութիւն մը տարածելով՝ դատապարտեց Սարդարապատի յուշահամալիրին մէջ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին նկատմամբ ոստիկանութեան ամօթալի գործողութիւնները:
Նշեալ յայտարարութեան մէջ կ՛ըսուի հետեւեալը.
«Խոր ցաւով եւ մտահոգութեամբ տեղեկացանք երէկ` Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան եւ Սարդարապատի հերոսամարտի 106ամեակի յիշատակութեան օրը, Հայաստանի Հանրապետութեան ողջ պատմութեան մէջ նախադէպը չունեցող ամօթալի եւ խիստ դատապարտելի իրողութեան մասին:
«Սարդարապատի հերոսամարտի ժամանակ հայ ժողովուրդին համար այդ օրհասական օրերուն զինուորներու, հրամանատարներու, գիւղացիներու, շինականներու եւ մտաւորականներու կողքին մէկ ձեռքով խաչ, միւս ձեռքով զէնք բռնած կը մարտնչէին նաեւ հոգեւորականները: Բախտորոշ այդ օրերուն զինուորական ղեկավարութիւնը կը պահանջէր Ամենայն Հայոց Գէորգ Ե. Սուրէնեանց կաթողիկոսը փոխադրել աւելի ապահով վայր մը, իսկ Արամ Մանուկեան կ՛առաջարկէր ապահովութեան համար թողնել Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը եւ պատսպարուիլ Սեւան: Անոնք ամէն կերպով կը ջանային ապահովել Հայոց հայրապետին ապահովութիւնը, պաշտպանել թշնամիի հնարաւոր յարձակումէն:
«Այսօր՝ 106 տարի ետք, Հայաստանի Հանրապետութեան ոստիկանութիւնը ոչ միայն չ՛ապահովեր Ամենայն Հայոց հայրապետին ապահովութիւնը, այլ նաեւ տարապայման, քստմնելի վերաբերմունքի դրսեւորումով, քանի մը անգամ պատնէշ կազմելով, քաշկռտելով՝ կը փորձէ խոչընդոտել Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց հայրապետին եւ անոր ընկերակցող հոգեւորականութեան ընթացքը դէպի Սարդարապատի յուշահամալիր:
«Յանուն Սրբոց Յակոբեանց Զինուորեալ միաբանութեան՝ խստագոյնս կը դատապարտենք Հայաստանի ոստիկանութեան ամօթալի եւ անպատուաբեր վարմունքը Ամենայն Հայոց հայրապետին հանդէպ: Լիայոյս ենք, որ Հայաստանի ոստիկանութիւնը կը վերանայի իր գործելակերպը եւ վերաբերմունքը Հայ առաքելական եկեղեցւոյ եւ Ամենայն Հայոց հայրապետին հանդէպ` բացառելով այդպիսի միջադէպերու կրկնութիւնը:
«Մեր զօրակցութիւնը կը յայտնենք Ամենայն Հայոց հայրապետին` հայցելով Բարձրեալի օգնականութիւնը եւ մաղթելով «Երկար օրեր Հայոց Հօր»:
Հայոց եկեղեցին միշտ եղած է եւ պիտի մնայ հայի գոյութեան, հայ մշակոյթի պահպանման, հայոց պետականութեան շէնացման առհաւատչեան, առ այդ, «ո՛չ մարդիկ, ո՛չ սուրը, ո՛չ հուրը, ո՛չ ջուրը եւ ոչ էլ որեւէ այլ դառը հարուած…է չեն կրնար խարխլել Հայ Առաքելական Եկեղեցու հիմքերը»:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի դիւանապետ Արշակ եպս. Խաչատրեան եւս անդրադարձաւ այս պատահարին՝ դիտել տալով, որ Սարդարապատի յաղթական հերոսամարտէն շուրջ 110 տարիներ ետք նոյն վայրին մէջ հայերը պարտութիւն կրեցին:

«Հայկական ոստիկանական համազգեստով անհասկանալի ծագմամբ մարդիկ արգելափակում են Հայոց կաթողիկոսի եւ եկեղեցականների մուտքը յուշահամալիր: Եւ ի հարկէ իշխանութիւնները, յատկապէս վարչախմբի ղեկավարը, ոչ մի մեղք չունեն: Նրանք խիստ զբաղուած են. ամօթալի զիջումներով եւ աղէտաբեր ու պառակտիչ գործողութիւններով «ինքնիշխանութիւն» են կերտում», գրած է Արշակ եպս. Խաչատրեան։
Արարքը դատապարտեց նաեւ «Տաւուշը յանուն հայրենիքի» քաղաքացիական շարժումը՝ նշելով. «Խստիւ դատապարտում ենք Նիկոլ Փաշինեանի թիկնապահների եւ ոստիկանների կողմից` Ամենայն Հայոց հայրապետի, Գարեգին Բ.ի դէմ Սարդարապատի յուշահամալիրում իրականացուած գործողութիւնները:
Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեան ղեկավարն, այդկերպ, հերթական անգամ ի ցոյց է դնում իր փոքրոգութիւնն ու ներքին վախերը`որպէս յենարան ունենալով բացառապէս ոստիկանական ուժերին: Մենք մեր սատարումն ենք յայտնում վեհափառ հայրապետին ու նրա հետ գտնուած հոգեւոր հայրերին»։
Հայաստանի մարդու իրաւունքներու նախկին պաշտպան Արման Թաթոյեան «Ֆէյսպուք»ի իր էջին վրայ գրած է, որ փորձ կը կատարուի նսեմացնելու Հայաստանեաց առաքելական Սուրբ եկեղեցւոյ դերը եւ պատմական բացառիկ արժէքը հայ ժողովուրդին կեանքին մէջ։ Ան նաեւ կը յայտնէ, որ ոստիկանները պոկած են Արցախի թեմի առաջնորդ Վրթանես եպս. Աբրահամեանի պանակէն (Աստուածամօր սրբապատկերով եպիսկոպոսական տարբերանշան)։ Ստորեւ՝ Թաթոյեանին գրառումը։
«Այսօր Սարդարապատի յուշահամալիրի մօտ «սեւ բերետաւոր» եւ «կարմիր բերտաւոր» ոստիկանները պոկել են Արցախի թեմի առաջնորդ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամեանի պանակէն, քաշքշել են հոգեւոր հայրերին, դրսեւորել են անյարգալից վերաբերմունք Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդի եւ հոգեւոր հայրերի նկատմամբ: Այս ամօթալի արարքներից յետոյ իշխանութեանը պատկանող լրատուամիջոցներով տարածւում են սուտ տեղեկութիւններ, թէ իբր վեհափառ հայրապետն այդ ժամին է գնացել Սարդարապատի յուշահամալիր սադրանքի նպատակով: Իրականում, նախատեսուած է եղել , որ վեհափառ հայրապետը Սարդարապատի յուշահամալիր այցելի պատարագից յետոյ, ժամը 14:30ի սահմաններում, քանի որ երէկ կառավարութիւնից Մայր Աթոռին տեղեկացրել են, որ կառավարութեան պաշտօնական այցը նախատեսուած է այսօր առաւօտեան` ժամը 10-11-ի սահմաններում: Նախ, ոստիկանները Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին թոյլ չեն տուել մեքենայով մուտք գործել յուշահամալիրի կայանատեղի, ուստի վեհափառ հայրապետը եւ միւս հոգեւորականները ստիպուած են եղել ոտքով մօտենալ, որի ժամանակ հանդիպել են տեղաշարժն արգելափակած ոստիկանական շարքերի:
Այդ ժամանակ փորձել են ճշդել արգելքի պատճառը, որին ի պատասխան` ոստիկանները պատասխանել են` տեղեակ չեն: Փոխարէնը` թոյլ են տուել վերը նկարագրուած դատապարտելի պահուածքը: Այսօրուայ տեղի ունեցածն ակնյայտ ցոյց տուեց, որ դեռ 2018թ. Յուլիսին Գնդեվանքում Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի նկատմամբ յարձակումը, մեքենայի շրջափակումն ու քարերով սպառնալիքները բնոյթով նոյնն են, ինչ այսօր տեղի ունեցածը. պարզապէս քաղաքացիական հագուստով անձինք փոխարինուեցին ոստիկանական համազգեստով անձերով:
Այս կերպ քաղաքական փորձ է արւում նսեմացնելու Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ եկեղեցու դերը եւ պատմական բացառիկ արժէքը հայ ժողովրդի կեանքում»։