Սերժ Թանքեան Կ՛ուզէր Ելոյթ Ունենալ Թուրքիոյ Մէջ Եթէ Կարենար Այնտեղ Ազատօրէն Արտայայտել Իր Գաղափարները
«ԱԶԱՏ ՕՐ».- Աթէնքի արուարձաններէն Մալաքասայի Terra Vibe համերգներու սրահէն ներս, Երեքշաբթի 17 Օգոստոսին ելոյթ ունեցաւ հայազգի ռոք երաժիշտ Սերժ Թանքեանը, որ հմայեց հայ եւ յոյն իր երկրպագուները: Նոյն օրը Սերժ Թանքեան հարցազրոյց մը շնորհեց «Ազատ Օր»ին: Հարցազրոյցը վարեց Լոռի Պարազեան:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- 12 Օգոստոսին տեղի ունեցաւ համերգ մը Երեւանի համալիրին մէջ: Մթնոլորտը ինչպէ՞ս էր:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Շատ աղուոր էր, շատ ոգեւորիչ, հետաքրքրական:
Հակառակ, որ սկիզբը քիչ մը թեքնիք դժուարութիւններ ունեցանք՝ վերջաւորութիւնը շատ լաւ էր: Ինծի համար մանաւանդ, շատ հարուստ զգացում մըն էր, քանի առաջին անգամ ըլլալով հայրենիքի մէջ ելոյթ ունեցայ: Երգ մը ունիմ հայերէնով, նոր ալպոմիս մէջ, որ Ցեղասպանութեան նուիրուած է: Այդ երգի մեկնաբանումն ու արձագանգումը հայրենիքի մէջ իւրայատուկ էր. չեմ կարծեր որ ուրիշ տեղ կը կարենամ երգել աւելի լաւ ձեւով եւ ունենալ այդպիսի բարձր ապրումներ, ինչպէս ունեցայ հայրենի հողին վրայ:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Արդէն կը գործակցիս VIZA նուագախումբին հետ: Միտք ունի՞ս ապագային գործակցիլ ուրիշ արուեստագէտներու հետ:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- CD պատրաստող իմ ընկերութեան միջոցաւ՝ Serjical Strike recordsի, արդէն 10-11 CDներ հրապարակած ենք, տարբեր արուեստագէտներու հետ: Գործի յաւելումի բերումով երթալէն աւելի դժուար կ՛ըլլայ գործակցութիւնը: Մանաւանդ՝ այնքան զբաղած եմ իմ աշխատանքներովս, իմ համերգներովս, իմ գիրքի հրատարակութեամբ եւ յառաջիկայ musical-ովս, որ ժամանակ չունիմ ուրիշ արուեստագէտներու հետ համագործակցելու:
Երաժշտութեան ճարտարարուեստի մարզը դժուարացած է եւ հետզհետէ կը սահմանափակուին այդ նպատակին տրամադրուած գումարները եւ վարձատրութիւնը:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Քիչ մը խօսիր այս նոր պատրաստուած musical-ին մասին:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Musical-ը կը կոչուի «Պրոմեթեւս Շղթայակապուած» եւ հիմնուած է հին յունական ծանօթ առասպելին վրայ: Ինչպէս ծանօթ է հին յունական դիցաբանութենէն Պրոմիթեւս կապուած էր ժայռի մը վրայ, պատժուած ըլլալով Զեւս չաստուածին կողմէ, այն պատճառով որ ան կրցած էր մարդկութեան շնորհել կրակը:
Անոր առաջին ներկայացումը կը նախատեսուի կազմակերպել 2011ի Մարտին Cambridgeի Harvard համալսարանի հռչակաւոր հանդիսասրահին մէջ: Այս գործին արդիական ոճով ներկայացումը գրած է ծանօթ թատերագիր Սթիվըն Սէյթըրը եւ շատ մեծ հետաքրքրութիւն կը ներկայացնէ իր շուրջ, իսկ ես արդէն կ՛աշխատիմ այս ստեղծագործութեան վրայ: Ասոր զուգահեռ, աւելցնեմ, թէ կը հրատարակեմ բանաստեղծութիւններու հատոր մը: Ունիմ նաեւ ապագայի այլ ծրագիրներ, որոնց մասին պիտի խօսիմ ուրիշ առիթով:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Սերժ, առ ի հետաքրքրութիւն, ըսէ ինծի, ի՞նչ տեսակ երաժշտութիւն կը լսես:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.-Ամէն տեսակի երաժշտութիւն: Հայկական, արաբական, ամերիկեան, jazz, experimental, դասական, rock, punk, hip-hop: Եթէ բան մը լաւ է եւ կը սիրեմ, կը լսեմ: Եթէ չեմ սիրեր, չեմ լսեր:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Հիմա պիտի տամ հարցում մը, որով վստահաբար քեզի շատ անգամ յոգնեցուցած են, տեւաբար նոյնը հարցնելով: Կարծեմ հասկցար…
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.-Այո, հասկցայ. երբ «System of a Down»ը որոշում առնէ դարձեալ միասնաբար բան մը ընելու, պիտի կարդաք systemofadown.comի կայքէջին վրայ:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Յաճախ կը զբաղիս «աքտիվիզմ»ով: Նաեւ բուսակեր ես: 2002ին հիմնեցիր Axis of Justice-ը: Այդ ծրագիրները ի՞նչ արդիւնք ունեցան:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.-«Աքտիվիզմ»ի գործին մէջ չես կրնար արդիւնքներ փնտռել: Միայն ներդրում պիտի փնտռես եւ ներդրումիդ պատճառաբանութիւն միշտ պիտի յիշես:
Գալով «Axis of Justice»ին, երեւցան որոշ արդիւնքներ զանազան մարզերու մէջ, ինչպէս՝ հիմնադրամներու ստեղծում բարեսիրական նպատակներով յատկացումներ կատարելու համար, որոնց կարգին մթնոլորտի, մարդկային եւ անասուններու իրաւունքներ ձեռք ձգելու համար: Եւ անշուշտ այս ծիրէն ներս ցեղասպանութիւններու ճանաչման կենսական հարցերու գործընթաց: Այս ծրագիրներուն եւ նպատակներուն մասին ժողովուրդը տեղեակ պահելու համար ունինք մեր կայքէջը axisofjustice.net եւ Լոս Անճելըսի, ինչպէս նաեւ Միացեալ Նահանգներու տարբեր շրջաններու մէջ այս գործունէութիւնը կը ներկայացնենք ձայնասփիւռի յայտագիրներու ընդմէջէն, որ կը կոչուի Axis of Justice Radio Network: Ունեցած ենք նաեւ հարցազրոյցներ անուանի ու նշանաւոր մարդոց հետ: Բացառիկ փորձառութիւն մըն էր մեզի համար:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Ի՞նչ է քու կապդ «Screamers» փաստագրական ֆիլմի եւ Քարլա Կարապետեանին հետ: Ըսեմ նաեւ թէ Քարլա Կարապետեանը անցեալ տարի հրաւիրուեցաւ Յունաստան, ուր եւ իր ժապաւէնը ցուցադրուեցաւ:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Այո, Քարլան ինծի խօսեցաւ իր այցելութեան մասին: Տարիներ առաջ Քարլան ինծի ըսած էր, որ ցեղասպանութեան մասին կը ծրագրէր ֆիլմ մը պատրաստել: Ես ալ իրեն ըսի, որ եթէ ցեղասպանութեան մերժումին մասին ըլլայ եւ եթէ ուրիշ ցեղասպանութիւններու նկատմամբ կան նմանութիւններ՝ այն ատեն հետաքրքրական կ՛ըլլար եթէ «System of a Down»ը ներառնուէր: Խօսեցայ տղոց հետ եւ համաձայնեցանք: Կամաց կամաց «System»ը մասնակցեցաւ այդ վաւերագրական ժապաւէնի աշխատանքին: Արդէն այդ ժապաւէնը տեսած ես:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Միշտ կը խօսիս Ցեղասպանութեան մասին: Շատեր նաեւ, մանաւանդ ամերիկացիներ, քեզմէ սորվեցան հայու ողբերգութեան մասին: Ի՞նչ կը ներկայացնէ ցեղասպանութիւնը քեզի համար:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- æնջում: Իրականութեան ջնջում: Անարդարութեան մեծագոյն եղելութիւնն է: Պատճառը որ պէտք է յաճախ խօսինք անոր մասին այն է, որ միջազգային անտարբերութիւն մը գոյութիւն ունի անոր ճանաչման ու հատուցման կապակցութեամբ, Միացեալ Ազգերու կազմակերպութեան կամ այլ միջազգային կառոյցի մը կողմէ:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Մեծ մասով երգերուդ բովանդակութիւնը քաղաքական է: Այս ընտրութեանդ համար ժխտական դիմագրաւում ու վերաբերում ունեցա՞ծ ես՝ քաղաքական զանազան շրջանակներու կողմէ:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Ճշդեմ. երգերուս մեծամասնութեան բովանդակութիւնը զուտ քաղաքական չէ: Օրինակ, վերջին CDիս մէջ երգերուն միայն երկուքը քաղաքական նիւթ ունին: Մնացեալները անձնական բնոյթի են, սակայն լրագրողները խոշորացոյցով կը նախընտրեն տեսնել ու կեդրոնանալ քաղաքական նիւթերու վրայ: Անձնականները քիչ թէ շատ արդէն ամէն մարդ կը գրէ:
Երաժշտութիւնս նկարագիրիս ներկայացումը եղած է. այսինքն մասամբ քաղաքական, մասամբ անձնական, մասամբ humor, մասամբ փիլիսոփայական եւ նոր CDիս մասնաւորապէս «Imperfect Harmonies», շատ աւելի ծանր ու խորունկ մտածողական նիւթ ունի քան թէ ուղղակի քաղաքական:
Գալով քաղաքական աշխարհի դիմագրաւման հարցումիդ, յստակացնեմ թէ՝ հակազդեցութիւնները քաղաքական շրջանակներէ չեն, որովհետեւ մենք այդ շրջանակներուն հետ ուղղակի կապ չունինք: Մեր կապը ժողովուրդին հետ այն ոգեւորութիւնն է, զոր կը ստեղծենք ու կը փոխանցենք իրեն եւ այս ձեւով աւելի վտանգաւոր ենք այդ շրջանակներուն համար: Ատիկա լաւ է, այն իմաստով որ նկատի կ՛առնուինք, եւ այդ ձեւով քաղաքագէտները միշտ հսկողութեան տակ կը պահուին:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.-Մաթիու Պրայզայի Ատրպէյճանի դեսպանի պաշտօնի ստանձնման հարցով հակազդեցութիւն ստեղծուեցաւ Քոնկրեսին մէջ: Նոյն ժամանակներուն Հիլըրի Քլինթընը այցելեց Ծիծեռնակաբերդ եւ դափնեպսակ զետեղեց Հայկական Ցեղասպանութեան յուշահամալիրին առջեւ: Ի՞նչ ձեւով կը գնահատես նման եղելութիւններ:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Երբ անցեալ շաբաթ Հայաստան կը գտնուէի եւ մամլոյ ասուլիս մը տուի, ինծի հարցուցին եթէ Ծիծեռնակաբերդ պիտի այցելե՞մ: Ես ալ պատասխանեցի, որ Հիլըրի Քլինթընը ինծի կանչեց եւ ըսաւ, որ իբրեւ անձ գնա՛, ո՛չ իբրեւ խումբի անդամ: Լրագրողներէն ոչ մէկը հասկցաւ ըրած կատակս: Յետոյ բացատրեցի որ կատակ էր եւ կարծեմ նոյնիսկ internetի մէջ տեսայ, որ գրած էին թէ Հիլըրի Քլինթըն ասանկ բան մը ըսած է Սերժին:
Տխուր է, երբ մարդիկ կը ստիպուին իրենց կամքին հակառակ բաներ ընել, հիմնուած քաղաքական նկատարումներու վրայ: Բոլորովին սխալ է, երբ ոմանք կը կարծեն, թէ իբրեւ անձ ուրիշ բան են, բայց հանգամանքով ուրիշ բան կը ներկայացնեն: Անլուրջ բան է այս մէկը:
ԼՈՌԻ ՊԱՐԱԶԵԱՆ.- Եթէ Թուրքիա հրաւիրուիս երգելու պիտի երթա՞ս:
ՍԵՐԺ ԹԱՆՔԵԱՆ.- Թուրքիա շատ անգամ հրաւիրուած ենք:
1998ին առաջին անգամն էր, որ Slayer նուագախումբին հետ համերգներու շրջագայութեան մը պիտի մասնակցէինք: Յունաստան ալ պիտի գայինք: Պոլիս show մը կար: Ի վերջոյ չգացինք:
Այս տարի ալ հրաւիրուած ենք: Ինծի համար դժուար է երկիր մը երթալ, ըլլայ Թուրքիա, ըլլայ ուրիշ երկիր, ուր իբրեւ արուեստագէտ չես կրնար ազատօրէն իրականութիւնը խօսիլ: Չես կրնար ազատօրէն արտայայտել ուզածդ: Ատիկա ինծի համար արուեստ չի ներկայացներ:
Ինծի համար չի բաւեր միայն նուագել: Պիտի ուզէի նուագել Թուրքիոյ մէջ, կարողանալով երաժշտութեանս կողքին անկաշկանդօրէն արտայայտել նաեւ գաղափարներս: