ԳՐԻՇ ԴԱՒԹԵԱՆ
Մարդու եւ հողի կապակցութիւնը, փոխադարձ սէրը արիւնակցական, հայրենիքով է, ու արարչի հուր շունչն ունի իր մէջ, որ հողը առաւ, շունչ փչեց մէջը, ու մարդ արարեց. հողն այնուհետ դարձաւ հայրենիք ու հող հայրենի, դարձաւ սրբազան… Այդտեղից ենք մեր բռան մէջ կրում հողը հայրենի, մեր ծնուած օրից: Ուշ ամառային մի ետմիջօրէ, Կարմիր Կիրակի, երբ ես ծնուել եմ, ինձ ողջունել է արեւն Իրանի: Զրնգացել է երբ ճիչս մանկան առաջին անգամ ի լուր աշխարհի, Հայկն ու Ահուրան համաձայնուել են, գրել են իմ սուրբ գիրը ճակատի. «Որ՝ հայ է պորտով, ու հայ է ծնուել, հայկական հողից թէեւ հեռաւոր, բայց հայոց հողը իր բռում բռնած ծնուել է հողում Իրան աշխարհի, ու վեր է կալել իր միւս բռում հողը Իրանի: Նրա ոսկորը հայ ուղնուծուծով՝ եփուել է վառման Իրան աշխարհի արեւի հրով, ուշ ամառային Կարմիր Կիրակի ետմիջօրէում»: Հայկն ու Ահուրան համաձայնուել են, գրել են իմ սուրբ գիրը ճակատի. «Հայկական հողից՝ հողում Իրանի. մէկ բռում հողը հայր Հայաստանի, ու միւս բռում հողը Իրանի»: …Եւ անցել են տարիները իմ կէսդարեայ ու աւելի… Եւ անցել եմ ես ցամաքներ ու աշխարհներ, ու հասել եմ պանդուխտների հայրենիքին ամերիկեան, կանգնել հողին նժդեհական… Հիմա իմ ո՞ր բռով վերցնեմ երրորդ բուռ հողը սրբազան…
ԵՐԱԶԱԽԱԲ
Երազումս եկար քո նոյն դիւթանքով ու կախարդութեամբ… Կարծես վերներում ինձ գգւում էիր… Սեթեւեթ խաղքով համբուրում էիր… Բայց թւում էր թէ քեզ բռնում էի… Յետոյ նոյն խաղքը կրկնւում էլի ես քեզ բռնում ու համբուրում էի… Դու խնդում էիր… Ես խանդում էի… Ու յետոյ նորից դու փախչում էիր… Հագիդ վարդագոյն մի շոր էր ծփում… Լիքը կոնքերդ սրսփում էին… Իբրեւ ձեռքերս կոնքերդ գրկած մէկ այրւում էին, մէկ շոյում էի… Ականջիս մօտիկ շրշիւնն էր շնչիդ… Ու ջերմութիւնդ ես զգում էի… Ապա թւում էր, թէ գնում էինք… Յետոյ մի դուռ էր, իբրեւթէ մտանք… Դռան այն կողմը սենեակ, բան չկար… Ու մենք ցատկեցինք ու թռչում էինք… Դու նայում էիր ուղիղ աչքերիս… Աչքերդ խոշոր ու փայլուն էին… Մեղրագոյն էին… Յետոյ դու դիտմամբ քսւում էիր ինձ… Ու ես քեզ խստիւ ցանկանում էի… Դու քսւում էիր… Դու քսւում էիր… Ու փափկութիւնդ ողջ զգում էի… Ա~… երազախաբ… ու քրտնած էի…
ԵՐԱԶԱԹԻՌ
Մի լա~ւ երազ էր… Իբրեւթէ կանգնած էի մեր բակում… Յետոյ սպիտակ ձի էի քշում… Ձի էր… Դու էիր… Քեզ գգւում էի… Ձի էր երեւի… Ու քշում էի… Արշաւում էի կայծակի նման, կտուրներից վեր սաւառնում էի… Գուցէ քեզ գրկած սիրւըտում էի… Հարեւանները վեր էին նայում ու ասում էին. «Նայէք, սպիտակ ձիաւորն է նա, որ արշաւում է կայծակի նման»… Իբրեւ այգին էր հէնց մեր տնամերձ… Թառմայի վրայ էի բարձրացել ու խաղող էի ուտում հիւթալի… Հասուն ու քաղցր էր… Որ շուրթերդ էին… Համբուրում էի… Հասուն… քաղցր էին… Հայրս ու եղբայրս ջուր էին անում… Արծուները ողջ ջրով լի էին… Թառմայից իբրեւ ընկնում էի ես… Դու կախւում էիր… Ինձ բռնում էիր, ու ցանկութիւնով ինձ քսւում էիր… Մենք գրկւում էինք ու թռչում էինք… Ու թեթեւ էինք… Քեզ տանում էի… Թի~ռ էր… Թրթի~ռ էր… Թրթըռում էիր…Իմ թրթիռն էիր…
ԵՐԱՑԱՑՈԼ
Էլի երազ էր… Կապոյտ էր… Լուրթ էր… Իբրեւ սենեակս էր… Զարմանում էի որ դուռը չկայ… Պատի մէջ մեծղի իմ պահարանն էր, երկու դռներով, մէջտեղն ՝ հայելին մեծ, հասակաչափ, վերեւը կլոր… Խաժ երեկոյ էր ջերմ ամառային… Արեւմտոցի արեւը թեքեւել, արտացոլւում էր հայելու լճում… Իբրեւթէ կանգնել էի ցոլքերում ու շոյում էի ցոլքը արեւի… Բայց… շոյում էի կոնքդ երեւի… Ոտքս հրեցի՛… Ու ցոլքը իվեր ես թռչում էի… Կոնքերիդ շուրջը փաթաթւում էի… Ցոլք էր… Դու էիր… Ու այդպէս թեթեւ երբ հրում էի՝ ես թռչում էի… Քեզ գրկում էի… Փաթաթւում էի… Խորանում էի… Կապոյտ էր… Լուրթ էր… Խաժ երեկոյ էր ջերմ ամառային… Սենեակումս էի… Ու գրքերս էին… էիր… երեւի… Գրասեղանիս ես նստած էի ու գրում էի… Ձօնում էի քեզ… Դու ցոլում էիր ու ցոլքի վրայ ես գրում էի… Ու թեթեւ էի… Ու թռչում էի… Մայրս կանչում էր, որ գնամ ճաշի… Մայրս կանչում էր…
ՄԱՅԹԵՐԻ ՎՐԱՅ
Թաւալւում են բիւր յուշեր մայթերի վրայ, որպէս թօշնած տերեւներ մայթերի վրայ: Մութ է իջնում ու գիշեր մայթերը ծածկում, ու ծածկում են հին յուշեր մայթերի վրայ:
*** Ծղրիդը ծղրում է ու ծաղրում, Ճռեկը ճռռում է ու ճառում, իբրթէ կեանքի խոր գաղտնիքը քննում են գիշերուայ կաճառում: