
«Առաւօտ»ի հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին, ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, Արցախի Ազգային ժողովի ՀՅԴ խմբակցութեան պատգամաւոր Դաւիթ Իշխանեան խօսեցաւ Տեղ-Կոռնիձոր հատուածին մէջ Ատրպէյճանի յառաջխաղացքին մասին՝ դիտել տալով, որ, ըստ իրեն, կան գաղտնի պայմանաւորուածութիւններ, թերեւս նաեւ ստորագրուած փաստաթուղթեր, որոնց մասին ոչ միայն հանրութիւնը տեղեակ չէ, այլ նաեւ՝ հաւանաբար, քաղաքական խաւը տեղեակ չէ, եւ տարբեր առիթներով մենք անակնկալներու դէմ յանդիման կը գտնուինք։
«Շատ ակնյայտ երեւում է, որ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ կան պայմանաւորուածութիւններ, որոնք տարբեր առիթներով ջրի երես են դուրս գալիս: Տեղ-Կոռնիձոր հատուածում` կապուած նոր ճանապարհի շահագործման եւ զօրքի տեղաշարժի հետ, ինչու ոչ` յետքաշման արդիւնքում, ստեղծուել է նոր իրավիճակ: Ամբողջ գաղտնիքը թաղուած է հէնց ՀՀ վարչապետի շուրթերով արտայայտուած այն տեսակէտի մէջ, որ այդ հատուածում սահմանապահ զօրքեր կը տեղակայուեն: Այսինքն, հարց է առաջանում` այդ սահմանապահ զօրքերն ի՞նչ առաքելութեամբ են այդտեղ տեղակայուելու, արդեօք ճշգրտուա՞ծ են սահմանները եւ սահմանապահ զօրքերը պէտք է մնացեալն ապահովեն, արդեօք չյարձակման մասին որոշակի պայմանաւորուածութիւննե՞ր կայ, որին ապաւինելով` Հայաստանի վարչապետն ուղղակիօրէն սահմանապահ զօրքեր է տեղակայում այդ հատուածում, եւ ո՞ւմ սահմանին` Ադրբեջանի՞, թէ՞ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան», ըսաւ ան։
Շրջափակուած Արցախի մէջ տիրող իրավիճակին մասին խօսելով՝ Իշխանեան յայտնեց, որ կացութիւնը կը մնայ շատ ծանր, բայց եւ այնպէս շրջափակման երկարիլը հետզհետէ կը խամրեցնէ սկիզբը առկայ այն յոյսերը, որ կարճ ժամանակ ետք կացութիւնը պիտի գտնէ իր նախկին վիճակը։ «Ցաւօք, մենք հիմա ականատեսն ենք հակառակ պատկերին. տեսնում ենք, որ երեք կողմերից մէկը`Ադրբեջանն, ամէն ինչ անում է ճանապարհը փակ պահելու եւ իր քաղաքական նպատակներն իրագործելու համար` սկսած Արցախի հայաթափումից, Արցախի ժողովրդին իր քաղաքացիներ անուանելուց, վերջացրած ճանապարհին` Հայաստանի եւ իրենց հասկացողութեամբ`Ադրբեջանի սահմանին, կամ Լաչինի միջանցքում ադրբեջանական անցակէտ տեղակայելուց: Միւս կողմը` Հայաստանի իշխանութիւնները, չեն կարողանում ապահովել այն պահանջները, ինչը վերապահուած է իրենց եւ այդ առումով, մենք, ի հարկէ, ունենք մեր ակնկալիքներն Արցախում, նաեւ դժգոհութիւնները: Եւ կայ երրորդ կողմը` ռուսական կողմը, որը նոյնպէս ունի իր պարտականութիւնները ու չի կարողանում ապահովել միջանցքով` արցախցիների անխափան ելքն ու մուտքը եւ կապը Հայաստանի հետ: Ամբողջ խնդիրը հոգեբանական վիճակի մէջ է. Արցախում տիրող ներկայ հոգեբանական վիճակը չես կարող համեմատել առաջին օրերի հետ` սկսած պայքարելու տրամադրուածութեան, դիմադրելու եւ այս ամէնին շուտ վերջակէտ դնելու մտայնութեան առումով», յայտնեց Իշխանեան:
Խօսելով տարածաշրջանի պատկերին եւ Ռուսիան անկէ դուրս մղելու փորձերուն մասին՝ Իշխանեան դիտել տուաւ, որ ոչ միայն Արցախի հիմնահարցին վերաբերեալ, այլ, ընդհանրապէս, տարածաշրջանին մէջ Արեւմուտքի կողմէ յստակ քաղաքականութիւն կը տարուի՝ ռուսական տարրը դուրս մղելու ուղղութեամբ եւ հիմնական մեկնակէտերը Հայաստանն է եւ Արցախի Հանրապետութիւնը: «Արեւմուտքի որդեգրած քաղաքականութեան աջակիցն են Թուրքիան եւ Ադրբեջանը ու մեծ ջանքեր են գործադրում ռուսական տարրը դուրս մղելու համար: Իսկ այդ քաղաքական գործընթացում Արցախը եւ արցախցիները կարող են յայտնուել բաւական ծանր կացութեան մէջ. դրա դառը պտուղները մենք ստանում ենք։ Առանց այն էլ մի քանի ապտակ ստացել ենք, հերթական ապտակը եւս կարող ենք ստանալ. այս գործընթացի առաջին «շահառուն» Արցախն ու արցախցին են», ըսաւ ան:
Իշխանեան անդրադարձաւ նաեւ Իրանի դերակատարութեան եւ նշեց, որ Արցախի 44օրեայ պատերազմէն ետք Իրան-Ատրպէյճան, Իրան-Իսրայէլ, Իրան-Թուրքիա յարաբերութիւնները աւելի սրած են եւ տարբեր առիթներով, յատկապէս Արեւմուտքի մղումներով, Իսրայէլ-Ատրպէյճան-Թուրքիա եռանկիւնին մօտ նկատելի են հակաիրանեան աշխոյժ քայլերն ու Իրանը բախումներու մէջ ներքաշելու միտումները: «Ես հեռու եմ այն մտայնութիւնից, որ Իրանը գործողութիւններ կարող է սկսել` հաշուի առնելով այն հանգամանքը, որ իրանական կողմը, տասնամեակներ շարունակ, իր տարածքից դուրս է ռազմական գործողութիւնների մէջ, իր սահմաններից ներս անվտանգային համակարգն ապահովում է` ի հաշիւ արտաքին ֆակտորների (գործօններու): Այս պարագայում, բախումների հաւանականութիւնը կարող է լինել միայն այն դէպքում, երբ Իրանի նկատմամբ սկսուի գործողութիւններ: Եւ այդ պարագայում, Արցախի բռնազաւթուած տարածքները` Հադրութի շրջանում, Արաքսի հովտում, Ջրականի շրջանում, Կովսականի ենթաշրջանում տեղակայուած ադրբեջանա-թուրքական, իսրայէլական, զինուորական ու քաղաքացիական օբյեկտները (կառոյցները) պլացդարմ (զինադաշտ) են Իրանին հարուածելու համար. Իրանն այդ մասին բարձրաձայն է խօսում, նաեւ` Ադրբեջանին ու Իսրայէլին ուղղուած մեղադրանքներով է խօսում: Միւս հիմնական հատուածը Սիւնիքն է եւ Սիւնիքի հետ կապուած հարցերն են: Իրանի պաշտօնական շրջանակներից քանիցս յայտարարուել է, որ դա կարմիր գիծ է եւ դրա հիմնական հետեւանքը Կապանում Իրանի հիւպատոսութեան բացումն է», ըսաւ Իշխանեան։