Յունիսի 30ին, տեղի ունեցաւ ԼՂՀ Ազգային ժողովի 3րդ նստաշրջանի եզրափակիչ լիագումար նիստը: Նիստին ԱԺ «Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնը հանդէս եկաւ յայտարարութեամբ, զոր ներկայացուց խմբակցութեան ղեկավար Դաւիթ Իշխանեան:
Ստորեւ՝ սոյն յայտարարութիւնը.
Անցած մէկ տարուայ ընթացքում մենք առնչուել ենք բազմաթիւ հիմնախնդիրների հետ՝ քաղաքական, տնտեսական, սոցիալական, պետական կառավարման համակարգի եւ այլն:
Հաւատարիմ 2015թ. նախընտրական քարոզարշաւի սկզբունքներին՝ ԱԺ «Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնն անցած տարուայ ընթացքում փորձեց իր հնարաւորութիւններն ի սպաս դնել օրէնսդրական դաշտի, օրէնսդիր-գործադիր յարաբերութիւնների, հասարակութեան հետ մշտական կապի ապահովման, խորհրդարանական դիւանագիտութեան զարգացման եւ այլ ուղղութիւններում տարուող աշխատանքների մէջ:
«Դաշնակցութիւն» խմբակցութեան համար որքանով կարեւոր էր արտաքին ճակատի վրայ տարուող աշխատանքները, անվտանգութեան հիմնախնդիրները, նոյնքանով էլ ընդգծելի էր ներքին կեանքին առնչուող բոլոր հարցերը:
Կարեւոր մի գործընթաց է նաեւ երկրում Սահմանադրական բարեփոխումների իրականացումը եւ խորհրդարանական համակարգի արմատաւորումը, որը, մեր գնահատմամբ, իր ազդեցութիւնը կ՛ունենայ եւ խթան կը հանդիսանայ Ղարաբաղի հիմնահարցի կարգաւորման վրայ:
Սակայն խորհրդարանում գործող «Դաշնակցութիւն» խմբակցութեան համար հարցերի հարցը, ինչպէս նախկինում, մնում է Ղարաբաղի չհանգուցալուծուած հիմնախնդիրը՝ իր բոլոր երեւացող ու չերեւացող կողմերով:
Վերջին տարիներին բանակցութիւնների միջոցով Արցախեան հիմնախնդրի լուծումը, Ադրբեջանի յաւակնող առաւելապաշտական պահանջների պատճառով, անընդհատ ձախողուել է:
Հիմնախնդրով զբաղուող եւ տարածաշրջանում իրենց շահերը հետապնդող որոշ երկրներ ու միջազգային ուժեր տարիներ շարունակ իրենց մօտեցումներով կեղծ հաւասարութեան նշան են դրել կողմերի միջեւ՝ դրանով ոգեւորելով Ադրբեջանի յարձակողական նկրտումները:
Այդ գործելաոճը տարիների ընթացքում դարձել է իշխող՝ առանց ԼՂՀ ժողովրդի կարծիքն ու մօտեցումները հաշուի առնելու:
Այդ գործելաոճի արդիւնքում բանակցութիւնների նիւթ են դարձել սկզբունքներ ու ծնուել փաստաթղթեր, որոնք ամբողջապէս անտեսում են Արցախի ժողովրդի իրական ու իրաւական իրաւունքները:
Հէնց այդ ամէնի արդիւնքն են ապրիլեան իրադարձութիւնները՝ իրենց բոլոր հետեւանքներով:
Ապրիլեան պատերազմական գործողութիւնների աւարտին եւ երկու նախագահների Վիեննայի ու Ս. Պետերբուրգի հանդիպումներից յետոյ, այսօր թէ՛ միջազգային, թէ՛ հայկական շրջանակներում խօսք է գնում Արցախի հիմնախնդրի խաղաղ կարգաւորման բանակցութիւնների մասին: Տարաբնոյթ ու հակասական տեսակէտները կողմերի դիրքորոշման ձեւակերպումների վերաբերեալ որոշ մտահոգութիւններ են առաջացնում:
Առ այդ ԼՂՀ ԱԺ «Դաշնակցութիւն» խմբակցութիւնը մէկ անգամ եւս բարձրացնում է եւ վերահաստատում, որ՝
– Արցախի Հանրապետութեան անկախութեան միջազգային ճանաչումը շարունակում է մնալ արտաքին ճակատում մեր գործունէութեան անկիւնաքարային հարցերից մէկը: Բանակցութիւնների առկայութիւնը չի կարող արգելք համարուել ԼՂՀ Անկախութեան ճանաչմանը: Ընդհակառակը՝ տարբեր մակարդակի ճանաչման քայլերը կը զսպեն Ադրբեջանին եւ նրան կը մղեն կառուցողական կեցուածք դրսեւորելու: Ուրեմն հարկ է շարունակել ԼՂՀ միջազգային ճանաչման խնդրի հետապնդումը:
– Որպէս ԼՂՀ անկախութեան ճանաչման եւ անվտանգութեան երաշխիք՝ անհրաժեշտ է, հետամուտ լինել ՀՀ եւ ԼՂՀ միջեւ ռազմաքաղաքական դաշինքի կնքմանը:
– Համախմբել համայն հայութեան ներուժը՝ Արցախեան հիմնախնդիրը ազգային- ազատագրական եւ ինքնորոշման պայքարի դաշտում պահելու համար:
– Բանակցային գործընթացում առաջնորդուել Արցախի ժողովրդի 1991թ. անկախութեան եւ 2006թ. ԼՂՀ Սահմանադրութեամբ ամրագրուած համաժողովրդական հանրաքուէներով արդէն իսկ կայացած կամարտայայտութեամբ:
– Արցախի հարցի լուծման ներկայ փուլում ԼՂՀն դարձնել բանակցային գործընթացի լիիրաւ մասնակից:
– Անթոյլատրելի է խօսել հայկական կողմի որեւէ զիջման մասին: Լեռնային Ղարաբաղի բնակչութիւնը կիրառել է իր ինքնորոշման իրաւունքը միջազգային իրաւունքի եւ ԽՍՀՄ Սահմանադրութեան հիման վրայ:
1991-1994թթ. Ղարաբաղի եւ Ադրբեջանի միջեւ մղուող պատերազմում Ադրբեջանը նախայարձակ էր: ԼՂՀն պաշտպանեց անվտանգ ապրելու իր իրաւունքը եւ յաջողեց դրանում: Ադրբեջանը պատասխանատու է պատերազմ սկսելու եւ դրա բոլոր հետեւանքների համար:
Ադրբեջանի կողմից 1994-1995թթ. զինադադարի ռեժիմը խախտելու, չեղեալ համարելու բոլոր ճիգերը պէտք է դատապարտուեն միջազգային հանրութեան կողմից:
Միջազգային հանրութիւնը պէտք է յաւելեալ ճիգեր գործադրի՝ վերսկսելու Արցախ-Ադրբեջան սահմանի երկայնքով զինադադարի պահպանումը:
Միաժամանակ շեշտում ենք, որ ԼՂՀ անվտանգութեան երաշխաւորը, նախ եւ առաջ, ԼՂՀ Պաշտպանութեան բանակն է ու հայ զինուորը: