ԵՐԵՒԱՆ.- Սփիւռքի նախարարութեան կից նշանակուած Ատեանը, Երեւանի մէջ գումարած իր հերթական նիստի ընթացքին քննարկած ու հաստատած է իր գործունէութեան հիմնական ուղղութիւններն ու սկզբունքները յստակացնող փաստաթուղթը՝ իր գործունէութեան հայեցակարգը:
Նախարարութիւնը սոյն փաստաթուղթը պիտի ներկայացնէ Հայաստանի կառավարութեան նիստին՝ առ ի քննարկում ու վաւերացում:
Ստորեւ կը ներկայացնենք Սփիւռքի նախարարութենէն ստացած ծաւալուն հաղորդագրութիւնը այս նիստի մասին.
«Օրերս կայացած հերթական նիստում, սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանը ներկայացրեց Հայաստան-Սփիւռք գործակցութեան զարգացման հայեցակարգի նախագիծը, նշեց, որ հայեցակարգը սահմանում է Սփիւռքի հետ յարաբերութիւններում պետական քաղաքականութեան սկզբունքները, նպատակները, գերակայ ուղղութիւնները, խնդիրներն ու ակնկալուող արդիւնքները: Իսկ պետական քաղաքականութիւնն այդ բնագաւառում իրենից ներկայացնում է իրաւական, դիւանագիտական, կրթական, մշակութային, տնտեսական, տեղեկատուական, կազմակերպական յարաբերութիւնների ամբողջութիւն:
Հայաստան-Սփիւռք գործակցութեան բնագաւառում պետական քաղաքականութիւնն իրականացւում է ՀՀ Նախագահի ղեկավարութեամբ՝ պետական կառավարման, տեղական ինքնակառավարման մարմինների, ինչպէս նաեւ հասարակական կառոյցների միջոցով:
Հայեցակարգը սահմանում է նաեւ Հայաստան-Սփիւռք գործակցութեան զարգացման պետական քաղաքականութեան իրականացման համար պատասխանատու մարմինների շրջանակը, նրանց լիազօրութիւններն ու գործառոյթները:
Այն ուղենշում է Սփիւռքի կազմակերպութիւնների հետ գործակցութեան սկզբունքներն ու մեխանիզմները, քաղաքացիական հասարակութեան դերը՝ Հայաստան- Սփիւռք յարաբերութիւնները զարգացնելու գործում: Հայեցակարգը հիմնւում է ՀՀ Սահմանադրութեան, ՀՀ միջազգային պայմանագրերի եւ համաձայնագրերի, միջազգային իրաւունքի նորմերի եւ ՀՀ օրէնսդրութեան վրայ:
Ըստ Սփիւռքի նախարարի, բոլոր ժամանակներում Հայկական Սփիւռքի համար գերխնդիրը եղել եւ մնում է հայապահպանութիւնը, ազգային ինքնութեան պահպանումը՝ այլ երկրների քաղաքական, տնտեսական, մշակութային ներգործութեան պայմաններում:
Հայապահապանութեան անհրաժեշտ նախապայմաններն են սփիւռքահայերի ազգային-կրթական, հոգեւոր-մշակութային հաւաքական եւ միասնական գործունէութիւնը, նրանց համախմբումն ու ինքնահաստատումը համայնքներում, ազգային կառոյցներում:
Հայ համայնքների կառուցուածքային հենքը հայ եկեղեցին է, հայ դպրոցը, կուսակցութիւններն ու բազմաբնոյթ կազմակերպութիւնները:
Ըստ հայեցակարգի, Հայաստան-սփիւռք գործակցութեան զարգացման ուղղութեամբ ՀՀ կառավարութիւնը ծրագրում է Հայաստանի տարածքում եւ օտար պետութիւններում գտնուող մշակութային արժէքների հաշուառում, սփիւռքահայ արուեստագէտների ներգրաւում Հայաստանի մշակութային կեանքին, հայագիտութեան հիմնահարցերի լուծմանն ուղղուած գիտական ծրագրերի մշակում եւ իրագործում: Այն ամրագրում է բազմաթիւ գաղափարներ ու ծրագրեր, որոնք միտուած են Հայաստան- Սփիւռք գործակցութեան զարգացմանը:
Նախարարը ատեանի անդամներին տեղեկացրեց, որ հայեցակարգի նախագիծը քննարկման եւ առաջարկութիւնների համար ներկայացուել է բազմաթիւ սփիւռքեան կազմակերպութիւններ, հայագիտական կենտրոններ, անհատներին, ատեանի անդամ սփիւռքահայերին, եւ ստացուել են արժէքաւոր առաջարկութիւններ եւ դիտողութիւններ, որոնք տեղ են գտել փաստաթղթում: Հայեցակարգը ուղարկուել է բոլոր պետական, տեղական ինքնակառավարման մարմիններ, հասարակական կառոյցներ: Ըստ Հրանոյշ Յակոբեանի, այդ առաջարկութիւնները եւս հաշուի են առնուել ատեանի քննարկմանը ներկայացուած հայեցակարգի նախագծում:
Քննարկման ժամանակ, հայեցակարգի առանձին դրոյթների վերաբերեալ կարծիքներ յայտնեցին ատեանի անդամներ Վահէ Կարապետեանը, Արա Վարդանեանը, Լեւոն Սարգսեանը, Տիգրան Լիլոյեանը, Էդուարդ Մելքոնեանը: Իրենց առաջարկներն էին ներկայացրել Մկրտիչ Մկրտչեանը (Լիբանան), Զաւէն Եկաւեանը (Պորտուգալիա), Յարութ Սասունեանը (ԱՄՆ), Արա Աբրահամայեանը եւ Սամուէլ Կարապետեանը (ՌԴ): Ատեանում հաւանութեան արժանացաւ փաստաթուղթը եւ որոշուեց այն ներկայացնել ՀՀ կառավարութեան հաստատմանը:
Այնուհետեւ ատեանի անդամները քննութեան առան Հայաստան-սփիւռք գործակցութեան օրհներգի եւ խորհրդանշանի մասին հարցի վերաբերեալ Հրանոյշ Յակոբեանն ընդգծեց, որ խորհրդանշանի հարցում, որպէս միասնական մօտեցում, ընդունուել է դեռ նախորդ տարիներից Սփիւռքին քաջ յայտնի մեծանուն Մարտիրոս Սարեանի վրձնին պատկանող՝ Արարատ սարի համայնապատկերին Տուն դարձող կռունկի պատկերով խորհրդանշանը: Ատեանը հաւանութիւն տուեց այդ որոշմանը:
Հայաստան-Սփիւռք գործակցութեան օրհներգի ընտրութեան վերաբերեալ միասնական մօտեցում ցուցաբերելու համար, նախարարն առաջարկեց այս հարցում որոշակիօրէն ապաւինել ատեանի անդամ, մաեստրօ Յովհաննէս Չէքիջեանի աջակցութեանը՝ օրհներգի մի քանի տարբերակ (նաեւ ակադեմիական երգչախմբի կատարմամբ) ներկայացնելու, Սփիւռքի նախարարութեան պաշտօնական կայքում զետեղելու եւ կարծիքների գերակայութեան հիման վրայ՝ Հայաստան-սփիւռք գործակցութեան օրհներգ ընտրելու գործում:»