ԵՐԵՒԱՆ, «Ռադիօլուր».– «Հայաստանում երեխաների պաշտպանութեան համակարգը դեռեւս լիովին կայացած չէ, ունի ռեսուրսների լուրջ պակաս, որով էլ պայմանաւորուած է երեխաների իրաւունքների ոչ լիարժէք պաշտպանութիւնը երկրում: Յատկապէս ուշադրութեան կարիք են զգում կեանքի դժուարին իրավիճակում յայտնուած երեխաները», կը գրէ «Ռադիօլուր»ի թղթակից Սոնա Յակոբեանը։
Այդուհանդերձ, քաղաքակիրթ աշխարհին մէջ վաղուց արդէն ընդունուած եւ փորձարկուած են ընտանեկան խնամքի տարբեր նախատիպեր, որոնք ունին թէ՛ ընկերային, թէ՛ տնտեսական առումով առաւել բարձր արդիւնաւէտութիւն: Փաստուած է, որ երեխան ապրելով ընտանեկան միջավայրի մէջ ձեռք կը բերէ կարգ մը ընկերային արժէքներ եւ կեանքի հմտութիւններ, որոնցմէ զրկուած են գիշերօթիկի աշակերտները։
Պարզելու համար, թէ ինչ իրավիճակ կը տիրէ աշխատանքի եւ ընկերային հարցերու ու տարածքային կառավարման նախարարութիւններու ենթակայութեան տակ գտնուող երեխաներու յատուկ հանրակրթական ուսումնական եւ խնամքի ու պաշտպանութեան գիշերօթիկ հաստատութիւններուն մէջ, համապատասխան մշտադիտարկման խումբը 2012 թուականի Ապրիլ 15էն 15 Յուլիս այցելած է շարք մը հաստատութիւններ՝ տեղւոյն վրայ պարզելու ընդհանուր մթնոլորտը, ձեռքբերումներն ու խախտումները:
Ներկայացնելով մշտադիտարկման արդիւքները՝ մշտադիտարկման ծրագիրի ղեկավար Վարուժան Սեդրակեան լրագրողներուն հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին յայտնած է, որ ուսումնասիրութիւններուն ընթացքին երեխաներուն իրաւունքներուն առնչուած խախտումներ միշտ ալ եղած են, եւ անոնք մշտադիտարկումներէն ետք որոշ չափով կ՛ուղղուին, սակայն կան շատ աւելի լուրջ խնդիրներ, որոնք կը մնան անլոյծ:
«Շտկուած խնդիրները հիմնականում կենցաղային բնոյթի են, իսկ եթէ խնդիրը վերաբերում է երեխաների իրաւունքների խախտումներին, առողջապահական խնդիրներին, դրանք դեռեւս շարունակում են գոյատեւել: Երեխաների առողջութեան հետ կապուած ամենամեծ խնդիրն այն է, որ յատուկ հաստատութիւններում գտնուող երեխաներն ովքեր անմիջական կարիք ունեն վերականգնողական բուժման, դրանից չեն օգտւում»:
Վերականգնողական բուժում չստանալու ամէնէն պարզ պատճառը տուեալ հաստատութիւններուն մէջ վերականգնողական համապատասխան սենեակներու ու մասնագէտներու բացակայութիւնն է:
Փաստ է նաեւ, որ հաստատութիւններուն մէջ երեխայի բռնութեան ենթարկուելու վտանգը շատ աւելի մեծ է, քան՝ ընտանեկան յարկի տակ
«Ընդհանրապէս՝ երեխաների հանդէպ բռնութեան դէպքերը բաւականին տարածուած են Հայաստանում, պարզապէս՝ տուեալ հաստատութիւններում երեխաները դառնում են կրկնակի խոցելի՝ հասարակութիւնից մեկուսացուած լինելու պատճառով», յայտնած է «Սէյվ տը չիլտրըն» միջազգային կազմակերպութեան հայաստանեան գրասենեակի ներկայացուցիչ Աննա Յարութիւնեանը:
Ներկայացնելով յստակ օրինակներ՝ ան նշած է, որ անկարելի է ներկայացնել ճշգրիտ վիճակագրութիւն, քանի որ կայ հաստատութիւն մը, ուր այս հարցով հարցումներու պատասխանած 10 երեխաներէն 10ն ալ հաստատած են իրենց հանդէպ բռնութեան դէպքերը:
«Օրինակ՝ խնամքի թիւ 1 գիշերօթիկ հաստատութիւնում 9ամեայ երեխայ էր փախել՝ պատճառաբանելով, թէ իրեն ծեծում են: Մենք գնացինք այդ դէպքի հետքերով եւ, իրօք, որ երեխային հարցրել ենք, բոլորը միաբերան պնդել են, որ իրենց հանդէպ կիրառւում են ֆիզիքական պատիժ եւ հոգեբանական ճնշումներ: Դիլիջանի խնամքի կենտրոնում էլ յայտնաբերուել էր տարօրինակ սենեակ, որը փակ էր եւ մեզ ասում էին դա պահեստ է: Ի հարկէ՝ բացուեց այդ սենեակը ու ոչ թէ այն պահետ էր, այլ այնտեղ կային ներքնակներ, իսկ պատերին գրութիւններ, ասենք. «Եթէ ես այստեղից դուրս գամ, ինչ որ մէկին կը սպանեմ, կը ծեծեմ»: Այսինքն՝ դրանք փաստեր են, որ երեխաների հանդէպ կիրառւում են բռնութիւններ, այդ թւում՝ երեխաներին սենեակում փակելու տեսքով: Իսկ ամենակասկածելին այն է, որ եթէ երեխան ասում է, որ իր հանդէպ բռնութիւն է կիրառուել, նա դեռ պէտք է դա ապացուցի: Այ սա ամենասխալ եւ ամենավատ մօտեցումն է: Երեխան ոստիկան չէ, որ ինչ որ բան ապացուցի, դրա համար կան համապատասխան մարմիններ», ըսած է Աննա Յարութիւնեան:
«Օրինակները շատ են եւ ամենատարբեր բնոյթի, հետեւաբար՝ մշտադիտարկում իրականացնող խումբը գտնում է, որ մօտ 3 միլիոն բնակչութիւն ունեցող երկրի համար, որտեղ դեռեւս կան ամուր ընտանեկան եւ ազգային աւանդոյթներ, 10 մանկատուն, խնամքի եւ պաշտպանութեան 8 գիշերօթիկ հաստատութիւն եւ 23 յատուկ դպրոց ունենալը եւ դրանցում աւելի քան 4000 երեխաներ ներգրաւելը պարզապէս անընդունելի է», գրած է լրագրող Սոնա Յակոբեանը։
© 2021 Asbarez | All Rights Reserved | Powered By MSDN Solutions Inc.