ՎԱՂԱՐՇԱԿ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆ
Այս գրութեան յայտնուելու պատճառը «Ասպարէզ»ի 23 Օգոստոսի թուին մէջ բերուած լրատուութեան պարունակած ապատեղեկացնող սխալն է. այնտեղ մեթրը (մ.) շփոթուած է սանթիմեթրի (սմ.) հետ:
Այնտեղ բերուած թիւը՝ 1936 սմ., որ իբր պիտի դառնայ 1939.5 սմ. բոլորովին շփոթեցուցիչ է, եւ սխալը չ՛ուղղուիր սմ.ը մ. (այսինքն՝ մեթր) դարձնելով: Մի փոքր հետազօտելով սխալի առաջացման պատճառը, հասկացանք, որ 1900.36 մ. պաշտօնական թիւը, որ կարելի էր գրել 1900 մ. 36 սմ. ինչ որ «խտացման» ձեւով դարձել է 1936 սմ. այստեղ բոլորովին անընդունելին սմ.ն է, գոնէ՝ 1936 մ. գրէին:
Այս ուղղումը թերեւս չներկայացնէինք ընթերցողին, եթէ չլինէր բուն նպատակը՝ հանրութեանը մէկ անգամ եւս ներկայացնել Սեւանի ողբերգութիւնը, եւ մանաւանդ, մէջտեղ բերելով անուշադրութեան մատնուած մի հանգամանք:
Նախ բերենք Սեւանի մակարդակի՝ ծովի մակերեւոյթից բարձրութիւնները մի քանի բնորոշ տարիների համար (թուերը կլորացուած են ամբողջ մեթրերի).
1933 թ. 1916 մ., 1990 թ. 1899 մ., 1996 թ. 1896 մ., 2012 թ. 1900 մ., վերջնական ծրագիր 1903 մ.:
Այսպիսով, խորհրդային տարիներին իջնելով 17 մ.ով (նոյնիսկ վերջին տարին մէկ մեթր բարձրացում էր արձանագրուած), Սեւանի մակարդակը Հայաստանի անկախացումից յետոյ իջաւ եւս 3 մ.ով, իր նուազագոյն բարձրութեանը հասնելով 1996 թ.:
Ահա այս վերջին հանգամանքը պէտք է յատուկ ուշադրութեան արժանանայ, որովհետեւ սովորութիւն է դարձել ամէն վատ բան խորհրդային կարգերին վերագրելը. անկախացման առաջին հինգ տարիներին Սեւանի մակարդակի եւս 3 մ.ով իջեցումը պատերազմով եւ շրջափակումով չի կարելի արդարացնել. պէտք է հարցը մանրամասնօրէն քննել եւ բացայայտել մեղաւորներին:
Սոյն գրութիւնը դրական երանգով աւարտելու համար նշենք Սեւանի մակարդակի՝ նախատեսուող վերջնական բարձրութիւնը՝ 1903 մ., թէեւ այն 13 մ.ով պակաս է նախնականից, բայց եւ 7 մ.ով բարձր է նուազագոյնից, որով փոքր ի շատէ կը բուժուեն Սեւանի «վէրքերը». եւ դրան հասնելը դիւրին չի լինելու, որովհետեւ այն իրագործելիս ջրասոյզ են լինելու շատ ու շատ ազդեցիկ մարդկանց՝ լիճի ափի անօրինական կառոյցները:
«Մեսրոպեան Ուխտ» Լեզուապահպանական Միութիւն