«Ընդդիմութիւնը Պէտք Է Գտնի Համագործակցութեան Այլ Մոդել», Կ՛ըսէ Վահան Յովհաննիսեան
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Կոալիցիոն (միացեալ յուշագիր ստորագրած կուսակցութիւններու-Խմբ.) յայտարարութեան ստորագրումից յետոյ ընդդիմադիր որոշ շրջանակներ հարց բարձրացրին, թէ՝ ժամանակը չէ՞, վերջապէս, որ ընդդիմութիւնն էլ հետեւի կոալիցիայի օրինակին եւ յայտարարի առաջիկայ ընտրութիւններում միասնական ճակատով հանդէս գալու, ընդհուպ նախագահական ընտրութիւններում նոյն թեկնածուին պաշտպանելու մասին: Դաշնակցութիւնը պատրա՞ստ է իրադարձութիւնների նման զարգացման:
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Շատ կարեւոր հարց էք տալիս: Տեսէք՝ ինչո՞ւ ենք մենք քննադատում կոալիցիայի միաւորման այս ձեւը: Կոալիցիայի միաւորումն ինքնին խնդիր չէ՝ մենք էլ ենք կոալիցիայի անդամ եղել եւ հասկանում ենք, որ կոալիցիան կառավարումն արդիւնաւէտ դարձնելու ձեւերից մէկն է: Ինչո՞ւ ենք դէմ կոնկրետ այս փաստաթղթում ամրագրուած մօտեցումներին. որովհետեւ այստեղ կոալիցիայի նպատակների մասին չի խօսւում՝ կոալիցիոն յուշագրում ժամանակին տեղ գտած 22 կէտերը, ըստ էութեան, մոռացուած են:
Չխաբենք մեզ՝ սա պարզ յայտարարութիւն չէ, նոր կոալիցիոն համաձայնագիր է, որտեղ բոլորովին նոր դրոյթ է ներմուծուած՝ նախագահական ընտրութիւններում պաշտպանել նոյն թեկնածուին, այսինքն՝ գործող նախագահին: Թռուցիկ ձեւով յիշատակւում է հակակոռուպցիոն (կաշառակերութեան դէմ-Խմբ.) պայքարը ուժեղացնելու, սոցիալական, տնտեսական խնդիրների լուծման ուղղութեամբ աւելի վճռական քայլեր ձեռնարկելու մասին, բայց հիմնական դրոյթը՝ առանցքը, իշխանութիւնը պահպանելու եւ մէկ ղեկավարի շուրջ միաւորուելու գաղափարն է:
Կոալիցիայի օրինակին հետեւելու խնդիր դնելով՝ փորձ է արւում նոյն մօտեցումը տեղափոխել՝ ընդդիմադիր դաշտ: Բնականաբար, սրա առաջին դրօշակակիրը Լ. Տէր-Պետրոսեանն է. ինքն է ստեղծել կառավարման այդ մեխանիզմը, որ մինչեւ հիմա կործանարար դեր է խաղում մեր հասարակութեան եւ մեր իշխանութեան համար:
Տեսէք՝ ինչ են ասում որոշ ՀՀՇական կարկառուն դէմքեր թերթերի էջերում: Նրանք ասում են՝ որեւէ ընդդիմադիր ուժ, եթէ անկախ գնաց ընտրութիւններին, իսկական ընդդիմութիւն չէ՝ իշխանութեան գործակալն է:
Ես կարծում եմ՝ ե՛ւ հնարաւոր է, ե՛ւ անհրաժեշտ համագործակցութեան ուրիշ մոդել գտնել ընդդիմադիր դաշտի համար: Որ միաւորման այդ մոդելը պէտք է՝ կասկած չունեմ, բայց դա չպիտի լինի մէկ լիդէրի շուրջ, ինչպէս կոալիցիան արեց: Մենք նոյն սխալը չպէտք է թոյլ տանք՝ պէտք է միաւորուենք գաղափարի շուրջ, մաքուր ընտրութիւնների շուրջ եւ այլն: Եթէ դա ստացուեց, վստահ եմ, յաջողութիւնը չի ուշանայ:
Բայց վախենամ՝ պառակտողները լինելու են հէնց նրանք, ովքեր նախորդ ընտրութիւններում գոռում էին՝ «ով մեզ հետ չէ, տականք է»: Հիմա նոյնն են սկսելու անել, եւ խանգարելու են ընդդիմադիր դաշտի բիւրեղացմանը, համագործակցութեանը, համախմբմանը:
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- ՀԱԿը արդէն փաստացի մերժել է ազատ, արդար ընտրութիւնների շուրջ համագործակցելու Դաշնակցութեան առաջարկութիւնը, ասելով, որ մաքուր ընտրութեան միակ երաշխիքը արտահերթ ընտրութիւններն են. մնացածը «իմիտացիա» (նմանակում-Խմբ.) է, որին իրենք մտադիր չեն մասնակցել:
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.- Բարեբախտաբար Ժառանգութիւնն այդպէս չի մտածում: Ինչպէս գիտէք, Ժառանգութեան հետ աշխատում ենք Ընտրական օրէնսգրքի այլընտրանքային նախագծի վրայ:
ԼԻԼԻԹ ՊՕՂՈՍԵԱՆ.- Վերջին հանրահաւաքում ՀԱԿը հարստացրեց իր «քաղաքական» բառապաշարը՝ իւրայիններին կոչ անելով «եգիպտանալ, թունիսանալ, ղըրղզանալ», ցանկացած գնով լուծել գործող նախագահի «մուբարաքացման» թնջուկը: Այդ «գաղափարը» ձեզ համար ընդունելի՞ է:
ՎԱՀԱՆ ՅՈՎՀԱՆՆԻՍԵԱՆ.-Ղըրղզստանի օրինակը բերելը ընդհանրապէս յանցագործութիւն է, որովհետեւ այնտեղ ազգամիջեան արիւնալի բախումներից սկսուեց ամէն ինչ, թէեւ ղըրղզական ժողովրդավարութեան այսօրուայ համակարգում կան տարրեր, որ ինձ դուր են գալիս:
Ինչ վերաբերում է «թունիսանալուն եւ եգիպտանալուն», խնդիրն այն է, որ իւրաքանչիւր երկիր, այդ թւում՝ Հայաստանը, ունի իր առանձնայատկութիւնները, իր ուրոյն պայմանները: Լիբիայի կամ Թունիսի կողքին Ադրբեջան չկայ, Թուրքիա չկայ, անընդհատ յոխորտացող, յարձակման պատրաստ թշնամիներ չկան: Այդ երկրները շրջափակման մէջ չեն, սահմանափակ ռեսուրսների խնդիր չունեն, ելք ունեն դէպի ծով: Սա՝ մէկ:
Երկրորդ, Եգիպտոսում, Լիբիայում, Թունիսում իսկապէս եղել են հասարակական շարժումներ, որոնք, ի վերջոյ, բերել են զանգուածային դժգոհութեան ալիքի եւ ապստամբութեան: Այդ երկրներից ոչ մէկում, բացառութեամբ թերեւս Եգիպտոսի, չէք կարող յստակ մատնանշել լիդէրների, որոնք առաջնորդել են այդ ընդվզումը: Օրինակ՝ թունիսեան ապստամբութեան «շէֆն» ո՞վ էր, ո՞վ է Լիբիայի ապստամբների ղեկավարը՝ կարո՞ղ էք ասել: Չէ՛ք կարող, որովհետեւ այդ ամէնը տարերայնօրէն է սկսուել:
ՀԱԿի լիդերները չեն խօսում տարերային ապստամբութեան մասին՝ ասում են, որ իրենք պէտք է սկսեն, իրենք պէտք է ղեկավարեն «սոցիալական բունտը»: Սա արդէն վտանգաւոր է: Տարերային ալիք կարող է սկսուել կառավարութեան անխոհեմ գործողութիւնների, անհիմն թանկացումների հետեւանքով եւ այլն: Այդ դէպքում, այո, պէտք է ղեկավարես, ճիշդ հունի մէջ դնես, որպէսզի ցնցումներից երկիրը չտուժի: Բայց որ ինքդ դրդես, ինքդ սադրես այդ ցնցումները՝ այդ գործելաոճը Դաշնակցութեան համար անընդունելի է: