ԵՐԵՒԱՆ, «Ազատութիւն».- Հրանդ Մաթեւոսեանի ծննդեան օրը, աւանդաբար Կոմիտասի անուան պանթէոնը կը բերէ անոր գրչընկերները եւ արուեստի երկրպագուները՝ իրենց յարգանքի տուրքը մատուցելու մեծ գրողի յիշատակին:
Շատերու համոզումով, թէեւ Մաթեւոսեանի մասին բազմաթիւ յօդուածներ եւ գիրքեր տպագրուած են, անոր գրականութիւնը եւ անոր ձգած գրական ժառանգութիւնը ապագայ սերունդներուն համար տակաւին մեծ խորհուրդներ պիտի բանան, սակայն մաթեւոսեանական բացայայտումները տակաւին բաւական ճամբայ ունին կտրելիք:
Մշակոյթի հարցերու փոխնախարար Նարինէ Թուխիկեան այս առիթով ըսաւ. «Ինձ թւում է, դեռ գալու է այն ժամանակը, երբ Մաթէոսեանի աշխարհը մտնելու է մեր կեանքի մէջ, մեր գիտակցութեան մէջ: Որովհետեւ իսկապէս ահռելի հետք է թողել, դարակազմիկ: Ինքը ապագայի բացայայտուելիք է»:
«Իր արձակի մէջ ես ռիթմն եմ ընկալում, իրենց բնութեան դանդաղ, գեղեցիկ, խորը, բանաստեղծական, հայ մարդու պատմական ընկալումները ժամանակի, աշխարհի, ներկայի… Այդ բոլոր խաչաձեւումներով հրաշալի գրականութիւն է: Եւ մենք՝ կրթութեան, գիտութեան, մշակոյթի եւ մարմնակրթութեան նախարարութեան հետ առաջիկայում կը յանձնենք Հրանդ Մաթեւոսեանի մրցանակը: Այս տարի այն բաժին է հասել Դաւիթ Մաթեւոսեանին եւ այն խմբին, որ անտիպներն են հրապարակել», ըսաւ Գրողներու միութեան նախագահ Էդուարդ Միլիտոնեան:
Հրանդ Մաթեւոսեանի որդին, «Հրանդ Մաթեւոսեան» մշակութային հիմնարկի տնօրէն Դաւիթ Մաթեւոսեան եւս արտայայտուեցա՝ ըսելով. «Մշակոյթովէ, որ մշակութային կրթութիւն է պէտք տալ: Այսինքն, եթէ մենք չունենք մշակութային յեղափոխութիւն, եթէ մենք մեր գլուխներում չունենք մտքի, գաղափարի յեղափոխութիւն, մենք դատապարտուած ենք լինելու ապագայում աւելի ու աւելի փոքրանալու: Մեր մի յեղափոխութիւնը տեղի է ունեցել: Որպէսզի արդիւնքները ամրակայուեն, մտքի, գաղափարի, մշակութային յեղափոխութիւն է պէտք է: Ցաւօք, ես դրա ընկալումը հիմա շատ քչերի մէջ եմ տեսնում: Եւ հայրենիքը հէնց դա է: Եւ Մաթեւոսեանի ասած եւ պատկերած հայրենիքը հէնց դա է»:
Խօսելով «Հրանդ Մաթեւոսեան» մշակութային կեդրոնին մասին, որ կառուցուած է երկու տարի առաջ, սակայն տակաւին չի գործեր՝ Դաւիթ Մաթեւոսեան ըսաւ. «Յեղափոխութիւնից յետոյ առաջին բանը, որ մշակոյթի ոլորտում էս երկիրը պէտք է անէր, էս իշխանութիւնը պիտի անէր, էդ կեդրոնը ստեղծելը պիտի լինէր: Բարեբախտաբար, ինչ որ բան մինչեւ իրենց արուել է: Պէտք է ընդամէնը շարունակել մի փոքր էլ, յետոյ գտնել մի քիչ էլ ֆինանսաւորում՝ պարտադիր չի պետական, եւ ամէն ինչ կը սկսի աշխատել: Եւ ի վերջոյ կը լինի էն գեղեցիկը, ինչ որ մենք ասում ենք»:
Նարինէ Թուխիկեան վստահեցուց, որ կեդրոնը պատրաստ կ՛ըլլայ մինչեւ տարեվերջ՝ աւելցնելով. «Արդէն կառավարութիւն է գնացել երրորդ յարկի կառուցման հարցը, եւ յոյսով, որ շատ արագ կը կառուցուի այս տարուայ ընթացքում»:
Վերջին տարիներուն հրատարակուեցաւ Մաթեւոսեանի անտիպ ստեղծագործութիւններուն երկհատորեակը: Այս տարի ալ ուշագրաւ նախաձեռնութեամբ մը հանդէս եկաւ «Զանգակ» հրատարակչութիւնը, որուն գլխաւոր խմբագիր, գրականագէտ Հայկ Համբարձումեան «Ազատութեան» հետ զրոյցի մը ընթացքին ըսաւ. «Գիրքը կոչւում է «Ոչ Մի Շաբաթ Առանց Հրանդ Մաթեւոսեանի»: Դա մի նախագիծ է, որը մենք «Զանգակ» հրատարակչութիւնում արդէն չորս տարի շարունակ իրականացնում ենք: Ձեւաչափը այսպիսին է. դրւում է գրական մի հատուած եւ կողքին՝ նշումների համար տեղ: Նպատակն է, որպէսզի գրականութիւնը դարձնենք մարդկանց առօրեայի, կենցաղի իմաստը: Մենք իսկապէս երջանիկ ենք, որ Մաթեւոսեանի պէս գրող ունենք, եւ նրա միջոցով գրականութեան, Աստծու երեսը ամէն օր տեսնելու հնարաւորութիւն ունենք: Բայց այդ հնարաւորութիւնից չենք օգտւում»:
Շատ սիրելի Ասպարէզի խմբագիրներ: Գրեր էք որ Հրանտ Մաթէոսեանին 75ամեակի եչեր է Հայաստանի մէջ: Եթէ Վիքիփիտիա բանաք, պիտի տեսնէք ասիկա եւ ուրիշ մանրամասնութիւններ.-
Հրանտ Իգնատի Մաթևոսյան (փետրվարի 12, 1935, Թումանյան, Լոռու մարզ, Հայաստան, ԽՍՀՄ և Ահնիձոր, Լոռու մարզ, Հայաստան, ԽՍՀՄ – դեկտեմբերի 19, 2002, Երևան, Հայաստան
Մարդը մեռեր է 2002,ին, երբւոր 2002 – 1935 = 67 տարեկան էր, կամ 68 տարեկանէ քիչ մը պակաս, վրայէն ալ անցեր է 18 տարի: Եթէ նախակրթարանի աշակերտի մը հարցնէիք, պիտի ըսէր որ անիկա հիմա 2020 – 1935 = 85 տարեկան պիտի ըլլար: Կարծեմ թէ նորէն ինկերէք Հայաստանէն սխալ տուածնին ծուղակին մէջը: Բայց Հրանտին պէս մէկը շատ նշանաւոր է եւ ընդունելի չէ որ ասանկ սխալ մը փախի: Եթէ երկրորդական կամ ծանօթ չեղող մէկը ըլլար, քիչ մը հասնկնալի կըլլար: