2023թ. Յուլիսի 20-25ը Հանքաւանում տեղի ունեցաւ «Անկախութեան Սերունդ»ի կազմակերպած, թուով երկրորդ՝ «Անկախութեան ուժը-2» ուսանողական-երիտասարդական ճամբարը, որին մասնակցում էին շուրջ 70 երիտասարդ՝ ՀՀից, Արցախից եւ Սփիւռքից:
Եթէ 2022թ. ճամբարի կազմակերպիչները նպատակ ունէին հնարաւորինս չափ կանխելու բնակչութեան եւ յատկապէս երիտասարդութեան շրջանում պատերազմի հետեւանքով առաջացած հոգեբանական ճգնաժամը, նոր ոգով եւ մակարդակով յիշեցնել անկախութեան գաղափարի դերի եւ նշանակութեան մասին, ցոյց տալ, որ Հայաստան պետութիւնը եւ հայ ժողովուրդը իրեն չի սպառել, թէեւ վիրաւոր, բայց լի է ապրելու վճռականութեամբ ու կամքով, ապա այս անգամ «Անկախութեան ուժը-2» ճամբարի հիմնական նպատակներ էին դրուած ոչ միայն անկախութեան գաղափարի եւ ազգ-հայրենիք-պետութիւն եռամիասնութեան լրջութեան գիտակցումն ու հաւաստումը, այլեւ երիտասարդութեան քաղաքացիականացումը, ակտիւացումը (աշխուժացումը), նրան խմբային եւ հասարակական մասշտաբով աշխատանքների ձեւաչափի սովորեցման սկզբունքի հաստատումը: Այդ ամէնը խիստ անհրաժեշտ երեւոյթ էր, որպէսզի տեսական մակարդակում շօշափուող գաղափարները նաեւ իրական դաշտում կիրառուելու հնարաւորութիւն ունենային: Կարեւոր էր, որպէսզի հայ երիտասարդը դուրս գայ այն ընդարմացած վիճակից, որում գտնւում է, կարեւոր էր, որ նա ի վերջոյ սթափուի եւ իր հայրենիքին տէր լինելու գիտակցման վճռականութեան սկսի արարել եւ գործել: Եւ այն, որ ճամբարում արտայայտուած գաղափարը հնարաւոր եղաւ ապացուցել նաեւ տեսանելի եւ շօշափելի, չափելի աշխատանքով, եւս մէկ անգամ հաւաստեց այն փաստը, որ ցանկացած յաջողութիւն հիմնուած է նախ գաղափարի եւ ապա՝ աշխատանքի վրայ:
«Անկախութեան ուժը-2» ճամբարը նաեւ յստակ նշաձող սահմանեց, որ ճամբարը չի կարող եւ չպիտի լինի միայն տեսական դասընթացների կամ ժամանցային խաղերի համար, այլ պիտի լինի ե՛ւ գաղափարական էութեամբ, ե՛ւ գիտական բովանդակութեամբ, ե՛ւ պրակտիկ (գործնական) հիմքով, ե՛ւ ժամանցային թեթեւութեամբ:
Ճամբարը, որի մասնակիցները 70 հոգուց աւելին էին, ինքն իրենով հանդիսանում է իւրատեսակ փոքր հասարակութիւն եւ կազմակերպիչները նաեւ հետաքրքիր փորձառութիւն ունեցան այդ հասարակութիւնը կազմակերպելու, նրան գաղափարակիր դարձնելու եւ աշխատանքային տրամաբանութեամբ օժտելու առումով:
ԱՆԿԱԽՈՒԹԵԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐԸ ԵՒ ԱԶԳԱՅԻՆ ԱՐԺԷՔՆԵՐԸ
Ճամբարը մեկնարկեց ՀՀ օրհներգի կատարումով, ինչպէս նաեւ բացուեց 31 մետրանոց ՀՀ դրօշ: Այնուհետեւ, առաջին միջոցառումը, որ տեղի ունեցաւ, նուիրուած էր կազմակերպութեան դաւանած գլխաւոր արժէքներից մէկին՝ Անկախութեան գաղափարին: Տեղի ունեցած դասախօսութեան ընթացքում մասնակիցներին ներկայացուեց անկախութեան գաղափարը, զարգացումը, ընթացքը, դրսեւորումը հայոց պատմութեան տարբեր փուլերում եւ թէ ինչպէս է ընկալւում եւ իրացւում անկախութիւնը մեր օրերում: Յստակօրէն շեշտուեց, որ Անկախութեան գաղափարը, որպէս ազգային ազատագրական պայքարի վերջնարդիւնք՝ անքննելի է եւ անգին: Անկախութեան գաղափարն այն սուրբ բարձունքն էր, յանուն որի անձնազոհ պայքարում էին դեռեւս ֆիդայական խմբերը, իսկ յետոյ նաեւ ազգային-աւանդական կուսակցութիւնները: Անկախութեան գաղափարի մասին խօսքում յատուկ տեղ եւ դեր ունէր նաեւ Հայաստանի առաջին Հանրապետութիւնն ու նրա հիմնադիր անդամների յստակ եւ անգնահատելի աշխատանքը: Առաջին Հանրապետութիւնը դարձաւ անկախութեան գաղափարի իրացման, իրականացման եւ յարութեան մեծագոյն պահապանն ու կերտողը: Ու թէեւ Առաջին Հանրապետութեան կեանքը կարճ տեւեց, բայց այն եղաւ աւելի գիտակցուած ու աւելի կարեւոր, քան անիմաստ մսխուած տասնեակ տարիներ: Առաջին Հանրապետութիւնը, որ ծնուեց անկախութեան գաղափարի եւ անկախութեան էութեան, սկզբունքի հիման վրայ, այնքան զօրաւոր եղաւ, որ նոյնիսկ խորհրդային 70ամեայ ապազգային շղթաները ի վիճակի չեղան հանգցնելու այդ գաղափարը ու Հանրապետութեան մեծագոյն արժէքն ու գինը: Եւ «Անկախութեան ուժը-2» ճամբարի գաղափարական էութիւնը ամենաբարձր գնահատեց դեռեւս նախորդ դարասկզբի մեծագոյն իրադարձութիւնը եւ դրա՝ ազգային, սուրբ նշանակութիւնը
Դասախօսութիւնից յետոյ տեղի ունեցած հարց ու պատասխանի ժամանակ մասնակիցները բազում հարցեր յստակեցրին իրենց համար, որով գաղափարի ընկալումը եւ յետագայ մշակումը դարձաւ աւելի հասկանալի եւ բացատրելի:
ՍՓԻՒՌՔԸ ԵՒ «ԱՆԿԱԽՈՒԹԵԱՆ ՈՒԺԸ»
Ճամբարի մասին խօսելով անհրաժեշտ է նշել եւ այն, որ մասնակիցներից 9ը ժամանել էին Սփիւռքից: Նրանց մասնակցութիւնը յատկապէս կարեւոր էր այն առումներով, որ ե՛ւ Սփիւռքի մասնակիցները կարողացան հասկանալ Հայաստանի խնդիրները եւ հայաստանցի մասնակիցները կարողացան հասկանալ Սփիւռքի խնդիրները, դրանց սկզբունքային էութիւնը, կարողացան մշակել միմեանց խնդիրները վեր հանելու, հասկանալու քայլեր:
Այդ ամէնը հսկայական նշանակութիւն ունի Հայաստան-Սփիւռք կապերի ջերմացան, խորթութեան, առկայ անվստահութեան վերացման համար: Միասին ապրելով եւ աշխատելով նրանք կարողացան ո՛չ միայն համատեղ աշխատանքի գաղափար զարգացնել, այլեւ անձնական յարաբերութիւններ հաստատեցին միմեանց հետ, կապուեցին միմեանց, ինչն անփոխարինելի նշանակութիւն ունի Հայաստան-Սփիւռք կապերի ջերմացման համար, երբ կողմերը միմեանց հետ կապուած են ոչ միայն աշխատանքային սկզբունքով, այլեւ ջերմ ու հարազատ, ընկերական կապերով:
ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ԱՇԽԱՏԱՆՔ
Ինչպէս արդէն նշուեց, ճամբարի նպատակներից էր երիտասարդութեան պասիւացումը (կրաւորականացումը) կասեցնելը, նրանց գործնական աշխատանքի դաշտ բերելը: Այդ նպատակով մասնակիցների համար ճամբարի ողջ ընթացքում տեղի ունեցան դասախօսութիւն-սեմինարներ, որոնց նպատակն էր բացատրել մասնակիցներին, թէ ինչպէս առանձնացնել խնդիր, ուսումնասիրել, մշակել լուծումը: Ճամբարի կազմակերպիչների կողմից տարուած աշխատանքների հետեւանքով մասնակից եօթ խմբերը առանձնացրին միջինում 3 ծրագիր՝ ներկայացնելով նաեւ դրանց մանրամասն մշակումը եւ լուծման քարտէզը: Առանձնապէս կարեւոր էր նաեւ այն, որ ճամբարականները ոչ միայն կարողացան իւրացնել տրուած նիւթն ու յանձնարարականները եւ վերացական, անիրական խնդիրների փոխարէն առանձնացնել յստակ արտայայտուած խնդիր-առաջադրանք, այլեւ կարողացան աշխատել իրար հետ: Գաղտնիք չէ, որ այսօր հայաստանեան հասարակութիւնը որոշակի դժուարութիւններ ունի միմեանց հետ ակտիւօրէն (աշխուժօրէն) փոխազդելու եւ տեսականից բացի պրակտիկ հիմքեր ձեւաւորելու հարցում: «Անկախութեան ուժը-2» ճամբարի յաջողութիւններից մէկն էլ հէնց դա էր, որ հնարաւոր եղան իրար անծանօթ տասնեակ երիտասարդներին ոչ միայն գաղափարական դաստիարակութեան սկզբուքներին հետ ծանօթացնել, այլեւ նրանց մղել կոլեկտիւ (հաւաքական, խմբային) աշխատանքի:
Ճամբարականների կողմից մշակուած խնդիրները առանձնացուեցին ու յստակեցուեցին եւ այժմ ամէն խումբ ունի իր կողմից առաջարկուող մէկ խնդիր, որի լուծումը պատկերացնում է ու պատրաստ է իրագործել: «Անկախութեան Սերունդ»ի կողմից Սեպտեմբերից կը սկսուի այդ առաջարկների վերջնական համակարգման եւ իրականացման աշխատանքները: Խմբերը հնարաւորութիւն կ՛ունենան իրականացնելու իրենց իսկ կողմից ներկայացուած առաջարկները, որով իրենց խումբը աւելի կը կայանայ որպէս արդէն յաջող գործունէութիւն ունեցող մարմին, ինչպէս նաեւ խմբերի անդամներն իրենց օրինակով հնարաւորութիւն կը տան ճամբարին ոչ մասնակից երիտասարդներին տեսնելու համատեղ աշխատանքի արդիւնաւէտութիւնը եւ դերը, ինչն անխօս հեռահար նպատակներով կարող է ողջ հասարակութեան համար աշխատանքի եւ սոցիալական (ընկերային) պահուածքի առողջ չափորոշիչներ ձեւաւորել:
Ճամբարում չէր կարող չլինել նաեւ հայրենասիրական երգ եւ պար: Մասնակիցների համար յատուկ կազմակերպուած ազգային երգի ու պարի միջոցառումները հրաշալի հնարաւորութիւն էին առնչուելու ազգային մշակոյթի հետաքրքիր երանգների հետ: Այն նաեւ շատ լաւ միջոց էր, որպէսզի հայ երիտասարդը չմոռանայ իր մշակոյթը, իր պատմութիւնը եւ կարողանայ զուգակցել ժամանակակից աշխարհի պրակտիկ ընթացքն ու ազգային մշակոյթը:
Ազգային մշակոյթի ծանօթացմանն ու պահպանմանը միտուած միջոցառումներից էր նաեւ Թեժառոյքի վանք կատարուած արշաւը, որի ժամանակ մասնակիցները ծանօթացան 12րդ դարի հայ ճարտարապետութեան եւ որմնադրութեան եւս մէկ եզակի նմուշի հետ՝ աւելի հարստացնելով իրենց գիտելիքները սեփական արժէքների պահպանման ու կայացման հարցում: Կարեւորելով այդ գաղափարները եւ դրանց իրականութեան կոչելու հրամայականը, մասնակիցները ոչ միայն գնահատեցին վանքի պատմական ու ճարտարապետական մեծութիւնը, այլեւ կամաւոր կերպով աղբահաւաքութիւն իրականացրին՝ վանքն ու շրջակայքը մաքրելով կուտակուած կենցաղային աղբից:
Ճամբարում բարձր էր նաեւ անվտանգութեան ու կարգապահութեան ոլորտը: Ճամբարականները նախ հրահանգաւորուեցին անվտանգութեան կանոնների պահպանման հարցով, ընդ որում այդ կանոնները վերաբերում էին բոլոր միջոցառումներին՝ ժամանցային խաղերից մինչեւ գործնական աշխատանք եւ նաեւ առանձնացուեցին խորհրդանշական պահակախմբեր: Այդ պահակախմբերը գիշերները հերթապահութիւն էին իրականացնում ճամբարում՝ հսկելով իրենց ընկերների խաղաղ եւ անվտանգ քունն ու ՀՀ դրօշը որպէս կարեւորագոյն խորհրդանշան: Պահակախմբերի գոյութիւնը կարեւոր դաս էր բոլոր ճամբարականների համար, որով նրանք իւրացրին ու հասկացան ընդհանուրի հանդէպ պատասխանատուութեան կարեւորութիւնը: Պահակախմբերը, ինչպէս նաեւ ճամբարականների կողմից իրենց կամքով իրենց խմբապետ, կոչ, երգ ընտրելը լաւագոյն վկայութիւնն էր այն բանի, որ ճամբարում արդարութեան, հաւասարութեան եւ ազատութեան գաղափարները իրացւում են իրենց ողջ պոտենցիալով (կարողականութեամբ):
Եւ ի հարկէ ճամբարի օրակարգը յագեցած էր նաեւ ինչպէս ժամանցային, այնպէս էլ ինտելեկտուալ (մտաւորական, մտային) խաղերով, մարզական միջոցառումներով, բանավէճերով: Այդ բոլոր միջոցառումներն իրենց տրամաբանութեամբ ուղղուած էին հարստացնելու ճամբարի իմաստն ու նշանակութիւնը, որը եւ յաջողութեամբ իրագործուեց:
Կարող ենք ընդգծել, որ ճամբարը կարողացաւ յաջողութեամբ մէկտեղել իր կողմից յայտարարուած գաղափարները եւ նպատակները եւ առողջ ու ընկերական ջերմ միջավայրում կառուցել փոքր ու կայուն հասարակութիւն, որը ոչ միայն դրական ու պատասխանատու վերաբերմունք ունի ինքն իր նկատմամբ, այլեւ լի է իր առաջադրանքները գրագէտ ու համակողմանի լուծելու առումով:
«Անկախութեան ուժը-2» ճամբարի աւարտին մասնակիցները ստացան հաւաստագրեր եւ վերադարձան Երեւան՝ յստակ արձանագրելով իրենց ձեւաւորած միջավայրը պահելու, զարգացնելու, անկախութեան, պետութեան, հայրենիքի գաղափարը պաշտպանելու համոզմամբ, ինչպէս նաեւ պրակտիկ ու հաւասարակշռուած քայլերով Հայաստանի զարգացմանն ուղղուած սեփական առաջադրանքները կատարելու տրամադրուածութեամբ՝ շեշտելով նաեւ «Անկախութեան ուժը-2» ճամբարի կոչը՝
«Անկախութեան Սերունդ ենք
Հայաստանի ապագան,
Մենք միասին կերտում ենք
Ուժեղ, անկախ Հայաստան»:
(Թղթակցութիւնը՝ «Անկախութեան Սերունդ»էն)
