«Ազատութիւն»ը կը տեղեկացնէ, թէ, ըստ Flight Radar կայքին, Ատրպէյճանի ռազմական բեռնատար օդանաւեր նոր թռիչներ կատարեցին դէպի Իսրայէլի օդուժին պատկանող «Օվտա» օդակայանը, որ, ըստ իսրայէլեան աղբիւրներու, այդ երկրին միակ օդակայանն է, որ թոյլտուութիւն ունի պայթուցիկ ռազմամթերքի արտածման եւ ներածման: Յստակ չէ, թէ ի՛նչ նպատակով ատրպէյճանական SILK WAY-ի բեռնատար օդանաւը գնաց, ապա 4 Սեպտեմբերին վերադարձաւ Պաքու:
Մինչ այդ, նախորդ շաբաթավերջին, Նիկոլ Փաշինեան, յղում կատարելով հետախուզական տուեալներու՝ պնդեց, որ Ատրպէյճան կը շարունակէ զինուիլ, բայց անորմով կը մեղադրէ Երեւանը:
«Ասում են, որ Եւրամիութիւնը, Արեւմուտքը զինում է Հայաստանին, Ադրբեջանը զէնք է ձեռք բերում Սլովակիայից, Սերբիայից, Բուլղարիայից, Իտալիայից: Ինչո՞ւ Ադրբեջանը կարող է զէնք ձեռք բերել Իտալիայից, Հայաստանը չի կարող ձեռք բերել Ֆրանսիայից: Եւրամիութեան առնուազն երեք անդամ երկրներ ռազմատեխնիկական համագործակցութիւն ունեն Ադրբեջանի հետ: Ադրբեջանը զէնք է ձեռք բերում, օրինակ, Պակիստանից: Ինչո՞ւ Ադրբեջանը կարող է զէնք ձեռք բերել Պակիստանից, Հայաստանը չի կարող զէնք ձեռք բերել Հնդկաստանից: Մենք ամէն օր էդ տուեալների մասին չենք բարձրաձայնում, բայց մենք էդ բոլոր տուեալները գիտենք, ստանում ենք հետախուզական ճանապարհներով», հարցուց Փաշինեան:
Պաքու պարբերաբար կը մեղադրէ Երեւանը՝ զինուելու եւ վրէժի պատրաստուելու մէջ: Հակադարձելով Պաքուէն հնչող մեղադրանքներուն՝ Փաշինեան յղում կատարեց միջազգային իրաւունքին եւ ՄԱԿի կանոնադրութեան՝ ընդգծելով, որ իւրաքանչիւր երկիր զինուած ուժեր ունենալու եւ ինքնապաշտպանութեան իրաւունք ունի:
«Այդ իրաւունքը որեւէ կերպ չի կարող վիճարկուել, որովհետեւ միջազգային իրաւունքում նաեւ հանրայայտ պարտաւորութիւն կայ պետութիւնների համար՝ իրենց քաղաքացիներին պաշտպանելու պարտաւորութիւն», նշեց ան:
Ցոյց տալու համար, որ Հայաստան «որեւէ ագրեսիւ (յարձակողապաշտ) նպատակ» չունի, Փաշինեան վստահեցուց, որ նոյնիսկ Ատրպէյճանի կողմէ Հայաստանի բռնագրաւուած առաւել քան 200 քառակուսի քիլոմեթր տարածքները ռազմական ուղիով ետ բերելու հարց չեն դներ:
«Մենք այսօր եւ վաղը, միւս օրը, ընդհանրապէս խնդիր չենք դնում ռազմական ճանապարհով այդ տարածքների նկատմամբ մեր ինքնիշխանութիւնը վերականգնել: Ինչո՞ւ, որովհետեւ համարում ենք, որ այն պայմանաւորուածութիւններն ու սկզբունքները, որոնք արդէն որդեգրուած են, հնարաւորութիւն են տալիս, որպէսզի մենք խաղաղ բանակցային եղանակով, այդ թւում՝ սահմանազատման գործընթացում մեր խնդիրները բացառապէս խաղաղ ճանապարհով, բանակցային ճանապարհով լուծել», ընդգծեց ան:
Հակառակ Փաշինեանի այս հաւաստիացումներուն եւ խաղաղասիրական ուղերձներուն՝ Պաքուէն կոշտ արձագանգը չուշացաւ: Ատրպէյճանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաճիեւ Հայաստանի վարչապետին ասուլիսէն անմիջապէս ետք խօսեցաւ Հայաստանի ռազմական կարողութիւնները եւ զինուած ուժերը սահմանափակելու անհրաժեշտութեան մասին: Ասիկա այն պարագային, երբ, ինչպէս Փաշինեան նշեց, Ատրպէյճանի ռազմական ծախսերը առնուազն 4 անգամ կը գերազանցեն Հայաստանի ցուցանիշը:
«Ինչքանո՞վ է արդար Հայաստանին մեղադրել այն պայմաններում, երբ մենք անընդհատ սպառնալիքներ ենք լսում», նշեց Փաշինեան:
APRI Armenia-ի մէջ ռազմական վերլուծաբան եւ հետազօտող Լէոնիդ Ներսիսեան այս գծով դիտել տուաւ, որ Հայաստան աշխոյժ կերպով գնումներու գործընթացի սկսած է 2022էն ետք, այսինքն՝ պատերազմէն 2 տարի ետք միայն: Իսկ զէնքի ձեռքբերումը եւ անձնակազմի ուսուցումը ժամանակի սպառում է:
«Կարեւոր է նշել, որ Ադրբեջանը չի ուզում, որ էդ իրավիճակը փոխուի, ու իրենք էլ են աւելի մեծ գումարներ, քան Հայաստանը ծախսում ռազմական գնումների համար: Իրենց ռազմական բիւջէն գերազանցում է հայկականին: Հայկականը 2024ին 1.4 միլիարդ դոլարին է մօտ, իսկ Ադրբեջանինը՝ 3.7 միլիարդի մօտաւորապէս, 2 անգամ աւելի», ըսաւ Ներսիսեան:
Ան նշեց, որ թէ՛ Հայաստան, թէ՛ Ատրպէյճանը ձեռք կը բերեն բարձր մակարդակի զէնք-զինամթերք՝ մեծամասնութեամբ ՆԱԹՕի չափանիշներուն համապատասխան: Օրինակ՝ «Սեզար» հրետանային համակարգը, զոր Հայաստան կը գնէ Ֆրանսայէն, աւելի բարձր որակ ունի, քան այն, ինչը ձեռք կը բերէ Ատրպէյճան Սերպիայէն եւ Սլովաքիայէն: Բայց փոխարէնը Պաքուի կողմէ ձեռք բերուած շուրջ մէկ միլիառ տոլարի արժողութեամբ իսրայէլական հակաօդային պաշտպանութեան BARAK MX համակարգերը աւելի բարձր արհեստագիտական մակարդակ ունին, քան AKASH-ները, զորս Հայաստան ձեռք կը բերէ Հնդկաստանէն:
Պատասխանելով այն հարցումին, թէ տակաւին որքա՞ն ժամանակ պէտք է, որպէսզի Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի միջեւ խախտած ռազմական հաւասարակշռութիւնը վերականգնի՝ Ներսիսեան ըսաւ, որ որոշ փոփոխութիւններ տեսանելի պիտի ըլլան 3էն 4 տարի ետք միայն: