
ԵՐԵՒԱՆ, «Երկիր».- ՀՅԴ Բիւրոյի տնտեսական հետազօտութիւններու գրասենեակի պատասխանատու Սուրէն Պարսեան «Թերթ»ի հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին ըսաւ, որ այս կամ այն տարուան համար ներդրումային աճը պէտք է գնահատել՝ մեկնելով ո՛չ միայն այս տարուան դրութեամբ, այլ համեմատելով նախորդ կամ անոր նախորդող տարիներու տուեալներուն հետ:
Ան յայտնեց, որ կառավարութեան կողմէ առանձնակի շեշտադրումը՝ 2019ի Յունուար-Յունիս ամիսներուն, նախորդ տարուան հետ բաղդատելով, ներդրումներու աճի արձանագրման վերաբերող, գնահատելի է, սակայն ոչ ամբողջական: Ըստ անոր՝ այս տարուան առաջին կիսամեակին տնտեսութեան իրական հատուածին մէջ կատարուած օտարերկրեայ ներդրումներուն 26 տոկոս աճը եւ օտարերկրեայ ուղղակի ներդրումներու հոսքերու 20 տոկոս աճը տրամաբանական է՝ հաշուի առնելով նախորդ տարուան առաջին կէսին երկրին մէջ տեղի ունեցած քաղաքական իրադարձութիւնները:
Ան դիտել տուաւ, որ ասոր դիմաց, օտարերկրեայ ներդրումներու ծաւալները՝ զուտ հոսքերու տեսանկիւնէն, ըստ վիճակագրութեան, 30 միլիառ դրամով նուազած են: Տարեսկիզբի առաջին 6 ամիսներուն օտարերկրեայ ուղղակի ներդրումներու զուտ հոսքերը կազմած են ընդամէնը 7.8 միլիառ դրամ: Իսկ 2018ի նոյն ժամանակաշրջանին օտար ուղղակի ներդրումներու զուտ հոսքերը կազմած են 38.6 միլիառ դրամ:
Տնտեսագէտը բացատրեց, որ ասիկա կը նշանակէ, որ Հայաստանի մէջ նախապէս ներդրումներ կատարած ընկերութիւնները իրենց գումարները Հայաստանէն հանած են: «Այսինքն՝ այս տարուայ ընթացում շուրջ 30 մլրդ. դրամ, ինչը 60 մլն. դոլարից աւելին է, Հայաստանից դուրս է գալիս: Սա մտահոգիչ երեւոյթ է, որ արդէն աշխատող ընկերութիւնները իրենց գումարները հանում են Հայաստանից», շեշտեց ան:
Ըստ Պարսեանի՝ ներդրումներու արտահոսքին հիմնական պատճառը քաղաքական անկայունութիւնն է, որովհետեւ անոնք նախընտրած են իրենց գումարները դուրս հանել Հայաստանէն՝ վտանգներէ հեռու մնալու համար։ «Սա լուրջ մտահոգութիւն է եւ սրա դէմը պէտք է կառավարութիւնն առնի իր ապաքաղաքական տնտեսական քաղաքականութեամբ: Այսինքն՝ նա պէտք է ներդրողներին այդ ազդակը տայ, որ մեր երկրում բոլոր ներդրումներն ապահովուած են՝ անկախ նրանից, թէ դրանք նախորդ իշխանութիւնների հետ կապ ունեցե՞լ են, թէ չեն ունեցել, եւ դա կը լինի լաւագոյն երաշխիքը օտարերկրեայ ներդրողների համար», ըսաւ ան:
Տնտեսագէտը պատահական չնկատեց այն, որ քանի մը ամիս առաջ «Քեմպրիճ Անալիթիքս»ը հրապարակած է վարկանիշի ցանկ, որուն մէջ Հայաստանը նկատուած է քաղաքական բարձր վտանգ ունեցող երկիրներու շարքին: »Դրանով կոչ էր անում ներդրողներին, որ ձեռնպահ մնան ներդրումներ իրականացնելուց կամ լրացուցիչ երաշխիքներ ստանալ դրա համար«, յայտնեց ան՝ ժխտական ազդակ նկատելով նաեւ Ամուլսարի հարցը։
Յաջորդ խնդիրը, ըստ անոր, այն է, որ Հայաստանի կառավարութիւնը չունի ներդրումային քաղաքականութիւն եւ այդ քաղաքականութիւնը իրականացնող խումբ: «Հիմնականում ինչը որ իրականացւում է, իրականցւում է էքստենսիւ (տարածուն-Խմբ.) ճանապարհով՝ վարչապետի միջոցով, վարչապետի հետ հանդիպումների միջոցով, որը բնականաբար, չի կարող երկարաժամկէտ, կայուն ներդրումներ ապահովել: Այսինքն՝ 1,2,3 նախագիծ ՀՀ գալով՝ կարող ենք խօսել ներդրումների աճի մասին, բայց չենք կարող խօսել ներդրումային միջավայրի բարելաւման կամ ներդրումները սպասարկող ինստիտուտների (հիմնարկներու-Խմբ.) կայացման մասին: Մենք չունենք այդ ինստիտուտներն առ այսօր, որը շատ կարեւոր է ցանկացած խոշոր ներդրումային ծրագրի համար: Պէտք են ինստիտուտներ, մարդիկ, ովքեր ներդրողների ձեռքը բռնած կ՛անցկացնեն բոլոր պետական ընթացակարգերով, թոյլտուութիւնների ստացման գործընթացներով, որը կ՛ապահովի Հայաստանի համար երկարատեւ, կայուն, ներառական տնտեսական զարգացում», ըսաւ ան: