«ՀԱՅ ԶԻՆՈՒՈՐ»Ի ՀԱՐՑԱԶՐՈՅՑԸ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԲԱՆԱԿԻ N ՄԻԱՒՈՐԻ ՀՐԱՄԱՆԱՏԱՐ, ԳՆԴԱՊԵՏ ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆԻ ՀԵՏ
Վարեց՝ ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ
ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ.- Պարոն Յարութիւնեան, Միջազգային ճգնաժամային խմբի (ICG) փորձագէտները վերջերս շուրջ 40 էջանոց զեկոյց են հրապարակել եւ յանգել այն հետեւութեան, որ Արցախում պատերազմի ամպեր են կուտակւում: Զեկոյցում անդրադարձել են ապրիլեան ռազմագործողութիւններին, 2014թ. օգոստոսեան լարուածութեանն ու նշել, որ Հայաստանն ու Ադրբեջանը դեռ երբեք այսքան մօտ չեն եղել պատերազմի վերսկսմանը: Համամի՞տ էք:
ԳՆԴԱՊԵՏ ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ.- Պատերազմը կանխագուշակել հնարաւոր չէ: Այն միշտ յանկարծակի է սկսւում:
Այնուամենայնիւ, հակառակորդի զինտեխնիկայի տեղաշարժերը, ծաւալած ինժեներական աշխատանքները, սահմանի երկայնքով անցկացուող զօրավարժութիւնները յարձակողական բնոյթի են: Մեր առաջապահ ստորաբաժանումները համալրուած են համապատասխան միջոցներով, որոնք հնարաւորութիւն են ընձեռում անհրաժեշտ խորութիւնում հետախուզութիւն իրականացնելու եւ մշտապէս դիտարկելու ադրբեջանական զինուժի բոլոր գործողութիւնները: Այնպէս որ՝ հակառակորդը չի կարող ծածուկ, գաղտնի նախապատրաստուել լայնածաւալ պատերազմի: Այդ է պատճառը, որ ադրբեջանական զինուժը առաջնագծում դիմում է տեղային գործողութիւնների՝ յաճախ ստեղծելով ապրիլեան իրադրութեանը մօտ իրավիճակներ:
ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ.- Այսինքն՝ այսօր էլ դիրքային պատերազմի մէջ ենք:
ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ.- Այո՛: Հակառակորդը գործարկում է հրաձգային, դիպուկահար զէնքեր, կիրառում է 60, 82 եւ 120 մմ.ոց ականանետներ: Երբեմն թիրախաւորում է ինչ-որ տեղամաս, յենակէտ եւ մի քանի ժամուայ ընթացքում 50-60 արկ կրակում: Հակազդիչ գործողութիւններով ցանկացած սադրիչ քայլ անմիջապէս կանխում ենք: Ընդհանրապէս, առաջնագծում այժմ իրավիճակը կայուն լարուած է: Նայէ՛ք, այս պահին հանգիստ է, բայց լռութիւնը խաբուսիկ է: Մէկ կամ երկու ժամ անց հնարաւոր է լարուածութեան շեշտակի աճ: Զօրքը անընդհատ բարձր զգօնութեան վիճակում է՝ պատրաստ ցանկացած պահի արձագանգելու իրադրութեան փոփոխութեանը: Թոյլ չենք տալու, որ հակառակորդն անգամ աննշան յաջողութիւն ունենայ:
ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ.- Ի դէպ, Փետրուարի 24ի լոյս 25ի գիշերը հակառակորդի յատուկ նշանակութեան խումբը փորձել էր ներթափանցել ձեր ղեկավարած միաւորման ենթակայ զօրամասի մարտական յենակէտը: Դիրքապահների հմուտ գործողութիւնների արդիւնքում թշնամին մի քանի դիակ էր թողել չէզոք գօտում: Ինչպէ՞ս կ՛որակէք տեղի ունեցածը‘ «Ապրիլը» կրկնելու փո՞րձ էր:
ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ.- Գրեթէ կասկած չունեմ, որ հակառակորդը որդեգրել էր «մարտ-հետախուզութեամբ» մարտավարութիւնը, այսինքն՝ փորձել են ստուգել մեր թոյլ եւ ուժեղ կողմերը, ինչպէս նաեւ՝ սեփական զինծառայողների մարտական պատրաստութիւնը: Սակայն գերագնահատել էին իրենց հնարաւորութիւններն ու թերագնահատել առաջնագծում մեր կողմից իրականացուած աշխատանքների ծաւալները: Ադրբեջանի վերջին՝ փետրուարեան դիւերսիան ցոյց տուեց, որ նրանք ունակ չեն նաեւ յաղթական արդիւնքով յատուկ նշանակութեան լոկալ գործողութիւնների: (Սահմանափակ տա-րողութեամբ-Խմբ.)
ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ.- Մէկ տարի առաջ դուք ստանձնեցիք միաւորման հրամանատարի պարտականութիւնները: Ինչպէ՞ս էք գնահատում ձեր ծառայութիւնը այս պաշտօնում: Ի՞նչ ձեռքբերումներ էք արձանագրել:
ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ.- Ինձ համար կարեւոր էր կարճ ժամանակահատուածում յստակ տիրապետել առաջնային գծի այս հատուածի առանձնայատկութիւններին, վեր հանել սպաներին ու զինուորներին մտահոգող եւ անհանգստացնող խնդիրները, խորապէս ճանաչել զօրքը: Հիմա յստակ պատկերացնում եմ, թէ ով ինչի է ընդունակ: Ինչ վերաբերում է հարաւային ուղղութեամբ իրականացուած աշխատանքներին, ապա յիշեալ ժամանակահատուածում, կարելի է ասել, ունեցանք նոր առաջնագիծ, որը յագեցած է տեխնիկապէս, ապահովուած է այլընտրանքային համակարգերով, բազմաթիւ անվտանգ ճանապարհներով, միաւորում-գունդ օղակում անհրաժեշտ արդիական սպառազինութեամբ: Մէկ տարուայ ընթացքում մի քանի անգամ բարձրացել է մարտական հերթապահութիւն իրականացնող զինուորի ապահովութեան աստիճանը: Իհարկէ, հիմնաւոր փոփոխութիւններ են կատարուել մարտական պատրաստականութեան ու հերթապահութեան կազմակերպման հարցերում, մարտավարութիւնում: Հիմնական շեշտը դրուել է տարբեր զօրատեսակների՝ հրետանի, հակաօդային պաշտպանութիւն, զրահատանկային զօրքեր, մոտօհրաձգային ստորաբաժանումներ, փոխգործակցութեան կատարելագործման վրայ: Պահպանելով գաղտնիութեան ռեժիմը՝ չեմ կարող մանրամասներ նշել: Այժմ մեր առաջնահերթութիւններից մէկը ծաւալուն քօղարկման միջոցառումների իրականացումն է:
ՇՈՒՇԱՆ ՍՏԵՓԱՆԵԱՆ.- Պարոն գնդապետ, գիտեմ, որ շտապում էք հարաւ-արեւելեան պաշտպանական շրջան՝ ամփոփելու Մայիսի 29ից Յունիսի 2ը ենթակայ զօրամասերի ներգրաւմամբ անցկացուած մարտական հրաձգութեամբ գնդային մարտավարական զօրավարժութիւնը: Արդիւնքները բաւարա՞ր են:
ՋԱԼԱԼ ՅԱՐՈՒԹԻՒՆԵԱՆ.- Ես կ՛ասէի՝ լաւ: Որոշ ստորաբաժանումների դէպքում՝ նոյնիսկ գերազանց: Զօրավարժութեանը ներգրաւուած էր միաւորման ամբողջ համազօրային պահեստուժն ու հրետանին: Հաշուի են առնուել ինչպէս ապրիլեան առճակատման օրերին տեղի ունեցած մարտական գործողութիւնների առանձնայատկութիւնները, այնպէս էլ հակառակորդի հաւանական գործողութիւնների բնոյթը: Մարտական հրաձգութեան փուլին հետեւել է ՊԲ հրամանատար, գեներալ-լէյտենանտ Լեւոն Մնացականեանը: Յատկապէս տպաւորիչ էին զրահատանկային գումարտակի գործողութիւնները, հրետանու եւ հակատանկային ստորաբաժանումների ուղիղ նշանառութեամբ եւ փակ կրակային դիրքից վարած դիպուկ կրակը:
Զօրավարժութիւնը ներդաշնակեց գունդը: Մեր ստորաբաժանումները պատրաստ են աւելի լայնածաւալ մարտական գործողութիւնների: