Համաժողովի մասնակից Հայաստանի եւ սփիւռքի գրողները վերստին մէկտեղուել են Մայր Հայրենիքում՝ միաւորուած այն գիտակցութեամբ, որ հայ գրականութիւնը մեր ժողովրդի հոգեւոր միջնաբերդն է եւ նրա ազգային ոգու, հայրենակերտ երազանքների, բարոյական, հոգեմտաւոր արժէքների ու ձգտումների ջահակիրը։
Այս դարաւոր առաքելութեան կարեւորութիւնը նոր բովանդակութիւն է ստանում յատկապէս այսօր, երբ Հայաստանը, նախորդ դարավերջի ծանր փորձութիւնները յաղթահարելով, քայլ առ քայլ կերտում եւ աստիճանաբար ամրապնդում է իր պետականութիւնը։ Քաղաքական այս հանգամանքը գրաւականն է հայութեան ստեղծագործական ուժերի համախմբման՝ ի շահ մեր ազգային նպատակների իրագործման եւ արժանապատիւ ներկայութեան՝ արագօրէն վերափոխուող ժամանակների համատեքստում։
Ելնելով այս գերակայութիւնից, համաժողովը բարձր է գնահատում
հայրենի իշխանութիւնների եւ հասարակական ուժերի, ի մասնաւորի՝ ՀՀ Սփիւռքի նախարարութեան եւ Հայաստանի գրողների միութեան գործունէութիւնը, որը նպատակամղուած է Հայրենիք-Սփիւռք յարաբերութիւնների խորացմանը, մտաւոր եւ կազմակերպչական ներուժի համախմբմանը, ազգանպաստ ծրագրերի մշակմանն ու իրագործմանը։
Այսօրինակ ծրագրերի արդիւնաւէտ ընթացքի եւ հեռանկարի առաջնահերթ գիտակցումով, համաժողովն ընդգծում է մեր ընդհանուր մշակութային կենսատարածքի պահպանմանը, հարստացմանը եւ զարգացմանը միտուած գործողութիւնների աջակցութեան հրամայականը՝ հայրենի պետութեան եւ Սփիւռքի ազգային-հասարակական կառոյցների կողմից։ Այդպիսի գործողութիւնները՝ կրթական թէ հրատարակչական, տաղանդաւոր անհատների թէ մշակութային օջախների խրախուսման քաղաքականութիւնը, մեծապէս կարող են նպաստել ազգային առաջադիմութեանն ու հայապահպանութեանը ինչպէս Հայաստանի Հանրապետութիւնում եւ Արցախում, այնպէս էլ աշխարհի տարբեր միջօրէականներում յամառօրէն գոյատեւող գաղթօջախներում։
Մենք առանձնայատուկ կարեւորութիւն ենք տալիս հայ ինքնութեան ամէնազօրեղ գրաւականի՝ հայոց լեզուի հանդէպ գուրգուրանքի եւ պատասխանատուութեան սկզբունքային դիրքորոշմանը։ Ի հակակշիռ օտարալեզու կրթութեանը, իւրաքանչիւր լեզուական զիջում կամ նահանջ, յղի է ապագայի ծանրագոյն հետեւանքներով, որի խոր եւ ամբողջական գիտակցութեամբ՝ Հայաստանի եւ Սփիւռքի հանրութիւնը ուշադրութեամբ հետեւում է մեր ազ-
գային-կրթական բնագաւառը արդիականացնելու քայլերին՝ վերահաստատելով իր այն միասնական ելակէտը, որի համաձայն՝ հայոց լեզուն հայ ժողովրդի գոյապայքարի, միասնականութեան եւ մշակութային ինքնագիտակցութեան անփոխարինելի զինանոցն է, ուստիեւ՝ գերագոյն պետական արժէք։ (Համաժողովի պատուիրակները լիովին կիսում են այս առիթով ՀԳՄ նախագահութեան մայրենի լեզուի մասին յայտարարութեան մտահոգութիւնները):
Արդի աշխարհում հայկական մշակութային հասցէն է՛լ աւելի շեշտադրլու, ժամանակակից ընթերցողին եւ յատկապէս նոր սերնդին հայ գրականութեան լաւագոյն նմուշներին մօտեցնելու նպատակով, մենք հրատապ ենք համարում հայ գրականութեան ինտերնետային գրադարան հիմնադրելու գաղափարը, որը մէկ միասնական դաշտում կը ներկայացնի մեր գրականութեան ձեռքբերումները եւ մեծապէս կ՛ընդարձակի նրա հասարակական ներգործութեան շառաւիղը։ Ցանկալի է, որ Սփիւռքի նախարարութիւնը եւ
ՀԳՄն համատեղ մշակեն այդպիսի նախագիծ՝ հայերէն, անգլերէն, ռուսերէն եւ այլ լեզուներով, ինչը առաւել կարեւորւում է հայոց գրատպութեան 500ամեակի միջոցառումներին ընդառաջ եւ կարող է աւելացնել հետաքրքրութիւնը մեր երկրի ու նրա մշակոյթի հանդէպ։
Գրողի եւ գրականութեան քաղաքացիական պատասխանատուութեան գիտակցումով՝ մենք մեր զօրակցութիւնն ենք յայտնում Արցախեան հիմնահարցը պատմաիրաւական արդարութեան դիրքերից եւ բացառապէս խաղաղ միջոցներով լուծելու ՀՀ ջանքերին, միաժամանակ դատապարտելով ռազմատենչ եւ ագրեսիւ (յարձակողապաշտ-Խմբ.) ոտնձգութիւնները Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան հանդէպ, ինչպէս նաեւ մտահոգութիւն արտայայտելով միջազգային որոշ կառոյցների կողմից այդ գործողութիւնների ոչ համարժէք գնահատականների կապակցութեամբ, ինչը կարող է անուղղակիօրէն խրախուսել պատերազմի հրձիգներին։
Հայոց Ցեղասպանութեան 95ամեակի տարում, իբրեւ պահանջատէր ժառանգորդները մեր մէկուկէս միլիոն նահատակների, միջազգային ընտանիքի բոլոր անդամներին եւս մէկ անգամ յիշեցնում ենք այս շարունակուող ոճիրի ճանաչման եւ հատուցման անժամանցելի կարեւորութիւնը:
Արդի աշխարհի մարտահրաւէրներին ի յանդիման՝ Գրողների համահայկական 5րդ համաժողովի մասնակիցները կրկին փաստում են, որ հայ ժողովուրդը ուժեղ է իր ազգային հիմնարար եւ հայրենակերտ արժէքների հանդէպ ունեցած հաւատարմութեամբ եւ ժամանակակից կեանքի պահանջների հետ նորանալու տաղանդով, որը նոյնպէս դրսեւորուել է պատմութեան ընթացքում։ Այս համոզումով էլ մենք աւարտում ենք համաժողովի աշխատանքները՝ մեր գրական, մշակութային եւ ազգային-հասարակական պարտականութիւնները շարունակելու մեր կոչմանն ու առաքելութեանը գիտակից հայ գրողին վայել անմնացորդ հաւատարմութեամբ։
Ծաղկաձոր, 2010թ., 2 Յուլիսի