
Վարեց՝ ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ
ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- Միացեալ Նահանգները շարունակում է հաւատարիմ մնալ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան խաղաղութեան գործընթացն առաջ տանելու, ներկայիս փակուղուց հնարաւորինս շուտ դուրս գալու հարցում կողմերին օգնելու իր յանձնառութեանը: Բանակցութիւնների ընթացքը արտացոլում է այդ յանձնառութիւնը: Այս մասին «Արմէնփրէս»ի հետ բացառիկ զրոյցում նշեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ, դեսպան Ջէյմս Ուորլիքը:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Պարոն դեսպան, Քարնեգի հիմնադրամում Մայիսի 7ի ձեր ելոյթի ժամանակ դուք նշեցիք վեց տարրերի եւ սկզբունքների մասին, որոնք Մինսկի խմբի եւ Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերեալ ԱՄՆ քաղաքականութեան հիմքն են կազմում: Այս սկզբունքները նաեւ բանակցութիւնների սեղանին են: Ո՞ր սկզբունքների շուրջ է որ կողմերը՝ Հայաստանը եւ Ադրբեջանը, համաձայնութեան չեն գալիս:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Այս սկզբունքներն ու տարրերը հիմք են հանդիսանալու խաղաղութեան համաձայնագրի համար, սակայն մանրամասները յստակեցնելու ու բոլոր շահագրգիռ կողմերի կարիքները բաւարարելու համար յետագայ բանակցութիւնների անհրաժեշտութիւն է զգացւում: Ոչ մի բան դեռ վերջնական չէ, քանի դեռ կողմերը համաձայնութեան չեն եկել ամբողջական փաթեթի վերաբերեալ: Մենք հաւատացած ենք, որ Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների հանդիպումը կարեւոր է, որպէսզի քննարկուեն այս տարրերը ու համաձայնութիւն կայացուի բանակցութիւններ սկսելու վերաբերեալ, որը կը յանգեցնի խաղաղ համաձայնագրի ստորագրմանը:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Դուք նաեւ նշել էիք, որ բանակցութիւնների մեկնարկից յետոյ կողմերը ոչ միայն պէտք է վերահաստատեն հրադադարը պահպանելու իրենց յանձնառութիւնը, այլ նաեւ ձեռնարկեն երկար սպասուած եւ յոյժ անհրաժեշտ անվտանգութեան համար վստահութեան ձեւաւորման միջոցներ: Ի՞նչ միջոցներ նկատի ունէք:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Վերջին տարիներին շրջանառուել են մի շարք գաղափարներ սահմանին կամ շփման գծի երկայնքով լարուածութիւնը թուլացնելու ու թափանցիկութիւնը մեծացնելու եւ միտումնաւոր կամ պատահական սրացումների հաւանականութիւնը նուազեցնելու վերաբերեալ:
Կարեւորն այն է, որ կողմերը այդպիսի միջոցների վերաբերեալ համաձայնութեան գան՝ լաւագոյնս հնարաւորութիւն ապահովելու խաղաղ բանակցութիւնների յաջողութեան համար:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Ինչպէ՞ս էք գնահատում ժողովրդական դիւանագիտութեան ջանքերը ադրբեջանցիների ու հայերի միջեւ շփումներ ապահովելու ուղղութեամբ:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Վերջին տարիներին ժողովրդական դիւանագիտութեան մասով որոշակի լաւ աշխատանք է տարուել, սակայն աւելին է անհրաժեշտ: Եթէ մենք իրապէս ձգտում ենք տեւական կարգաւորման, ապա պէտք է մեծացնենք տարածաշրջանի ժողովուրդների մասնակցութիւնն ու նրանց միջեւ կապերը:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Ո՞րն է ձեր դիրքորոշումը բանակցային գործընթացում Լեռնային Ղարաբաղի՝ որպէս երրորդ կողմի լիակատար մասնակցութեան վերաբերեալ:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Խաղաղութեան տեւական համաձայնագրի մասով յաջողութեան հասնելու համար այն պէտք է արտացոլի առնչուող բոլոր կողմերի դիրքորոշումները: Մենք կանոնաւոր այցելում ենք Լեռնային Ղարաբաղ՝ խորհրդակցելու դե-ֆակտօ իշխանութիւնների հետ եւ կը շարունակենք ապահովել, որ նրանց ձայնը լսելի լինի:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Ադրբեջանական զինուժի կողմից հրադադարի ռեժիմի շարունակական խախտումների արդիւնքում շարունակում են հայ զինուորներ ու քաղաքացիներ սպանուել: Մասամբ, դա պայամանաւորուած է նաեւ ադրբեջանական իշխանութիւնների ռազմատենչ յայտարարութիւներով: Արդեօք Մինսկի խմբի ձեւաչափը Արդբեջանի կառավարութեան վրայ ճնշելու լծակներ չունի՞, ստիպելու վերջինիս վերջ տալ իր ռազմատենչ հռետորաբանութեանը եւ առհասարակ լուծել հրադադարի փխրունութեան հարցը: Բոլորովին վերջերս միջադէպ տեղի ունեցաւ Նախիջեւանի հետ սահմանին, որը կարծես նոր երեւոյթ է:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Մենք շարունակում ենք կողմերին կոչ անել նուազեցնելու այն գործողութիւններն ու հռետորաբանութիւնը, որ կարող են լարուածութիւն ստեղծել եւ վնասել բանակցային գործընթացին, ինչպէս նաեւ շփման գծին կամ միջազգային սահմաններին կատարուող բռնութիւնները:
Այս հակամարտութեանը ռազմական լուծում չկայ, եւ այս կարգի սադրանքները սոսկ դանդաղեցնում են առաջընթացը դէպի մեր ընդհանուր նպատակ, այն է՝ խաղաղ, կայուն կարգաւորում, որը տարածաշրջանի ժողովուրդների համար կ՛ապահովի անվտանգութիւն ու բարեկեցութիւն, որին նրանք արժանի են:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Որո՞նք են լինելու Մինսկի խմբի յետագայ քայլերը: Ե՞րբ տեղի կ՛ունենայ համանախագահների յաջորդ այցը տարածաշրջան:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Ես շարունակում եմ յուսալ, որ մօտ ապագայում կարող ենք կազմակերպել մէկ այլ հանդիպում երկու նախագահների միջեւ՝ շարունակելու անցեալ տարուայ Նոյեմբերին Վիեննայում ընթացած կառուցողական երկխօսութիւնը: Ես սպասում եմ մեր բանակցային քննարկումների շարունակմանը, հնարաւորինս շուտ՝ լինի տարածաշրջանում թէ այլուր, չնայած այս պահին մեր յետագայ հանդիպումների ժամանակացոյցը դեռ յստակեցուած չէ: Յուսով ենք, նախագահները կ՛ընդունեն առաջիկայում Փարիզում հանդիպելու վերաբերեալ Ֆրանսիայի նախագահ Հոլանդի հրաւէրը: Շուէյցարիայի նախագահ Բուրկհալտերի կոչը «կառուցուածքային բանակցութիւններ» վարելու վերաբերեալ եւս մէկ հնարաւորութիւն է կողմերի համար խաղաղութեան գործընթացը առաջ տանելու համար:
ՍԻՒՆԷ ԲԱՐՍԵՂԵԱՆ.- Վերջին տարիներին ակտիւացել են բարձր մակարդակի հանդիպումները, ի՞նչ օգուտ են տուել այդ հանդիպումները խաղաղութեան գործընթացին:
ՋԷՅՄՍ ՈՒՈՐԼԻՔ.- Միացեալ Նահանգները շարունակում է հաւատարիմ մնալ խաղաղութեան գործընթացը առաջ տանելու, ներկայիս փակուղուց հնարաւորինս շուտ դուրս գալու հարցում կողմերին օգնելու իր յանձնառութեանը: Բանակցութիւնների ընթացքը արտացոլում է այդ յանձնառութիւնը: Ռուսաստանի եւ Ֆրանսիայի համանախագահների ու ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի հետ մենք աշխատել ենք առաջ քաշել ու բանակցային սեղան բերել նոր գաղափարներ, համաձայնութեան հասնել առաջընթացի քայլերի վերաբերեալ եւ աջակցութիւն ապահովել խաղաղ, բանակցային կարգաւորման համար: Ես պատրաստ եմ շարունակել այս ջանքերն առաջիկայ ամիսներին: