
«Տաւուշը յանուն հայրենիքի» շարժումին նախաձեռնած՝ «Սուտի եւ կեղծիքի դէմ պայքար՝ յանուն ճշմարտութեան եւ արդարութեան» խորագիրը կրող քայլարշաւը, զոր կը գլխաւորէ Տաւուշի թեմի առաջնորդ Բագրատ արք. Գալստեանը, եւ որուն առաջնորդողի շարքերուն մէջ են Ազգային ժողովի «Հայաստան» ընդդիմադիր խմբակցութեան պատգամաւոր Գառնիկ Դանիէլեանն ու քաղաքագէտ Սուրէն Պետրոսեանը, 4 Մայիսին ընթացք առաւ Կիրանց գիւղէն՝ 9 Մայիսին հասնելու համար Երեւան։ «Մայիսի 9ին մենք Աստծոյ կամօք կը լինենք Երեւանում: «Տաւուշը յանուն հայրենիքի» շարժումը որոշեց իր ժողովրդով գնայ Երեւան ու պատասխաններ պահանջի: Մայիսի 9ը մեր գողացուած Եռատօնն է եւ Համբարձման տօնը, այդ օրը Երեւանում կը լինենք: Սահմանագծման, սահմանազատման խնդիրներ կան, դրանք պէտք է տեղի ունենան Հայաստանի օրէնքների համաձայն եւ միջազգային պայմանագրերի հիմունքների ու սկզբունքների վրայ», երթի մեկնարկի ատեն յայտարարեց Բագրատ սրբազանը, որ Ոսկեպարի մէջ օրերէ ի վեր ցոյց կատարողներուն եւ ճամբայ փակողներու կողքին կանգնած 96ամեայ Լենա Ղարդաշեանին օրհնութիւնը առնելէ ետք հետիոտն՝ ճամբայ ելաւ դէպի Երեւան։
Սրբազանը նաեւ յայտարարեց, որ միակողմանի այս զիջումներուն ընթացքը պէտք է դադրեցուի թէ՛ Տաւուշի, թէ՛ այլ վայրերու մէջ, ու նշեց, թէ հիւսիսէն հարաւ կը գտնուինք արիւնաքամութեան մեծ գործընթացի մէջ, որ պէտք է դադրեցուի: Մէկ հոգի չի կրնար հայրենիքի հաշուոյն որոշումներ կայացնել, շեշտեց ան, աւելցնելով, որ 9 Մայիսի կէսօրին պիտի հասնին Երեւան եւ իրենց պահանջները յստակ կերպով պիտի ներկայացնեն։
Դանիէլեան յայտարարեց, որ «Տաւուշը յանուն հայրենիքի» շարժումը դուրս եկաւ տեղական սահմաններէն եւ Հայաստանի տարբեր տեղերէ մարդիկ հաւաքուած են Տաւուշի մէջ՝ իրենց հողին ու ջուրին տէր կանգնելու համար։ Ան հաստատեց, որ տեղի ունեցածը չյայտարարուած բռնագրաւում է, որ պիտի չարտօնուի։ «Այս շարժումը մեր համազգային համերաշխութեան, միաբանութեան, վերկուսակցական շարժում է, որ պէտք է բոլորը մէկտեղէ մի նպատակի շուրջ։ Գնալու ենք մինչեւ վերջ եւ հասնենք մեր նպատակներուն», շեշտեց պատգամաւորը։
Շարժումը իր օրը սկսաւ Հաղարծինի մէջ Ս. պատարագով, ուր Բագրատ սրբազան հնչեց եկեղեցւոյ զանգերը:

«Մեր վանքերը, տաճարները ստացել ենք ժառանգաբար: Մենք չենք վաստակել: Ո՞ւր է մեր Գանձասարը, Ամարասն ու Ղազանչեցոցը: Ո՞ւր են, որտե՞ղ են, չկան: Այդպէս հեշտութեամբ թողել ենք ամէն ինչ: Մենք մի ազգի զաւակ ենք, որին Մովսէս Խորենացին անուանում էր վեհագոյնը հիւսիսային ազգերի մէջ: Մենք իրաւունք չունենք մեր կեանքը դարձնենք զուտ կենցաղի մէջ ոչնչացած մի բան: Մեր այս շարժումը, ընթացքը «չակնկալիքների» շարժում եմ անուանել: Ուզում եմ աւելացնել` թող այն լինի անմահութեան երթ, որով մենք մեզ կը վերադարձնենք մեր հայրերի ինքնութիւնն ու ճշմարտութիւնը, գիտութիւնն ու գիտակութիւնը, կարող ենք նայել իրար աչքերի մէջ ու ասենք` մենք այս ժառանգութեան տէրն ենք ու վաստակել ենք», ըսաւ սրբազանը՝ հաստատելով, որ ամբողջ շարժումը իր խորքով, հիմքով հոգեւոր, բարոյական շարժում է, ճշմարտութեան յաղթանակի շարժում է, սեւ ու սպիտակը Եռագոյնով փոխարինելու շարժում է։
Ապա երթը հասաւ Իջեւան, իսկ աւելի ուշ՝ Սեւան, իսկ 6 Մայիսին քայլարշաւի մասնակիցները կանգ առին Հրազդանի մէջ՝ յաջորդ առաւօտ շարունակելու նպատակով։ Քայլարշաւին՝ բացի տաւուշցիներէն, միացան ու կը շարունակեն միանալ Հայաստանի այլ շրջաններէ քաղաքացիներ, արուեստագէտներ, զոհուած զինուորներու հարազատներ: Շարժումը տարբեր շրջաններու մէջ ընդունուեցաւ ծափողջոյններով եւ ջերմ արտայայտութիւններով։
Գեղարքունիքի մարզի Ծովագիւղ համայնքին մէջ Բագրատ սրբազան յայտարարեց, որ Մայր աթոռն ու Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ. կանգնած են շարժման կողքին։
Դիմելով իր շուրջ հաւաքուած մարդոց, որոնք կը վանկարկէին՝ «Սրբազա՛ն, սրբազան», Բագրատ արք. խնդրեց, որ դադարեցնեն վանկարկումները ու մէկ հոգիի չկապեն շարժումը։ «Սխալուել ենք, դրա համար էլ այս օրն ենք ընկել: Ժողովուրդ ջան, սրբազանն էլ էք դուք», ըսաւ ան։
«Ազատութեան» հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին՝ պատասխանելով այն հարցումին, թէ ի՛նչ բնոյթի նախաձեռնութիւններ նախատեսուած են, բարձրաստիճան հոգեւորականը ըսաւ. «Սիրոյ, հաշտութեան, ինքնամաքրման, բարութեան, արդարութեան, ճշմարտութեան»:
Արձագանգելով այն դիտարկման, թէ պարբերաբար կը նշուի, որ տարբեր մարդիկ կը միանան շարժումին, կը կանգնին սրբազանին կողքին՝ Բագրատ արք. ըսաւ. «Լաւ են արել: Բոլոր մարդիկ իրաւունք ունեն ե՛ւ իմ թիկունքում լինել, ե՛ւ իմ առջեւում լինել, եւ իմ աջ կողքում, եւ իմ ձախ կողքում, ներառեալ նաեւ իրենք: Բոլոր հայ մարդիկ, հայրենիք ունեցող մարդիկ: Էստեղ տեսէք ովքեր են եկել միացել` պարզ մարդիկ, մինչեւ ամենաբարձրաստիճաններ: Նշանակութիւն ունի՞ դա հայրենիքի կորստի հետ: Ասեմ ձեզ, որ իրենց բարձրաստիճան «Քաղաքացիական պայմանագրի» անդամներ էլ, որոնց ողջունում եմ, արդէն իսկ ներքին ուղերձներ են յղում մեզ, թէ ինչպէս կարող են միանալ: Էս էլ իրենց պատգամ, թող հիմա մտածեն դրա մասին»:


Լրագրողը հարցուց, որ կրնա՞յ ըլլալ ինք փիլոնը հանէ եւ քաղաքական բնագաւառ մտնէ։ «Չէ՛, նման բան չկայ: Կենսագրութիւն ունենք մենք, ի՞նչ պաշտօն, ի՞նչ բան, դրանք ի՞նչ են, չկայացած մարդկանց համար են` հիմա էնտեղ նստած որ վախենում են, աթոռները դողում ա տակները: Էդ աթոռները նշանակութիւն չունեն», ըսաւ ան:
Դանիէլեան քայլարշաւին ընթացքին լրագրողներուն հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին ըսաւ. «Հայաստանը կիսելու պատասխանները իրենք պէտք է տան: Թող դա ոչ մէկի դաշտ չգցեն․ բոլորին մեղադրում են, բայց ամենամեծ մեղաւորն իրենք են: Էսօր ականի վրայ պայթած զինուորի մեղքն էլ է իրենց վրայ, գիտէ՞ք` ինչի, քանի որ բազմաթիւ պրոֆէսիոնալ (մասնագիտացած) ականազերծողներ հրաժարւում են ականազերծման աշխատանքներին մասնակցել, դիմումներ են գրել ու դուրս են գալիս: Դուրս են գալիս, որպէսզի էդ խարանը, պատասխանատուութիւնն իրենց վրայ չլինի»։
Ան աւելցուց, որ Կիրանցի մէջ չափագրման աշխատանքներ տեղի կ՛ունենան. «Գիւղում էլի շատ լարուած իրավիճակ է: Գիւղացիներն ասում են, որ եթէ այդ ամէնը կատարուի, իրենք այրելու են իրենց տները: Հերթական անգամ հայ մարդն այրելու է իր տունը, գաղթական է դառնալու»։
Դադիվանքի վանահայր, ներկայիս «Եռաբլուր»ի Սուրբ Վարդան եկեղեցւոյ քահանայ տէր Յովհաննէսը եւս միացաւ շարժումին՝ ըսելով. «Վերջնական նպատակն է` արդարութիւն եւ յաղթանակ` նաեւ Արցախի համար»։
«Արցախը մենք` հայ ժողովուրդը պէտք է պահեր, ոչ թէ ուրիշները», շեշտեց ան՝ դիտել տալով, որ երեք պայման դրին իրենց վրայ. «Առաջին պայմանն այն էր, որ պէտք է ինտէգրուէինք (համարկուինք), որն անհնար էր, թուրքի լծի տակ ապրելը, երկրորդը` պատերազմել, որը նոյնպէս անհնար էր, քանի որ Հայաստանն այլեւս մեր երաշխաւորը չէր: Սկզբում ասաց, որ երաշխաւորում է, յետոյ յետ քաշուեց: Երրորդ պայմանն այն էր, որ պէտք է թողնէինք, հեռանայինք: Ընտրեցինք երրորդ տարբերակը: Ես այս իշխանութեանը չեմ ընդունում, չեմ ընդունում այն լեզուն, որն ասում է` Արցախն Ադրբեջան է, այդ լեզուն պէտք է կտրես: Այն ձեռքն էլ պէտք է կտրես, որը ստորագրել է, որ Արցախն Ադրբեջան է: Ով հայ է, թող միանայ մեզ, որ փրկենք Հայաստան աշխարհը»:


Շարժումին միացողներուն կարգին էր 40 տարի բանտարկուած մնալէ ետք ազատ արձակուած եւ Հայաստան հաստատուած Համբիկ Սասունեան, որ լրագրողներուն հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին ըսաւ, թէ պէտք է պայքարիլ՝ հասնելու մեր նպատակին՝ ուժեղ Հայաստանին։ Ան ըսաւ, որ երբեք գոհ չէ տիրող կացութեամբ, որովհետեւ 3000 տարուան պետութիւնը, հայրենի հողը կ՛ուզեն յանձնել թուրքերուն։ «Մեզի համար մեր երկրի իւրաքանչիւր քառակուսի մեթրը մեծ նշանակութիւն ունի, ու մենք մեր պապերուն գերեզմանները, մեր տաճարներն ու վանքերը պէտք չէ յանձնենք թուրքին», շեշտեց ան։ Սասունեան համոզում յայտնեց, որ Ատրպէյճան քանի մը գիւղով պիտի չբաւարարուի, որովհետեւ ան կ՛ուզէ տիրանալ ամբողջ Հայաստանին։ «Այս հողին համար պէտք է պայքարինք։ Եթէ կան մարդիկ, որոնք կ՛ըսեն, որ հող տանք խաղաղութեան փոխարէն, ես կ՛ըսեմ՝ զոհուինք, միայն թէ հայրենիքը մնայ, ոչ թէ հայրենիքը զոհենք մեր գոյատեւման համար»։
Քայլարշաւին ընթացքին Բագրատ սրբազան նաեւ զգուշացուց, որ ոստիկանական զօրքեր եւ այլ ուժայիններ կրնան փորձել երթը խանգարել. «Մեր խնդիրն է, որ որեւէ ձեւով կոնֆլիկտ (հակամարտութիւն) չլինի: Վստահ եմ, որ մեր մէջ ահագին ներդրուած անձինք կան, որ այդ կոնֆլիկտը ստեղծեն: Եթէ որեւէ մէկը որեւէ ձեւով` շիշ կը նետի կամ մէկ այլ բան կ՛անի, ապա իրենց մարդն է: Յստակ իրենց մարդն է, որ բերել դրել են այս խաղաղ մարդկանց մէջ, որպէսզի խառնեն իրար ամէն ինչ: Հետեւում ենք բոլոր այն քայլերին, որոնք մենք անում ենք», շեշտեց ան։