ՍՏԵՓԱՆ ԹՈՓՉԵԱՆ
Ա
Ընդդէմ Արմէն Այվազեանի «Հայկական ինքնութեան գրաւականները կամ ո՞վ է հայը» յօդուածի քննադատութեան )տես՝ Ստ. Թոփչեան, «Ո՞վ է հայը», «Ասպարէզ», 25 Հոկտեմբեր, 2008 եւ «Ազգ», Երեւան( նոյն «Ազգ» օրաթերթում )Փետրուար 5, 2009( տպագրուել է Ալբերտ Նալչաջեանի «Էթնիկական ինքնութիւն եւ ազգային ինքնապաշտպանութիւնը»։
Թերթի ներկայացումով՝ Հոգեբանական հետազօտութիւնների կենտրոնի նախագահ, դոցենտ, մի շարք գրքերի հեղինակ Ա. Նալչաջեանը, նախագահի եւ գիտնականի իր բարձրութիւնից, ինձ քննարկուող առարկայի տարրական մի պատկերացում է մատուցել։ Ա. Այվազեանը եւ Ա. Նալչաջեանը՝ վերջինիս համոզմունքով, ելնում են տուէալ՝ «Ազգային ինքնութեան որոշակի պատկերացումից, մինչդեռ Թոփչեանի յօդուածում նման պատկերացում ներկայացուած չէ… Բայց եթէ վիճում էք որեւէ երեւոյթի մասին… ապա ցանկալի է կամ ունենալ սեփական հայեցակարգ, կամ էլ փոխ առնել այդպիսին, եթէ գիտութեան մէջ նման բան արդէն ստեղծուել է»։ Միանգամից շեշտեմ, որ երկուսի «հայեցակարգն» էլ սեփական ոչինչ չպարունակող, բազմիցս կրկնուած «բաղադրիչների» թուարկում են։ Դրանք ինքնին ընդունել-չընդունելու եւ նման «հայեցակարգ» որպէս սեփականը ներկայացնելու նպատակը չէր բանավիճելուս պատճառը, այլ՝ նրանց դոգմատիկ, վտանգալի եզրակացութիւնները։
Սկսենք Նալչաջեանի ցուցումներից. «…Ազգի ինքնութեան մասին այն պատկերացումը, որն ընկած է Թոփչեանի դատողութիւնների եւ առարկութիւնների հիմքում, չեն միաւորւում էթնիկականութեան ամբողջական հայեցակարգի մէջ»։ «Այվազեանի տեսակէտն, անշուշտ, պէտք է գնահատել որպէս աւելի գիտական եւ հիմնաւորուած, քան Թոփչեանի տեսակէտը, որն առաւելապէս սուբյեկտիւ է եւ աւելի շուտ վերաբերում է այսպէս կոչուած «առողջ բանականութեան», այսինքն՝ սիրողական «իմաստնութեան» ոլորտին»։ «Թոփչեանը… կարծես թէ մտահոգուած է մեր ազգի ճակատագրով եւ այնպիսի ուղիներ է որոնում, որոնցով կարելի է աւելի բարւոք վիճակի հասցնել ազգն ու հայրենիքը։ Բայց նման որոնումները կարող են արդիւնաւէտ լինել միայն այն դէպքում, երբ յենւում են ճշմարիտ գիտելիքների վրայ», եւ այլն։
Չեմ դժգոհում, որ պրն. դոցենտը առանց իմ կամքը հարցնելու, ուսուցչի դեր է ստանձնել, միշտ էլ ուսանելու բան կայ։ Գնահատում եմ նրա մեծահոգութիւնը ազգի ճակատագրով, թէկուզ՝ «կարծես թէ» մտահոգուելուս, «առաւելապէս սուբյեկտիւ» տեսակէտս, սիրողական «իմաստնութիւնս» )պէտք էր անչակերտ ասել՝ իմաստակութիւն( ոչ թէ «հիւանդ», այլ «այսպէս կոչուած՝ առողջ բանականութեանը» կապելու համար։ Այսուհանդերձ, մաքուր, սպեկուլէատիւ, պրակտիկ, նոյնիսկ «այսպէս կոչուած՝ առողջ բանականութեանն», անդրադառնալը համարում եմ աւելորդ։ Նոյնքան աւելորդ եմ համարում նրա պարտադրած «գիտական» տեսանկիւնից վերաքննել «Ո՞վ է հայը» յօդուածիս հարցադրումները։
Գիտութեան տարբեր ճիւղերի ներկայացուցիչները՝ տնտեսագէտից մինչեւ բարոյագէտը, կարող էին նոյնպիսի պահանջներ դնել։ Ասել, որ դրանք կապ չունեն քննարկուող հարցի հետ, սխալ կը լինի։ Բայց աշխարհում անկապ ի՞նչ կայ, եւ ինչպէ՞ս ու ինչո՞ւ ամէն մի յօդուածագիր պիտի բաւարարի բոլորի մասնագիտական, յաճախ էլ թուացող գիտական, կամ, հաւատքի վերազարթօնքի ներկայ օրերում, բիբլիական պահանջները՝ սկսելով Ադամ ու Եւայից։ Նալչաջեանը գտնում է, որ «Ո՞վ է հայը» հարցին չի կարելի անդրադառնալ՝ շրջանցելով յատկապէս էթնոհոգեբանութեան սկզբունքները։ Ինքս էլ կարող եմ ասել, որ չի կարելի բանավիճել՝ սեփական բնագաւառի «ճշմարիտ գիտելիքներ» պարտադրելով եւ շրջանցելով էթիկայի կանոնները )էպիկանտուսով տարուած, մոռացած homo erectus-ը, արհամարհել Կանտի կատեգորիկ իմպերատիւ)ուս(ը եւ այլն(, ինչ որ բան ապացուցել, դիմացինին նորաթուխ աշկերտի տեղ դնելով )թէեւ հայերի մէջ էթնիկապէս «դատապարտուած», մոնղոլակոպուս աշկերտի հետ էլ չի կարելի նման մենտորական ոճով խօսել(։ Վերջապէս, խնդիրը ոչ պակաս կարեւոր մարդաբանութեան )իր ճիւղերով( թէկուզ անհրաժեշտ նուազագոյն «ճշմարիտ գիտելիքներով» հիմնաւորելու համար, տարբեր մասնագէտների մի բանակ պիտի աշխատի ու կարծեմ՝ բնաւ ոչ ընդամէնը մի յօդուածի սահմաններում։ Բայց քանի որ Նալչաջեանը «Էթնիկական հոգեբանութիւն» է հեղինակել, ուրեմն պարտադիրը հէնց այդ ճիւղն է իր «այբուբենով»։ Ինը կէտով նա ներկայացնում է էթնիկականութիւնը որպէս բարդոյթ՝ տուեալ խմբի անդամների ընդհանուր ծագումից մինչեւ ռասայական )մարդաբանական( առանձնայատկութիւններ։ Դրանք «հիմնական բաղադրիչներ» են, որոնք, եւ հաւանօրէն՝ էթնոհոգեբանութեան այլ «բաղադրիչներ» հաշուի չառնելը սեփական )գիտական( հայեցակարգ, ուստի եւ «Ո՞վ է հայը» խնդիրը քննելու իրաւունք չունենալ է նշանակում։
Բ
Ինչպէ՞ս որոշել «որեւէ Ա անհատի էթնիկ պատկանելութիւնը… առաջնայինը պէտք է համարել էթնիկական բարդոյթի մէջ մտնող օբյեկտիւ բաղադրիչների խումբը՝ մարդաբանական գծերը )մաշկի գոյնը, մազերի ձեւն ու կառուցուածքը, աչքերի կտրուածքն ու էպիկանտուսի առկայութիւնը կամ բացակայութիւնը այլն(, ծագումը )ի՞նչ էթնոսի պատկանող ծնողների զաւակ է(, լեզուն… Եւ եթէ, օրինակ, ըստ այս բոլոր օբյեկտիւ յատկանիշների տուեալ Ա անհատը հայ էթնոսին է պատկանում, բայց ինքը պնդում է, թէ հայ չէ… չի կարող ընդունուել, քանի որ օբյեկտիւ յատկանիշների գոյութիւնը ժխտել հնարաւոր չէ»։ Պնդելով, թէ սա է բուն գիտական մօտեցումը, նա շարունակում է. «…Էթնիկական ա1, ա2.. ա10 գծերն ինչպիսի՞ ուժով են տրուած» Ա անձին, եթէ ընդունենք էթնիկականութեան մէջ մտնում է 10 գիծ, ապա Ա անհատը կարող է ունենալ դրանցից 5ը… Բ անհատը՝ միայն մէկ հոգեբանական յատկանիշ… Մէկ այլ Գ անհատ կարող է ունենալ բոլոր յիշատակուած 10 յատկանիշները, բայց ոչ միանման ինտենսիւութեամբ»։
Բ անհատի 1 հոգեբանական յատկանիշը Գի 10ի կողքին, նշանակո՞ւմ է, որ խախտելով իր շեշտած՝ «հասկացութիւնների ճիշդ օգտագործման» սկզբունքը, մարդաբանական գծերը, ծագումը, լեզուն, )ի հարկէ նաեւ «էպիկանտուսը»( նա համարում է հոգեբանական յատկանիշներ։ Փորձենք մարդկանց ազգային պատկանելութիւնը որոշել նման «գիտական» չափանիշներով, ի՞նչ կը ստացուի՝ ասենք թէ 1.0, 0.99ից 0,01 «էթնոկիր», կամ առօրեայ լեզուով՝ լիարժէք, կէս, երկու երրորդ, քառորդ, տասներորդ, հարիւրերորդ եւ այլն եւ այլն, տեսակի հայ։ Նման աղիւսակներ կազմելը ի՞նչ կիրառում պիտի ունենայ։ Ասենք՝ Ա «լիարժէք» եւ Բ «կէս» հայը նոյն յանցանքն են գործել, Աի պատիժը կիսով չափ թեթե՞ւ պիտի լինի։ Կամ, եթէ Լ. Տէր Պետրոսեանը էթնիկական բաղադրիչների լիարժէք կրող է, լեզուների, պատմութեան, մշակոյթի իմացութեամբ անհամեմատ գերազանցում է իր մրցակիցներին, ապա նախագա՞հ պիտի լինէր։ Իսկ հայերէնին բաւարար չտիրապետող, երկրի լաւագոյն ղեկավարներից՝ Եա. Զարոբեանը, ի զո՞ւր եկաւ Հայաստան։ Ընդհանրապէս, «լիարժէք էթնոկիր» լինելը ազգին ու հայրենիքին լիարժէք ծառայելու գրաւակա՞ն է։
Ողջ այս «գիտնականութեան» նպատակը ապացուցե՞լն է, որ մարդիկ «ոչ միայն նոյնը չեն, այլեւ էականօրէն տարբե՞ր են»-«խորիմաստ» յայտնագործութիւն… «Խորիմաստ», որից բխում է. «Անկասկած, հարցը քաղաքական եւ բարոյագիտական «աստառ» է ստանում… օրինակ, երբ Ա-ին անուանում ենք «լիարժէք հայ», Բ-ին՝ «ոչ լիարժէք», կամ «կիսով չափ հայ», եւ այլն։ Այս արժէքաւորող գնահատականները կարող են վիրաւորական թուալ, սակայն դրանց հիմքում ընկած են առարկայական եւ հիմնաւոր գիտական պատկերացումներ։ Իսկ դա նշանակում է, որ մարդիկ պէտք է կարողանան յաղթահարել իրենց սուբյեկտիւ ապրումները եւ ընդունել ճշմարտութիւնը, որը յաճախ բաւական դառն է լինում։ Անձի զարգացման հեռանկարի տեսակէտից ոչ այնքան հեռանկարային ինքնապաշտպանական դիրքորոշում եւ վիրաւորուածի կեցուածք ընդունելու փոխարէն, միթէ՞ չի կարելի ընդունել սեփական անձի ոչ լրիւ էթնոկիր )այլ ոչ թէ ոչ լրիւ մարդ, քաւ լիցի( լինելու փաստը… ճիշդ ընկալել սեփական անձի էթնոհոգեբանական վիճակն ու ստատուսը։ Այդպիսի մարդը հայոց լեզուն չիմանալով եւ, հետեւաբար, հային յատուկ մտածելակերպ չունենալով՝ կարող է պնդել, թէ իբր «ինքն իսկական հայ է», «լիարժէք հայ է» եւ այլն»։
Տարբերարժէք հայերից յետոյ, «լրիւ» եւ «ոչ լրիւ» մարդկանց «էթնոհոգեբանական» մանրակրկիտ տեսակաւորումն արդէն անհեթեթօրէն դաժան զբաղմունք կը լինի։ Հետաքրքիր է, սակայն, իմանալ, թէ «հային յատուկ մտածելակերպը» լեզուի ո՞ր իւրայատկութիւններով կը բնորոշէր պրն. էթնոհոգեբանը։ Ասենք՝ «անգլիացուն յատուկ մտածելակերպը» ինչպէ՞ս է հասկանալու «չինացուն յատուկ մտածելակերպը», «յատուկը» չի՞ թարգմանւում այլ լեզուի, մինչեւ ո՞ւր են տարածւում դրա սահմանները։ Հնարաւո՞ր է տարբեր լեզուներով արտայայտել նոյն գաղափարները։ Օրինակ, «Միեւնոյն գետը մտնում եւ չենք մտնում» ասոյթը, հին յունարէնից արաբերէն թարգմանուէլով կը վերածուի՞ «արաբին յատուկ մտածելակերպի» փաստի, եւ կը մթագնուի՞ Հերակլիտին էլ անհասկանալիօրէն։ Երբ Դեն Սէաօ Պինը կատուի գոյնը կարեւոր չէր համարում, անտեսում էր կատուի «յատուկ» չինակա՞ն, թէ սովորական գոյները։ Բայց չմանրանանք, թէեւ բերուած պարբերութեան ամէն տողը հարցականներ է առթում։
Գ
Յոյժ ինքնատիպ է Նալչաջեանի ըմբռնումը գիտութեան եւ գիտելիքի դերի մասին՝ ընդունել «ճշմարտութիւնը» եւ անտեսել գիտութեան մարդասիրական առաքելութիւնը։ Ասենք, բժիշկը բաւարարուի Ա հիւանդից պահանջելով «ճիշդ ընկալել» իր «վիճակն ու ստատուսը», եւ, Բ առողջի հետ համեմատուելիս՝ «ոչ այնքան հեռանկարային ինքնապաշտպանական դիրքորոշում եւ վիրաւորուածի կեցուածք» չընդունել։ Բայց բժշկագիտութիւնը մարդկանց բուժելո՞ւ համար է, թէ լոկ փաստն արձանագրելու, ճոռոմ խրատներ կարդալու, վիրաւորելու, չասենք՝ մահուան հասցնելու )չբուժելով կամ «բուժե՞մ, թէ թողնեմ ապրես» եղանակով(։ Գիտութեան խնդիրը ինքնանպատակ՝ «ամէն ինչից վեր ճշմարտութեան» հաւաստո՞ւմն է, թէ աշխարհի իւրացումն ու վերափոխումը։ Գիտութի՞ւնն է ծառայելու մարդուն, թէ մարդը պիտի ծառայեցուի գիտութեանը, ինչպէս Բուխենվալդի համակենտրոնացման ճամբարի ռասիստ բժիշկ-մահն էր ծառայեցնում։ Ընդունելով Նալչաջեանի հաստատումը, թէ՝ «Կարելի է աւելի բարւոք վիճակի հասցնել հայ ազգն ու հայրենիքը… երբ հենւում են ճշմարիտ գիտելիքների վրայ», աւելացնենք. սակայն որոշիչն այն է, թէ ինչպէ՛ս եւ ինչո՛ւ են կիրառւում այդ գիտելիքները։ Քանի որ նրա համար կարեւորը «հեռանկարի տեսակէտից ոչ հեռանկարային»՝ «ոչ լրիւ էթնոկիր» լինելու փաստը ընդունել-չընդունելն է, ապա այդ «ճշմարիտ գիտելիքները» դառնում են վնասակար՝ ազգային առաջնահերթ խնդիրների կազմակերպման տեսակէտից։
Ո՞վ է լիարժէք հայը՝ հիանալի պատշարը՞, թէ անտաղանդ լեզուաբանը։ Ըստ «էթնոհոգեբանական ստատուսի», առաջինը երկրորդի համեմատ թերարժէք է առնուազն որպէս լեզուի կրող։ Կամ փայլուն մասնագէտ, երկրին օգտակար, բայց «խառնածին», հայերէնին կարգին չտիրապետողը «թերարժէք» է, իսկ երկու ծնողն էլ հայ եւ հայերէնին աւելի լաւ տիրապետող, մարդկանց մեծ վնասներ հասցրած ստորագոյն արարածը՝ էթնիկական գոնէ երկու գծով «լիարժէք» հա՞յ։
Իսկ Նալչաջեանը շարունակում է. «Այդ նոյն մարդը կարող է լինել մէկ այլ երկրի շատ օգտակար եւ նուիրուած քաղաքացի՝ գրեթէ «լիարժէք ֆրանսիացի», «գրեթէ լիարժէք ամերիկացի» այլն»։ Արդ, ո՞ր տեսակին է պատկանում Շարլ Ազնաւուրը՝ գրեթէ լիարժէք ֆրանսիացի՞, թէ ոչ լիրաժէք, ծագումով հայ, թէ միաժամանակ երկուսը։ Իսկ Արշիլ Գորկին, Ալան Յովհաննէսը, Ուիլեըմ Սարոյեանը, գրեթէ ծագումով, ոչ լիարժէք հայեր ե՞ն, թէ ոչ լիարժէք ամերիկացիներ։ Բայց Ամերիկայում, համարձակուես մարդկանց դասդասել «գրեթէներով», պահանջես ընդունել անլիարժէքութեան «բաւական դառն ճշմարտութիւնը», կարող ես ենթարկուել դատական պատասխանատուութեան եւ թանկ վճարել «գիտափորձիդ» համար։ Որքան էլ Հայաստանը ժողովրդավարութեան զարգացման տեսակէտից կիսկատար երկիր է եւ դատարան չեն կանչի, յանուն «գիտական» հիմնաւորումների «լիարժէք-թերարժէքի» բաժանելով առանց այն էլ «պայքար մինչեւ վերջ»ով պառակտուած հայութեանը, ի՞նչ կը ստանանք։ Խտրականութիւն, մարդու իրաւունքների ոտնահարում՝ ծանր հետեւանքներով։ Գիտնականը մոռացե՞լ է, էթնոհոգեբանութիւնը եւս ծայրայեղ ռասայական տեսութեանը ենթարկելով՝ ի՛նչ վիճակի հասաւ հզօր Գերմանիան։
Դ
Էթնոհոգեբանութեան նախնական դասընթացից յետոյ Նալչաջեանն այնուամենայնիւ գրում է. «Եթէ ցանկանում ենք լուրջ արդիւնքների հասնել, ապա ճշմարտութիւնը մեզ համար պէտք է վեր լինի ամէն ինչից։ Այլ խնդիր է, որ էթնոքաղաքական տեսակէտից այդ ճշմարտութիւնը հրապարակելը… միշտ չէ, որ նպատակայարմար է։ Միշտ չէ, որ անհատի, ազգի կամ պետութեան առջեւ ծառացած խնդիրների տեսանկիւնից ճշմարտութիւնն անմիջական օգուտ է բերում… մեր ոչ լրիւ էթնոկիր հանդիսացող հայրենակիցներին իրենց մասին ողջ ճշմարտութիւնն ասելը միշտ չէ, որ նպատակայարմար է, նրանց հակազդեցութիւնը կարող է լինել, օրինակ, այնպիսին, ինչպիսին մենք տեսնում ենք Ս. Թոփչեանի ռեպլիկներում»։ Չափազանց մեղմ է ներկայացուած հայութեան մեծամասնութեանը նման «էթնոհոգեբանական վիճակ ու ստատուսով» անջատելու փորձը։ Հայկական կաստաներ ստեղծելու, մարդկանց կեանքը, իր իսկ հաստատումով՝ դառնացնելու, ի վերջոյ՝ էթնոզտումների այս մոլուցքը որտեղի՞ց է ծագում։
Նալչաջեանի «ճշմարտութիւններից» ռասայականութեան հոտ է փչում։ )Իմ՝ «Ո՞վ է հայը» յօդուածում նշուած է, որ նման դասդասումները չեն կարող չտարածուել նաեւ Հայաստանի ազգային փոքրամասնութիւնների վրայ(։ ՄԱԿի որոշումներով դատապարտուած ռասայականութեան տանող «լիարժէքի» ու «թերարժէքի» ոչ մի «գիտական» ու «օբյեկտիւ» հիմնաւորում չի կարող արդարացուել ո՛չ ներկայի, ո՛չ էլ, առաւել եւս, «հեռանկարի հեռանկարայնութեան» տեսակէտից։ Վկայ՝ Ռուսաստանում մոլեգնած «լիարժէք» սափրագլուխների դաժանօրէն սպաննած «թերարժէք» բազում հայերի եւ միւս «այլածինների» ողբերգութիւնը։ Վերջերս, գլխատելով մերձմոսկովեան մի շրջանում աշխատող 22ամեայ տաջիկ բեռնակրի՝ ռուս «լիարժէքները» էլեկտրոնային նամակ եւ ոճրագործութեան լուսանկարն են ուղարկել Մարդու իրաւունքների մոսկովեան բիւրոյին. «Մեզ այստեղ հարկաւոր չեն միլիոնաւոր կովկասցիներ եւ միջինասիացիներ։ Եթէ չինովնիկները շարունակեն Ռուսաստանը բնակեցնել այլածիններով, մենք ստիպուած կը սկսենք ոչնչացնել չինովնիկներին։ Որովհետեւ չկայ իր ռուսական ծագումը ծախող իշխանական իրաւունքներով օժտուած դաւաճանից աւելի վատ թշնամի», )Ռուսաստանում Տաջիկստանի դեսպանի տուեալներով, 2008ի 6 ամսում դաժանօրէն սպանել են 39 հոգու. տես՝ «Վ նովոմ սվետէ» Նիւ Եորք, 19-25 Դեկտեմբերի, 2008, եւ «Կուրյեր», Լ. Ա. 6-12 Յունուարի 2009։ Հրապարակուա՞ծ է, ազգային պատկանելութեան պատճառով քանի հայ են սպանել ՌԴում անկախութեան անցած տարիներին(։ Հայաստանում նստած գիտնականը, յանուն ո՞ր բարձր ճշմարտութեան է «ծագման» ու «արժէքների» նման սերմեր փորձում ցանել, ինքն էլ կարգին չիմանալով, թէ ի՛նչ է հնձելու «հեռանկարի հեռանկարայնութիւնում»։
Է
«Թոփչեանի հիմնական սխալն այն է, որ նա ինքնութեան խնդիրը գիտական )էթնոլոգիական, էթնոհոգեբանական եւ էթնոքաղաքագիտական( մակարդակից անմիջապէս տեղափոխում է բարոյախօսական եւ առօրեայ գիտակցութեան մակարդակ՝ պնդելով, թէ ոեւէ մէկին ծագումով հայ անուանելն իբր անհատի ինքնորոշման իրաւունքն արհամարհել է նշանակում… սա մտքի աշխատանքի այնպիսի ընթացք է, որը ժամանակակից գիտութեան մէջ իրաւացիօրէն մեթոդաբանական լուրջ սխալ է համարւում։ Օրինակ բերելով թրքախօս հայերին, որոնց միակ կապը հայութեան հետ՝ կապն է մեր առաքելական եկեղեցու հետ, Ս. Թոփչեանը զայրոյթով նկատում է. «Նրանց լոկ «ծագումով հայ» պիտակաւորելը միանգամայն անարդարացի, անօրինական եւ վնասակար խտրականութիւն կը լինի»։ Չեմ կարծում, թէ այդպէս է։ Եւ «ծագումով հայ» բնորոշումն էլ «պիտակ» համարել չի կարելի։ Դա խօսքի օգնութեամբ իրական փաստին տրուած ճիշդ բնորոշումն է եւ յետին մտքեր, կարծեմ չունի… Ազգային ինքնորոշման իրաւունքի վրայ ոչ ոք բռնանալու իրաւունք գուցէ եւ չունի, բայց իրերի իսկական վիճակն իմանալը երբեք աւելորդ չէ։ Արժէ՞ արդեօք, հայ ազգի այսօրուայ տագնապալից վիճակն անտեսելով՝ այսպիսի ամբոխավարական յայտարարութիւն անել. «Ո՞վ իրաւունք ունի բռնանալ անհատի, խմբի, ժողովրդի ազգային ինքնորոշման իրաւունքի վրայ»։ Իսկ արդեօ՞ք Թոփչեանը կարող է բերել որեւէ զարգացած եւ ուժեղ ազգի օրինակ, որն իր բարւոք վիճակին հասել է առանց իր իսկ լիդերների կողմից ձեռնարկուած կտրուկ քայլերի եւ նոյնիսկ բռնութիւնների։ Ներկայ պայմաններում ծայրայեղ լիբերալիզմը կարող է կործանարար լինել հայ ազգի պետականութեան համար։ Կոսմոպոլիտական եւ քաղքենիական կրքերը պէտք է զսպուեն»։
«Տագնապալից վիճակում» գտնուող Հայաստանի բնակչութեան աճի, ազգահաւաքի խնդիրները կոսմոպոլիտական եւ քաղքենիական կրքե՞ր են կոչւում։ «Ժամանակակից գիտութիւն, մեթոդաբանական սխալ, իրերի իսկական վիճակ» եւ նման այլ արտայայտութիւնները սեփական դատողութիւններին լուրջ եւ համոզիչ տեսք տալու ծխածածկոյթ են։ Բուն հարցը եւ Նալչաջեանի հիմնական սխալը ամէն գնով «լիարժէքն» ու «թերարժէքը» որպէս ազգային ինքնապաշտպանութեան կարեւոր միջոց մատուցելն է, իսկ ինքնորոշման «գուցէեւ» իրաւունքը բարոյախօսական եւ առօրեայ գիտակցութեան մակարդակ, կործանարարար, ծայրայեղ լիբերալիզմ, ամբոխավարութիւն համարելը, որի դէմ զարգացած եւ ուժեղ ազգերը իբր բարւոք վիճակի հասել են իրենց լիդերների ձեռնարկած կտրուկ քայլերով, նոյնիսկ բռնութիւններով։ Հակառակ Նալչաջեանի տրամաբանութեան, Հիտլերը այդպիսի միջոցներով «ուժեղացնելով» ազգը, կործանեց Գերմանիան։ Իր 3 միլիոն քաղաքացիների ահաւոր նախճիրը կազմակերպած Պոլ Պոտի եւ աշխարհի ուրիշ «կտրուկ» լիդերների բարբարոսութիւնների «հիմնաւորումը» առաջին հերթին, «ազգային )թէ պետական( ինքնապաշտպանութիւնը» իբր վտանգող զոհերի «թերարժէքութիւնն» չէ՞ր։ Զարգացած եւ ուժեղ ազգերի լիդերները եթէ դիմել են «կտրուկ» քայլերի, ապա ընդդէմ որեւէ խտրականութեան։ Նալչաջեանը օրինա՞կ է պահանջում, խնդրեմ՝ Աբրահամ Լինկոլն։ Ինքն էլ թող բարեհաճի ասել, աշխարհի ո՞ր ժողովուրդներն են էթնոզտումներով դրական արդիւնք ստացել եւ աշխարհի քանի՞ երկրում են այժմ՝ 21րդ դարում, ազգային ինքնապաշտպանութեան քաղաքականութիւն վարում դրա հիման վրայ։
(Վերջը յաջորդով)
After reading all material related to this article see http://ararat-center.org/ website, I came to the conclusion (with a lot of sadness) that Mr. Topchian is confusing several extreme subjects with the very basic subject of being or surviving as an “Armenian”. The evaluation method that has been outlined by Nalchajyan is nothing more than a classroom evaluation system. To illustrate Nalchajyan’s method, we give the simple example of a classroom of French lesson. After examination, the French teacher must use an evaluation system, and indeed a student that speaks better French will receive a higher grade. By classifying students in terms of grades, the method indicates who is better in the “French language”, and not who is a better human being (as has been confused by Topchian). If Topchian believes that this implies that the poor French student has been segregated as a bad or inferior human being, obviously, I am afraid Mr Topchian may be confusing several issue or subjects here.
This same methodology is being applied in the case of evaluation of “Being Armenian”. First of all, I do not agree with Topchian that all people are equal. This concept goes back to the English philosopher Hume, and has been misinterpreted in many instances. Even in the US declaration of independence, it says that “all men are CREATED equal”, it does not say that they are “always equal”. In fact, each person or being on this planet is uniquely different than others, and it is by this difference that they must prosper. What is the use of having more than 3 billion entities of the same “John”s.
Another erroneous assumption of Mr Topchian is the claim that science or actual truth is universally beyond language. In other words, the number “1” in Armenian is the same as number one in English or Turkish. For almost 40 years as a Mathematician, I wanted to believe this fact, but unfortunately, even this fact is not certain. Obviously, the application of “number One” may be language independent, but the actual concept is very much language dependent (See Koedel’s Proof for further study).
As a mater of fact, all concepts of science are at the bottom of the truth hierarchy very much language dependent, they are all relative to the mother language. Yes, it makes a lot of difference between studying Physics in English, Latin or Armenian. But certainly, when APPLYing any of these ideas, it may seem to not make a difference if we count down from 10 to 0 in English, German or Armenian, the rocket will either fly or fail and explode.
As a conclusion, I again want to point out that we should not mix unrelated subjects in evaluating a particular subject. For example, we cannot mix politics in proving a fact in Physics or Mathematics. Unfortunately, as I understand from Topchian’s article, this exact same mixing and confusion is being applied in his article.
The evaluation method of “Being Armenian” is a personal self imposed aid, it is like a doctor’s cure to help yourself. It is by no means a segregation or racial norm for a governing body to forcibly impose on their subjects. In fact, if and when the later scenario occurs, the “Being Armenian” method will no longer be “Armenian” at all. It’s like the doctor giving Diabetes medicine to a person that has no diabetes, in which case it may even kill the person instead of improving her/his health.
Here is what I have learned from Armen Ayvasyan’s “Who is Armenian”. I have learned that I am quite a good Armenian, but unfortunately, I need to work on my Armenian language a bit more. This later fact, I take with great positivism and pleasure, and I put upon myself to undertake this task. Also, I have finally convinced myself, that I should be working on my getting back to Armenia. In fact, it is so surprising that for so many years, I have not taken steps in this later direction, knowing very well that Armenian is a beautiful land.
As you can see, I did not get provoked by self evaluation, and accepted my grade of B- on my being Armenian, and now I am working on making my grade an A+. There is no racism involved here and no such things that Mr Topchian is referring to. And I very much believe, Mr Topchian is already an A+ student on this same subject.
Also, my comment should not discourage anyone. By all means please, everyone including Mr Topchian is open to criticizing my views, I only ask not to confuse “Being Armenian” awareness with Hitler, racism, Nazism or other BS-isms, while in the process using another such “ism” called “globalism” or “universalism”. If you want to play good Armenian traditional duduk music, you should take the duduk and learn to play Armenian duduk music. You cannot do this by playing globalized rap or hip hope.
Finally, being a poor “Armenian” does not imply that you are an inferior human being, nor being a great Armenian implies that you are a great human being. It is a possibility that someone may be a great Armenian, while being the worse criminal on the earth. We should get out of such stereotypes.
Exactly, HARO!!!
Well done !!!