Իշխանութեան Դէմ Պայքարում Չպէտք Է Կոյր Լինել…
Վարեց՝ ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Մամուլում պարբերաբար լուրեր են շրջանառւում այն մասին, որ Դաշնակցութիւնում խմորումներ կան, ներքին լարուածութիւն կայ եւ այս ամէնի ֆոնին՝ ղեկավար կազմում շուտով փոփոխութիւններ են լինելու: Իրականութեանը համապատասխանո՞ւմ են այս լուրերը:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Դաշնակցութիւնը բնական, ապրող կազմակերպութիւն է: Մենք մի անձի կուսակցութիւն չենք եւ շատ բնական է, որ մեր մէջ խմորումներ լինեն: Բայց արտառոց որեւէ բան չկայ, որից էլ բխի ղեկավար կազմի փոփոխութեան հարց, ընդվզում կամ երկպառակտում չկայ: Պարզապէս շատերն ուզում են իրենց ցանկութիւններն իբրեւ իրականութիւն ներկայացնել եւ նման լուրեր են տարածում: Այո, Դաշնակցութիւնը դժուար օրեր է անցկացրել հետընտրական արդիւնքների ֆօնի վրայ, ներքին անհանգստութիւն ունի այս առումով, բայց նորմայից աւելի, այսպէս կոչուած լարուածութիւն, մեզանում գոյութիւն չունի:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Պարոն Մարգարեան, հրապարակումներ եղան նաեւ այն մասին, որ լարուածութիւնը հէնց ձեր եւ ղեկավար կազմից միւս անդամների միջեւ է: Այդպէ՞ս է:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Չէ, չէ: Մեր ղեկավար կազմերի մէջ որեւէ խնդիր չկայ եւ չի եղել, մենք միակամ ենք: Կրկնում եմ՝ մեր կազմակերպութիւնն անձի կազմակերպութիւն չէ, որ լիդերը ինչ որ բան ասի, բոլորը հետեւից քայլեն: Դաշնակցութիւնը ապրում է, երկնում է նոր քաղաքականութիւն, նոր գաղափարներ:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Հերքո՞ւմ էք, որ անձնական խնդիր ունէք ՀՅԴ ղեկավար կազմի հետ:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Այո:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Շատերը քննադատեցին Դաշնակցութեանը պաշտօններ ստանձնելու համար՝ գնահատելով դա որպէս «ընդդիմութիւն պաշտօններով»: Նախ Վահան Յովհաննիսեանը դեսպան նշանակուելու առաջարկ ստացաւ, հիմա էլ խօսւում է, որ Հրայր Կարապետեանն է հիւպատոսարանում պաշտօն ստանալու: Ինչպէ՞ս կը բացատրէք այս հանգամանքը:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Այստեղ Դաշնակցութեանը հասկանալու հարց կայ: Մենք ճիշդ է, որ ընդդիմութիւն ենք, բայց այս երկրից խռով չենք, այս երկրի թշնամին չենք: Որեւէ ընդդիմադիր կուսակցութիւն Հայաստանում չկայ, որը իբրեւ ընդդիմութիւն անում է աւելին, քան մենք, անում է այն, ինչ մենք չենք անում: Կան հարցեր, ազգային, արտաքին քաղաքական ոլորտում, որոնց առնչութեամբ մենք համագործակցում ենք իշխանութեան հետ: Եթէ ընդդիմութիւն ես, չի նշանակում, որ պէտք է երկրին վերաբերող ցանկացած հարցի դէմ լինես: Եթէ այդպէս լինի, ուրեմն պէտք է շէնք չկառուցենք, գործարան չհիմնենք, աշխատանքի չգնանք, որովհետեւ վերջիվերջոյ, եթէ այս տրամաբանութեամբ շարժուենք, այս ամէնից շահում է իշխանութիւնը:
Բայց լինելով իրատես կուսակցութիւն, իմանալով մեր ուժերի չափը, քաղաքական զարգացումների տրամաբանութիւնը, մենք գիտենք, որ այս պետութեան մաս ենք կազմում եւ այդ պատճառով օգտակար ենք լինում մեր երկրին ու ժողովրդին այն ամէնով, ինչով կարողանում ենք: Երբ մենք նախկինում գործող իշխանութեանը մաս էինք կազմում, պահանջում էինք, որ ընդդիմութիւնը եւս՝ դառնայ պետութեան մաս, իր մասնակցութիւնն ունենայ պետական գործին: Խօսքը, բնականաբար, գործադիր իշխանութեան մասին չէ, բայց կան պաշտօններ, բնագաւառներ, որոնք կարող են ընդդիմութեանը տրամադրուել՝ ինչպէս վերահսկողական ծառայութիւնները, մարդու իրաւունքների պաշտպանի՝ օմբուդսմենի եւ այլն, որպեզի առողջ պետականութիւն ստեղծենք:
Երբ իշխանութեան մաս էինք, համոզուած էինք, որ ընդդիմութեան մասնակցութիւնն անհրաժեշտութիւն է: Հիմա, երբ ընդդիմութիւն ենք, դարձեալ համոզուած ենք, որ ընդդիմութիւնը պէտք է լուսանցքում չմնայ: Եւ ամենեւին պէտք չէ անհանգստանալ, որ մեր օգնութիւնից ինչ որ տեղ կը շահի իշխանութիւնը: Այն, որ ես աշխատանքի եմ գնում, հարկ եմ վճարում այս պետութեանը, ուրեմն օգնո՞ւմ եմ այս իշխանութեանը. բա ի՞նչ անեմ՝ չաշխատե՞մ: ՀՅԴն աշխատում է արտաքին քաղաքականութեան բնագաւառում՝ լաւ տեղեակ լինելով ազգային հարցերին եւ դրա համար մենք համոզուած ենք, որ անելիք ունենք՝ անկախ նրանից, թէ ով է իշխանութիւնը:
Այո, կան պետութիւններ, որտեղ դեսպան են նշանակում նաեւ ընդդիմութիւնից, կամ չեն նշանակում ընդիմութիւնից եւ դա տուեալ երկրներում նորմալ է ընկալւում: Շեշտը դրէք նրա վրայ՝ ինչո՞ւ իշխանութիւնները այդ կարեւոր պաշտօնին ուզում են տեսնել Վահան Յովհաննիսեանին: Եթէ Գերմանիոյ ճակատում աշխատելու համար պետութիւնն ընտրել է Վահանին, բնականաբար, նա չպէտք է զլանար: Եթէ պէտք լինէր ադրբեջանական ճակատում դերակատար լինել՝ մենք կրկին չէինք զլանայ՝ կ՛աշխատէինք: Եթէ սրանից իշխանութիւնը կը շահի, թող շահի… Մենք դրական ուժ ենք, մեր մօտեցումը դրական է: Որքան ուզում են թող խօսեն, թէ սա նշանակում է իշխանութեան մաս կազմել, բայց դա այդպէս չէ. մեր մօտեցումը չի փոխուել, մենք եղել ենք ընդդիմութիւն եւ շարունակում ենք լինել ընդդիմութիւն:
Իշխանութեանը դէմ լինելու մեր վճռականութիւնը չի պակասել: Մենք գիտենք՝ որտեղ է սկսւում համագործակցութեան սահմանն իշխանութեան հետ ու որտեղ է այն աւարտւում եւ մեր ընդդիմադիր կեցուածքի հետ այն չի հատւում՝ հաւատացէք: Յիշէք՝ ընդդիմադիր կամ իշխանութիւն լինելը ինքնանպատակ չէ, դա ժողովրդի համար է: Մենք ընդդիմութիւն չենք իշխանութիւն լինելու համար, մենք այս երկրով ու ժողովրդով ենք երդում կատարել, մեր կեանքի իմաստը Հայաստանն ու հայ ժողովուրդն են, ոչ թէ իշխանութիւն կամ ընդդիմութուն լինելը:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- ՀՅԴ պատգամաւոր Աղուան Վարդանեանը Վահան Յովհաննիսեանի նշանակման առթիւ ասել էր, թէ դրանից «Դաշնակցութիւնը գուցէ եւ որոշ շրջանակներում կը տուժի»: Հիմնաւոր չե՞ն արդեօք տեսակէտները, որ որպէս ընդդիմութիւն հասարակութիւնն այլեւս Դաշնակցութեանը չի ընկալի եւ ՀՅԴն կը տուժի հէնց այս առումով:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Ես էլ եմ ժողովրդի մէջ ապրում եւ որեւէ կերպ կտրուած չեմ ժողովրդից եւ կարող եմ ասել, որ չեմ տեսնում մտահոգութիւն մարդկանց մէջ այն առումով, թէ Վահան Յովհաննիսեանի դեսպան նշանակուելուց յետոյ այլեւս ընդդիմութիւն չենք: Հակառակը՝ մարդիկ ասում են, որ եթէ կարող էք մի բան անել, արէք: Ես չեմ կարծում, որ ժողովուրդը մեզանից պահանջում է տունը նստած, ձեռքերներս ծալած սպասել եւ իշխանութեանը հայհոյել: Հիմա տարբեր քաղաքական ուժեր սա չե՞ն անում: Իսկ մենք փորձում ենք օգտակար լինել՝ արտագաղթ կայ, փորձում ենք ելք ցոյց տալ, ծրագիր ենք հրապարակում, այլ հարցերում եւս փորձում ենք առաջարկներ անել, համոզել մեր տեսակէտները իշխանութեանը: Բա միւսներն ի՞նչ են անում, որ անունով ընդդիմութիւն են, իսկ մենք պարզւում է՝ ոչ: Եթէ որեւէ մէկը մի բան մեզանից առաւել է անում, ես կը հասկանամ, բայց այդպէս չէ: Ես վստահ եմ, մեր ժողովուրդը մեզ կը հասկանայ, որովհետեւ մենք անում ենք այն, ինչ նախկինում ենք արել: Մենք նախագահի կամ վարչապետի քարոզչութեամբ չենք զբաղւում, մենք աշխատում ենք մեր երկրի եւ ժողովրդի համար: Մի ասացուածք կայ՝ էշը պատրաստ է սատկի, ինչ է տիրոջը վնասի: Իշխանութեանը վնասելու ցաւով մենք չպէտք է տառապենք այնքան, որ կամա-ակամայ վնասենք նաեւ ժողովրդին ու պետականութեանը: Իշխանութեան դէմ պայքարելու կիրքը չպէտք է այնքան կոյր լինի, որ չհասկանանք՝ պետութեան արմատի՞ն ենք խփում, թէ՞ իշխանութեանը:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Ի դէպ, վարչապետի յայտարարած «պատերազմը» Դաշնակցութեան նկատմամբ աւարտուե՞լ է, թէ դեռ շարունակւում է:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- «Պատերազմ» բառը մի քիչ շատ քաշքշուեց: Դա իր բառն էր: Ես նկատի եմ ունեցել, որ վարչապետը վատ, ստահոտ յօդուածներ էր հրապարակում Դաշնակցութեան դէմ: Իր սկսկած սեւ PR-ը ոնց սկսուեց, այդպէս էլ աւարտուեց: Մենք բացայայտեցինք նրան: Նա երեւի մտածում էր, որ մենք կը ներքաշուենք այդ սեւ պայքարի մէջ՝ չմտածելով, որ մեր մակարդակը սեւ PR-ին սեւ PR-ով պատասխանելը չէ: Մարդիկ կան, որոնք ընդհանրապէս ոչ թէ փորձում են լաւ գործով, ճիշդ պահուածքով, ժողովրդականութիւն շահելով առաջ գնալ, այլ սրա եւ նրա բերանը փակելով, կաշառելով, տեռորի ենթարկելով ներկայացնել, թէ իրենք լաւն են: Մեր նուազագոյն քննադատութիւնն էլ վարչապետի կողմից թշնամաբար ընդունուեց: Այն դէպքում, երբ մենք թշնամաբար չէինք տրամադրուած, եթէ անգամ նրան ասում էինք, որ իր վարած քաղաքականութիւնը սխալ է:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Անդրադառնալով արտաքին քաղաքականութեանը, ձեզ համար արդարացի՞ էր նախագահ Սերժ Սարգսեանի քաղաքականութիւնը՝ 3.5 տարի բանակցութիւններ վարել Եւրոպայի հետ, ապա ինչպէս շատերն են գնահատում, մէկ գիշերում կտրուկ շրջադարձ կատարել դէպի Մաքսային միութիւն:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Ես կարծում եմ, որ ճիշդ էր Եւրոպայի հետ 3.5 տարի բանակցութիւններ վարելը: Հիմա էլ ճիշդ կը լինի, որ Հայաստանը շարունակի իր յարաբերութիւնները Եւրոպայի հետ: Բայց անկախ այս ամէնից, ինձ համար կարեւորն այն է, որ Հայաստանում լինի այնպիսի մթնոլորտ, որ նման խնդիրները քննարկուեն քաղաքական պատասխանատու մթնոլորտում: Հիմա կոնկրետ Մաքսային միութեանը անդամագրուելու մտադրութիւնը՝ թէպետ լինելով մեզ համար ընդունելի, հաշուի առնելով, որ մենք կողմ ենք ՄՄին անդամակցելուն, հարցը պէտք է քննարկուէր գոնէ Անվտանգութեան խորհրդում, որտեղ բոլորը, յատկապէս՝ ընդդիմութիւնը, լինէին ներկայացուած եւ մասնակցէին տարուող քննարկումներին: Միջպետական յարաբերութիւնների մէջ, իհարկէ, ամէն բան բաց չէ, բայց նաեւ մեր քաղաքական դաշտում առկայ մթնոլորտի պատճառով էր, որ նման կարեւոր հարցի հրապարակումից առաջ, բոլորի հետ խորհրդապահական քննարկումներ տեղի չունեցան: Մեր երկրի անվտանգութեան հրամայականները ստիպեցին կայացնել ՄՄին անդամակցելու որոշումը:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Բայց տրւո՞ւմ են արդեօք անվտանգութեան երաշխիքներ: Շատերը պնդում են, որ դա զուտ խաղաքարտ է՝ արդարացնելու ՄՄ անդանակցելու որոշոմը:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Կարելի է այդպէս մտածել, բայց ով բանական խելք ունի, կարող է փաստել, որ մեր անվտանգութեան համակարգը ամբողջապէս յենուած է Ռուսաստանի վրայ: Մինչեւ այդ անվտանգութիւնը եւրոպական դառնայ, եթէ իհարկէ կը դառնայ, գուցէ ժամանակ չմնայ…
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Ձեզ համար համոզիչ չե՞ն այն փաստարկները, որ Ռուսաստանը ճնշման գնով է Հայաստանին ստիպել կայացնելու այս որոշումը:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Ճնշումները չպէտք է պարզունակ պատկերացնել: Ճնշումներ նախքան որոշման մասին յայտարարութիւնը արդէն տեղի էին ունենում: Եթէ ՌԴ նախագահը գնում է Ադրբեջան, մեծ քանակութեամբ նոր զէնքեր է տրամադրում, գազի գինն է թանկացնում, դա արդէն ճնշման ձեւ է:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Ըստ ձեզ՝ որեւէ փաստաթուղթ կը ստորագրուի՞ Վիլնիւսում: Ի՞նչ ակնկալիքներ ունէք:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Եւրոպան, կարծում եմ, ըմբռնումով կը մօտենայ մեզ, քան որոշ հակառակորդներ, ներքին որոշ ուժեր: Եւրոպան չի թողնի, որ Հայաստանը ամբողջութեամբ կտ-րուի իրենից, նա կը փորձի պահել կապերը եւ օգնել ՀՀին քայլեր կատարելու դէպի ժողովրդավարութիւն: Եթէ նոյնիսկ Եւրամիութեան հետ սերտ համագործակցութիւնը չստացուի, ըստ իս, որոշակի կապեր մենք, այնուամենայնիւ, կը պահպանենք ու կը զարգացնենք Եւրոպայի հետ:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Տպաւորութիւն է, որ արտաքին քաղաքականութիւնը ուզում էք կրկին ձեր ձեռքը վերցնել:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Ոչ: Մենք ուզում ենք ժողովրդի վստահութեամբ ստանձնել երկրի ղեկավարումը:
ՏԻԳՐԱՆՈՒՀԻ ՄԱՐՏԻՐՈՍԵԱՆ.- Իսկ ի՞նչն է հիմա խանգարում ձեզ իշխանութիւնը վերցնելու:
ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ.- Իրական յեղափոխութիւնը ժողովրդի միջոցով է կատարւում: Խնդիրը՝ ժողովրդական կազմակերպման պակասն է: Հայաստանում ոչ մի կուսակցութիւն չունի անհրաժեշտ ժողովրդային կազմակերպուածութիւն: Ժողովուրդը քաղաքականապէս կազմակերպուած չէ եւ այս առումով մեղադրելի չէ: Մենք ժողովրդին չենք կարողացել կազմակերպել, համախմբել որեւէ ծրագրի շուրջ: Ընդդիմութեան պայքարը միշտ պոռթկումնային է եղել՝ դժգոհութեան ալիք է բարձրացել, որը շուտ մարել է: Եթէ այդ «դժգոհները» չունեն նոյն գաղափարը, ծրագիրը, ապա այն կարճատեւ է գոյատեւում: Իրական պայքարը պէտք է լինի գաղափարական պայքար: Ըստ որոշների, պէտք է բոլորը միանան ընդդէմի հասկացողութեամբ: Այո, միացանք, հասկացանք, բա յետոյ ի՞նչ ենք անելու, աւելի վա՞տն ենք բերելու իշխանութեան: Ես զարմանում եմ, գիտէք՝ ինչո՞ւ են շատերը ընդդիմութիւն կոչւում, երբ ունեն նոյն սոցիալ-տնտեսական քաղաքականութիւնը, ինչ այս իշխանութիւնը, ունեն նոյն սոցիալական ծագումը, ինչ իշխանութիւնն ունի:
Վերջիվերջոյ իրենք ինչի՞ են ընդդիմադիր: ՀՅԴն յստակ սոցիալիստական կուսակցութիւն է, ազգային կուսակցութիւն է եւ, իբրեւ այդպիսին, այլընտրանք ենք այս իշխանութեանը: Նրանց տարբերութիւնը իշխանութիւնից ո՞րն է… տարբերութիւնը այն է, որ այստեղ Սերժ Սարգսեան է ղեկավարի անունը, այնտեղ՝ ուրիշ բան: Անձինք են, որ տարբեր են՝ քաղաքականութիւնը նոյնն է, էութիւնը նոյնն է:
Բոլորին, բայց նաեւ մեզ, պակասում է ժողովրդային լայն կազմակերպուածութիւնը: Մենք վճռականօրէն աշխատելու ենք, կազմակերպուելու ենք եւ առաջ ենք ընթանալու:
