ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Հայաստանի եւ Արցախի խորհրդարաններու պատգամաւորները ընդունեցին միացեալ յայտարարութիւն մը, որուն մէջ դատապարտեցին 30 տարի առաջ Ատրպէյճանի մայրաքաղաք Պաքուի մէջ կազմակերպուած եւ գործադրուած հայերու ջարդերը: Յայտարարութիւնը միաձայնութեամբ ընդունուեցաւ Հայաստանի Ազգային ժողովին մէջ կազմակերպուած Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Արցախի Հանրապետութեան Ազգային ժողովներուն միջեւ համագործակցութեան միջխորհրդարանական յանձնախումբին՝ Պաքուի ջարդերու 30րդ տարելիցին նուիրուած միացեալ յատուկ նիստին աւարտին:
Յայտարարութեան բնագիրը ամբողջութեամբ կը ներկայացնենք ստորեւ.
«1990 Յունուարի 13-19 Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքւում պետական իշխանութիւնների իմացութեամբ եւ թողտուութեամբ իրագործուել է հայ բնակչութեան համակարգուած եւ զանգուածային կոտորած: Ազգային հողի վրայ իրականացուած բռնութիւններին զոհ են դարձել հարիւրաւոր հայեր: Թալանի եւ բռնագրաւման է ենթարկուել հայերի ունեցուածքը: Ֆիզիքական ոչնչացման անմիջական սպառնալիքի ներքոյ Բաքուի աւելի քան քառորդ միլիոն տեղահանուած հայութիւնը, որպէս փախստական, բնակութիւն է հաստատել աշխարհի տարբեր երկրներում: Հայերի զանգուածային կոտորածը Բաքւում, արդիւնք է դեռեւս 20րդ դարասկզբին կովկասեան թաթարական ծայրայեղական ուժերի, եւ հետագայում Ադրբեջանի իշխանութիւնների կողմից սանձազերծուած, եւ ցայսօր շարունակուող հայերի նկատմամբ ցեղային խտրականութեան լայնածաւալ քաղաքականութեան, որը յանգեցրել է Ադրբեջանի վերահսկողութեան ներքոյ գտնուող տարածքներում հայ ազգաբնակչութեան կտրուկ նուազման, իսկ 1980ական թուականների աւարտին նոր թափ առնելով, կենսական վտանգի արդիւնքում Բաքուի եւ ադրբեջանական խորհրդային այլ բնակավայրերու հայ բնակչութեան վերացմանը:
«Արձանագրելով, որ հակառակ միջազգային հանրութեան եւ իրաւապաշտպան կազմակերպութիւնների կողմից արձանագրուած փաստերի, Ադրբեջանի իշխանութիւնները մինչ օրս ժխտում են իրենց ցեղասպան գործունէութիւնները, նենգափոխում իրողութիւնները եւ խուսափում պատասխանատուութիւնից:
«Ընդգծելով, որ Ադրբեջանում մինչ օրս շարունակուող պաշտօնական հայատեաց քաղաքականութիւնը եւ դրա պարունակում իրականացուած այս եւ այլ յանցագործութիւնները, Սումգայիթի եւ Կիրովաբատի ջարդեր, Արցախի՝ Ադրբեջանի բռնագրումին տակ յայտնուած Մարաղա գիւղի հայ բնակչութեան կոտորած, 2016ի ապրիլեան պատերազմի ժամանակ ադրբեջանական զինուած ուժերի կողմից իրականացած ռազմական գործողութիւններ Արցախի քաղաքացիական բնակչութեան եւ գերեվարուած զինուորների նկատմամբ, հայկական մշակութային ժառանգութեան հետեւողական վերացումը, ինչպէս նաեւ Արցախի՝ ներկայիս Ադրբեջանի բռնագրաւումի ներքոյ գտնուող տարածքների հայաթափումը վկայում են, որ Ադրբեջանի իշխանութիւնների մօտ առկայ է իրենց վերահսկողութեան տակ գտնուող տարածքներում հայերին եւ նրանց գոյութեան բոլոր հետքերը բնաջնջելու մտադրութիւն:
«Հիմք ընդունելով «Ցեղասպանութեան յանցագործութիւնը կանխարգելելու եւ պատժելու մասին» համաձայնագրում, «Մարդու իրաւունքների համընդհանուր հռչակագրում», «Ցեղային խտրականութեան բոլոր ձեւերի վերացման մասին» միջազգային համաձայնագրում, «Քաղաքացիական եւ քաղաքական իրաւունքների մասին» միջազգային դաշնագրում, եւ մարդու իրաւունքների ու հիմնարար ազատութիւնների պաշտպանութեանը վերաբերող միջազգային այլ փաստաթղթերում ամրագրուած սկզբունքները, որոնք նաեւ ամրագրուած են բոլոր ժողովրդավարական պետութիւնների ներպետական օրէնսդրութիւններում, Հայաստան-Արցախ միջխորհրդարանական յանձնաժողովը սոյն թուականի Յունուարի 18ի համատեղ նիստի արդիւնքներով ոգեկոչում է 30 տարի առաջ Բաքւում զոհուած մեր հայրենակիցների յիշատակը, եւ բարձրաձայնում հայ բնակչութեան կորուստների արդարացի հատուցման իրաւաչափութիւնը եւ արդիականութիւնը: Դատապարտում է ադրբեջանական հանրապետութիւնում շարունակուող պետական հայատեաց քաղաքականութիւնը: Անընդունելի է համարում այլատեացութեան, ծայրայեղականութեան եւ ահաբեկչութեան ցանկացած դրսեւորում:
«Վերահաստատում է, որ մարդկութեան դէմ յանցագործութիւնները չունեն վաղեմութեան ժամկէտ, եւ ընդգծում է, որ անցեալում կատարուած յանցագործութիւնների դատապարտումը նոր յանցագործութիւնների կանխարգելման կարեւորագոյն գրաւականն է: Կոչ է անում խորհրդարաններին եւ խորհրդարանական վեհաժողովներին, միջազգային կազմակերպութիւններին, իրաւապաշտպան կառոյցներին՝ դատապարտել Սումգայիթի, Կիրովաբատի (Գանձակ), Բաքուի հայ բնակչութեան նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից իրականացուած ոճրագործութիւնները, եւ միջազգային մարդասիրական իրաւունքի խախտումները, որոնք սպառնալիք են ո՛չ միայն հայ ժողովրդի, այլեւ ողջ տարածաշրջանի անվտանգութեան, կայունութեան եւ զարգացման համար, գործուն քայլեր ձեռնարկել դրանց կանխարգելման ուղղութեամբ:
«Վերահաստատում է, որ Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետութիւնները, հանդիսանալով իր հայրենիքում հայ ժողովրդի խաղաղ կենսագործունէութեան երաշխաւորները, պահանջատէր են հայերի նկատմամբ տեղի ունեցած ոճրագործութիւնների դատապարտման եւ դրանց զոհերին ու իրաւայաջորդներին արդարացի հատուցում տրամադրելու համար»:
