ԿԱՏԻԱ ՔՈՒՇԵՐԵԱՆ
Եթէ դիտենք քարտէզը եւ թերթենք պատմութեան էջերը, ապա կարող ենք մի շարք եզրակացութիւնների հանգել. այն, որ Հայաստանը ոչ թէ փոքր երկիր է, ինչպէս սիրում ենք յաճախ կրկնել եւ նուազեցնել մեր ինքնավստահութիւնը, այլ՝ մեր սխալների եւ այլոց անհեռատես քաղաքականութեան հետեւանքով՝ փոքրացուած:
Քարտէզը պարզորոշ ցոյց է տալիս, որ Հայաստանը լայնարձակ երկիր է, գէթ այդպէս ժառանգեցին այն մեր հեռաւոր նախնիները՝ Տիգրան Մեծից մինչեւ Բագրատունիներ եւ Կիլիկիա, մինչեւ Հայաստանի բաժան-բաժան լինելը մօտիկ ու ոչ մօտիկ երկրների միջեւ:
Պատմութիւնը, միանալով աշխարհագրութեան, մեզ յուշում է մէկ այլ կարեւոր միտք, որ Հայաստանի անկման պատճառներից մէկը եղել է բնակչութեան փոքրաթիւ լինելը: Այս միտքը բխում է Մովսէս Խորենացու հանրայայտ տողերից. «Զի թէպէտ եւ եմք ածու փոքր, եւ թուով յոյժ ընդ փոքու սահմանեալ, եւ զօրութեամբ տկար…», միտք, որ ինքնին այլ մտքերի դուռ է բացում: Խորենացին արձանագրում է, ապա կրկնելով վերահաստատում է իր ասածը, որից բխեցնում է իր երկրորդ միտքը՝ զօրութեամբ տկար լինելը: Ինչպէս ընդհանրապէս, Խորենացին էլ իր գնահատականը տալիս է համեմատութեան միջոցով, իսկ համեմատութիւնը կատարել է հարեւան երկու հզօր պետութիւնների հետ, այն է՝ Բիւզանդիայի եւ Պարսկաստանի: Հետեւաբար, պատմահօր՝ Հայաստանին տկար անուանելը այդ համեմատութեան մէջ պէտք է ընկալել եւ ոչ թէ առհասարակ, որովհետեւ հայոց բանակը, յատկապէս այրուձին, մեծ վարկ էր վայելում, յաճախ իր մասնակցութեամբ վճռորոշելով ճակատամարտի ելքը: Տրամաբանութիւնը թոյլ է տալիս ենթադրելու, որ Մ. Խորենացին պիտի զարգացնէր իր միտքը եւ խօսէր Հայաստանի նաեւ տարածքով փոքր լինելու մասին, ինչը նա չի արել, եւ՝ բնականաբար:
Հայաստանն այսօր փոքր տարածքով եւ նօսր բնակչութեամբ երկիր է: Որեւէ երկրի հզօրութեան համար այլ բաղադրիչներին առընթեր չափազանց կարեւոր են տարածքը եւ բնակչութեան թիւը:
Ետադարձ այս հայեացքը մեզ օգնում է լաւապէս ըմբռնելու ներգաղթի կազմակերպման հետզհետէ բարձրաձայնուող առաջնահերթութիւնը, որովհետեւ այսօր եւս դէմ հանդիման ենք կանգնած փոքրաթիւ լինելու խնդրին, այս անգամ փոքր տարածք ունենալու լրացուցիչ դժուարութեան պայմաններում: Այս հարցի մասին խորհելիս բախւում ենք բազմաթիւ հարցականների եւ տարակուսանքի:
Յայտնի է, որ 1918թ. Հայաստանի Հանրապետութեան հռչակումից անմիջապէս յետոյ, կառավարութեան հրաւէրով կամ առանց հրաւէրի, աշխարհի տարբեր ծայրերում գտնուող հայորդիներ Հայաստան շտապեցին առանց նախապայմանների: Նրանցից շատերը լքեցին իրենց բարեկեցիկ կեանքը եւ անտրտունջ ընդունեցին հայրենիքում տիրող դժնդակ պայմանները, ունենալով այն ազնիւ գիտակցութիւնը, որ իրենք գալիս են ոչ թէ ստանալու, այլ՝ տալու, գալիս են իրենց մտքի եւ ձեռքի արգասիքը նուիրաբերելու: Եւ եկան լաւագոյնները: Վերադառնալով ներկայ, մէկ այլ պատկեր ենք տեսնում. հրապուրում ենք մեր զաւակներին կեանքի լաւագոյն պայմաններ խոստանալով, յաճախ արդարացնելով արտագաղթը գործազրկութեամբ, արդարութեան բացակայութեամբ, այլեւայլ պատճառներով, չենք պարսաւում այն մարդկանց, որոնք առանց խպնելու յայտարարում են, թէ հեռանում են, որովհետեւ չնայած լաւ կեանք ունեն, բայց աւելի լաւ կեանքի են ձգտում, որ կեանքը մէկ անգամ է տրւում եւ պէտք է հնարաւորին չափ լաւ ապրել: Դժուար է ենթադրել, թէ ինչ են հասկանում այդ մարդիկ լաւ ապրել ձեւակերպումի տակ, որովհետեւ լաւ ապրելը ենթադրում է ճիշդ ապրել, մի գաղափար, որ արդի աշխարհում հետզհետէ արժեզրկւում եւ արմատախիլ է արւում մարդկանց գիտակցութիւնից:
Անցեալ դարի երեսնական-քառասնական թուականների ներգաղթի ժամանակ թշնամի ուժերի կողմից օգտագործուեցին խորապէս բարոյալքող գաղափարներ. ծաղրի ենթարկուեց նրանց հայրենասիրութիւնը, հայրենադարձներն աքսորուեցին Սիբիրի անծայրածիր տարածութիւններ, ուր շատեր չդիմանալով մահացան կամ վերադարձան վատառողջ: Ե՛ւ հայրենիքում մնացածները, ե՛ւ աքսորից վերադարձածները ապրեցին ջախջախուած հոգեկան աշխարհով: Եւ եթէ Հայաստանից արտագաղթած նախկին հայրենադարձները կրկին փարուեցին հայրենիքի գաղափարին, ապա նրանց սրտերում հայրենասիրութեան գաղափարի վերընձիւղումը մեծապէս պարտական ենք 1915թ. արհաւիրքից փրկուած Սփիւռքի մեր ազգակիցներին, որոնց հոգեկան կորովին ի տես, հոգիով փլատակուած զանգուածները տակաւ լծւում են հայրենիքը շէնացնելու գործին:
Ներգաղթը հնարաւոր է, եթէ մեր ղեկավարները իրենք տան առաջին օրինակը, առանց ի հարկէ անգլուխ թողնելու Սփիւռքը: Այս առնչութեամբ մէջբերենք յայտնի բարերար Ռուբէն Վարդանեանի յետեւեալ խօսքը. «Թէեւ անկախ Հայաստանը ամբողջ աշխարհի հայութեան մեծագոյն երազանքն է եղել, տարբեր երկրներում բնակուող հայ էլիտաները չկարողացան ինքնակազմակերպուել, եւ մի քանի բացառութիւններից բացի, չտեղափոխուեցին Հայաստան, ինչպէս նախորդ դարի 20ականներին դա արեցին շատ մեծ հայեր: Իսկ այն ժամանակ այստեղ կեանքի պայմանները շատ աւելի վատն էին, քան այսօր»:
Վերյիշենք, որ Հայաստանի վերանկախումից յետոյ ինչպիսի վերաբերմունք դրսեւորուեց հայրենիքում հաստատուել ցանկացողների հանդէպ: Առ այսօր Հայաստանի կառավարութիւնը ոչ միայն չի հրաւիրում աշխարհով մէկ սփռուած իր տաղանդաւոր զաւակներին եւ, ընդհանրապէս, բոլորին, այլեւ հայրենիքի հանդէպ ունեցած իր ապազգային կեցուածքով չի նպաստում ներգաղթի գաղափարին: Սփիւռքի նախարարութեան «Արի տուն» կարգախօսը շատ է մակերեսային:
Միւս կողմից, թերեւս, սակաւ է թիւն այն հայ ղեկավարների, որոնք կը գնան հայրենիք, առաջնորդուելով մեծագոյն ճիգով ինչ որ բան փոխելու գաղափարով եւ կը լինեն այնպիսին, ինչպիսին այն լաւերը եղան:
===========================================================
Թեքսաս
ՀՅԴ «Սերոբ Աղբիւր» Կոմիտէ
ՀՕՄի «Շողեր» Մասնաճիւղ
ՀԵԴ «Դրօ» Մասնաճիւղ
Հայաստանին՝
Բարգաւաճում, Արցախին՝ Կայունութիւն,
իսկ Սփիւռքին՝ Տուն Դառնալու
Անյողդողդ Վճռակամութիւն
===========================================================
ԼՈՍ ԱՆՃԵԼԸՍԻ ՔԵՍԱՊԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐԱՑ ՄԻՈՒԹԻՒՆ
Լաւագոյն մաղթանքներով
կը շնորհաւորենք մեր հայրենակիցներուն
Նոր Տարին եւ Ս. Ծնունդը
2017 Թուականին Հայութիւնը Թող Դառնայ
Սիրոյ եւ Հաւատքի Տիպար՝
Երկրագունդի Բոլոր Ազգերուն Համար
=========================================================
Արեւելեան Հովիտ
ՀՅԴ «Բաբգէն Սիւնի» Կոմիտէ
Հայց. Առաքելական Ս. Եկեղեցւոյ
Հոգաբարձութիւն
Եւ Երեսփոխանական կազմ,
Տիկնանց Միութիւն, Դպրաց Դաս, Կիրակնօրեայ Դպրոց
ՀՕՄի «Մեղր»ջ Մասնաճիւղ
ՀՄԸՄ «Ջաւախք» Մասնաճիւղ
Կու Գան Շնորհաւորելու Համայն Հայութեան Ամանորը Եւ Ս. Ծնունդը
Հայցելով Խաղաղութիւն Եւ Երջանկութիւն
=================================================================
Սրբոց Նահատակաց Եկեղեցւոյ Հովիւը,
Հոգաբարձութիւնը,
Ազգ. Երեսփոխանները,
Կիրակնօրեայ Վարժարանը,
Դպրաց Դասը Եւ Տիկնանց
Օժանդակ Մարմինը
Նոր Տարուան Եւ Ս. Ծնունդի
Լաւագոյն Ողջոյններ Կը Փոխանցեն
Հայրենաբնակ եւ Սփիւռքի
Հայ Ժողովուրդին
=========================================================
ՍԱՆ ՖԵՐՆԱՆՏՕ ՀՈՎԻՏ
ՀՅԴ «Ռոստոմ» Կոմիտէութիւն
ՀԵԴ «Սարդարապատ» Ուխտ
ՀՅԴ «Սիմոն Վրացեան»
Պատանեկան Միութիւն
ՀՅԴ «Արաբօ» Պատանեկան Միութիւն
ՀՕՄի «Անահիտ» Մասնաճիւղ
ՀՄԸՄ «Մասիս» Մասնաճիւղ
Համազգայինի «Պարոյր Սեւակ» Մասնաճիւղ
Էնսինոյի Հայ-Ամերիկեան Տարեցներու Միութիւն
Լաւագոյն Մաղթանքներով
Կը Շնորհաւորեն Շրջանի Հայութեան
Նոր Տարին Եւ Ս. Ծնունդը
=========================================================
SARKIS KAAKIJIAN M.D. F.A.A.P.
Internal Medicine/Pediatrics
1500 S. Central Ave., Ste 318, Glendale, CA 91204
818-548-5437
Սուրիոյ Պետական համալսարանի բժշկական բաժանմունքի շրջանաւարտ, եւ մասնագիտացած Քալիֆորնիոյ LAC-USC County Medical Center-ի,
Medicine/Pediatrics Residency Program-ին մէջ։
Իր անձնական դարմանատունը հիմնած է 1996ին, Glendale Memorial հիւանդանոցին կից։
Դարմանատան 20րդ տարեդարձին ուրախ առիթով,
բժիշկ Սարգիս Քեահքէճեան եւ իր անձնակազմը
կը շնորհաւորեն իրենց բոլոր յաճախորդներուն
Ս. Ծնունդը, մաղթելով առողջ եւ ուրախ Նոր Տարի մը։
==============================================================