Ռ. ԿՈՐԻՒՆ
Մեր եկեղեցւոյ հոգեւորականները կրօնական քարոզներին առընթեր պէտք է նաեւ հասարակական հարցեր արծածեն, ինչպէս՝ ընտանեկան, երեխաների հայեցի դաստիարակութեան եւ հայրենիքին ու մեր դատին առնչուող խնդիրներ՝ արտագաղթ եւ սոցիալական դժուարութիւններ:
Մեր հայոց եկեղեցին հիմնուած է Քրիստոսի վարդապետութեան տիեզերական ժողովների ընդունած՝ «Հաւատոյ Հանգանակ»ի սկզբունքների վրայ: Որպէսզի անխախտ մնայ ժողովրդի հաւատքը քրիստոնէական կրօնի նկատմամբ, տարուայ ընթացքում պատարագներով եւ արարողութիւններով յիշատակւում են Քրիստոսի կեանքին վերաբերող Տէրունի տօները, որոնցից մէկն է Յիսուսի Յարութիւնը, որը մենք՝ հայերս Զատիկ ենք կոչում, որ նշանակում է ազատում, անցում, փրկութիւն… Զատիկը 35 օրերի շարժողական դրոյթով է տօնւում: Քրիստոնեայ աշխարհը մեծ ուրախութեամբ է տօնում Յիսուսի Յարութիւնը, մեր հայութիւնը՝ նոյնպէս:
Ինչպէս մեր քրիստոնեաների հաւատոյ սրբազան Աւետարանն է յիշատակում՝ Յիսուսի Յարութիւնը կեանքի յառնումն է մահուան դէմ: Առաքեալները հրաշափառ Յարութեան աւետիսով գօտեպնդուած, իրենց հաւատքի մէջ Յիսուսի Համբարձումից յետոյ Պենտեկոստէին (հոգեգալուստ) խոստացուած Սուրբ Հոգու զօրութեամբ լցուած ու ոգեպնդուած՝ համարձակ ու անվեհեր տարածեցին Յիսուսի խօսքերն ու պատուիրանները:
Ժողովուրդներ՝ առաքեալներից լսելով կեանքի ճշմարիտ ճամբան, սիրոյ, եղբայրութեան, արդարութեան, կեանքի խաղաղութեան, հաւասարութեան, բարութեան եւ հանդերձեալ կեանքի գոյութեան ուսմունքը, դարձի էին գալիս, ընդունում էին Յիսուսի մարգարէութիւնը եւ կոչւում էին քրիստոնեաներ: Քրիստոնէութիւնը այն ժամանակների յեղափոխական շարժում էր, եւ ինչպէս ամէն յեղափոխութիւն իր նահատակներն ու զոհերը, հալածանքներն ու խոշտանգումները, սարսափներն ու վախերն ունի, նոյնպէս քրիստոնէութեան տարածումը անմասն չմնաց մարտիրոս հաւատացեալների բիւր նահատակութիւններից, ակնառու օրինակը՝ հայ ժողովրդի անցեալի գողգոթայական պատմութիւնը:
Զատիկը մեր կրօնական մեծ տօներից է, գարնան եղանակին զուգընթաց, երբ ձմեռը հալուող ձիւների պէս քաշւում է դէպի բարձր սարերի սպիտակափառ փայլատակող գագաթները, գարունն է գալիս, նոր կեանքով, ընձիւղուած բնութեան կանաչութեան ծաղկածիծաղ զգեստով:
Զատիկը ժողովրդականացած եւ սիրուած տօներից է՝ խրախճանքներով եւ իւրայատուկ սովորութիւններով, ինչպէս ձու ներկելը, ձուախաղը, նորանշանուածներին եւ նորապսակներին այցելութիւնները եւ այսպէս՝ տարբեր գաւառներ, իրենց յատուկ աւանդութիւններով:
Զատկուան տօնի օրը մեր եկեղեցիները յորդում են ժողովրդով, առաջնորդանիստ եկեղեցում եպիսկոպոսական շուքով Ս. պատարագ է մատուցւում երգչախմբի զմայլելի երգեցողութեամբ, օրուան պատշաճ քարոզով: Միտս են գալիս Թեհրանի մեր եկեղեցիները, իւրաքանչիւր քաղաքամաս լեցւում էր մեծ ու պզտիկ հայրենակիցներով՝ ձու էին խաղում, ուրախանում էին, շնորհաւորում էին մէկը միւսին՝ ազգականին, ընկերոջը, բարեկամին տեսնելով: Այսպէս օրն անցնում էր շնորհաւորանքներով եւ զուարճութիւններով:
Զատկուան յաջորդող օրը Մեռելոց է՝ այցելութիւն ննջեցեալների շիրիմներին, յիշել նրանց, պահել յիշատակը անմեռ. իր մեռելներին մոռացող մարդը նաեւ կը մոռանայ իր ով լինելը:
Այս տարի Զատիկը զուգադիպում է Ցեղասպանութեան ոգեկոչման հարիւրամեակին: Մէկ դար է անցնում այն ազգակործան թուականից, որ մի ամբողջ անմեղ ժողովուրդ իր իսկ բնօրրանում սրի ու հրի քաշուեց, եւ երկիրը բռնագրաւուեց, մի ծաղկուն երկիր՝ գետերով, լճերով, արգաւանդ դաշտերով, ծաղկավառ սարերով, յիշատակներով լի:
Ցեղասպանութեան յիսնամեակից ի վեր առաւել կազմակերպուած մեր աւանդական կուսակցութիւնները, յետոյ Հայաստանը, միացեալ աշխատանք են տանում, որպէսզի Թուրքիան իր ժխտողական քաղաքականութիւնից հրաժարուի եւ հաշտուի իր պատմութեան հետ, ընդունի Ցեղասպանութիւնը եւ հատուցում տայ: Արդար պահանջատիրութիւնը անժամանցելի է, հայ ժողովուրդը անտեղիտալիօրէն շարունակելու է իր պայքարը մինչեւ արդարութեան վերականգնում:
Սանլանդ, Լոս Անջելես