Հայաստանի նախագահը, Ուրբաթ, 23 Սեպտեմբերին, ելոյթ ունենալով ՄԱԿի Գլխաւոր համաժողովի բեմէն, արծարծեց Հայկական Ցեղասպանութեան հարցը:
Ստորեւ՝ նախագահի ճառի համապատասխան բաժինը.
Այս վեհաժողովի շրջանակներում, ի թիւս մեր ժամանակի թերեւս ամենակարեւոր եւ անյապաղ լուծում պահանջող խնդիրների վերաբերեալ քննարկումների, երէկ տեղի ունեցաւ Դուրբանի հռչակագրի 10ամեակին նուիրուած բարձրաստիճան հանդիպումը, որը մէկ անգամ եւս ամրագրեց անհանդուրժողականութեան, ռասիզմի, ռասայական խտրականութեան եւ այլատեացութեան բոլոր դրսեւորումների վերացման անյապաղ անհրաժեշտութիւնը:
Ցաւօք, մեզ՝ հայերիս համար, այդ երեւոյթները սոսկ իմ կողմից քիչ առաջ յիշատակած դրսեւորումներով չէ եւ սոսկ այսօր չէ, որ ծանօթ են: Որպէս ռասիզմի եւ այլատեացութեան ծայրայեղ դրսեւորումը՝ ցեղասպանութիւնը վերապրած ժողովուրդ, մենք բարոյական պարտք ունենք ապագայ ցեղասպանութիւնների կանխարգելման գործում:
Օսմանեան կայսրութիւնում հայերի հանդէպ իրագործուած Ցեղասպանութիւնը ճանաչուել եւ դատապարտուել է բազմաթիւ երկրների, խորհրդարանների, միջազգային կառոյցների, ցեղասպանագէտների հանրութեան կողմից: Ինչը, ցաւօք, չենք կարող ասել Թուրքիայի Հանրապետութեան մասին, որը շարունակում է վարել մարդկութեան հանդէպ իրականացրած այս ոճրագործութեան ժխտման քաղաքականութիւն:
Մենք միանշանակօրէն ողջունում ենք միջազգային հանրութեան մէջ արմատաւորուած յստակ կեցուածքը, որը բացառում է ցեղասպանութեան եւ մարդկութեան դէմ իրականացրած այլ յանցագործութիւններ կատարողների նկատմամբ որեւէ անձեռնմխելիութեան կամ ներման հնարաւորութիւնը:
Առանց ճանաչման եւ դատապարտման հնարաւոր չէ կանխարգելման արդիւնաւէտ մեխանիզմների մշակումն ու կիրառումը, ինչը ՄԱԿի առաջնահերթութիւններից է: Հայաստանը շարունակելու է գործադրել իր ողջ կարողութիւնները ցեղասպանութիւնների ճանաչման, դատապարտման եւ կանխարգելման նպատակով:
Հայոց Ցեղասպանութեան մասին խօսելիս չեմ կարող չյիշատակել այս տարի նշուող մէկ կարեւոր յոբելեան՝ փախստականների հարցերով առաջին յանձնակատար Ֆրիտեօֆ Նանսենի ծննդեան 150ամեակը: Մեծ հումանիստը մեր ժողովրդի դժուարագոյն տարիներին անգնահատելի օգնութիւն է ցուցաբերել՝ նպաստելով ցեղասպանութիւնից փրկուած, հայրենազրկուած հայութեան բեկորների վերապրելուն: Նանսենեան անձնագիր կրողները հաստատուեցին աշխարհի բազում երկրներում, ոտքի կանգնեցին՝ սեփական նպաստը բերելով իրենց ապաստանած երկրների ու ժողովուրդների զարգացմանը:
Կարծում եմ՝ բարոյականութեան իրենց պատկերացումը «ռէալպոլիտիկի» դաժան աշխարհում առաջ մղող նման հզօր անձնաւորութիւնների շնորհիւ է, որ միջազգային յարաբերութիւններում արդարութիւնը եւ պետութիւնների իրաւա–հաւասարութիւնը դարձել են կատեգորիաներ:
2008 թուականին այս նոյն ամբիոնից յոյս էի յայտնել, որ մէր կողմից նախաձեռնած Հայաստան-Թուրքիա կարգաւորման գործընթացը եւ որպէս առաջին քայլ դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատումն ու Թուրքիայի կողմից միջազգային իրաւունքին անյարիր կերպով փակուած սահմանների բացումը հնարաւորութիւն կ՛ընձեռէին սկսել երկխօսութիւն, վերացնել մեր մէջ առկայ անվստահութեան, կասկածանքի եւ անորոշութեան մթնոլորտը: Եւ թէեւ մեր նախաձեռնութիւնը ողջունուեց ու լայն աջակցութիւն գտաւ միջազգային հանրութեան կողմից, 2009 թուականին ստորագրուած արձանագրութիւնների վաւերացումն ու իրականացումն ամէն կերպ վիժեցւում են Թուրքիայի կողմից: