Երեքշաբթի, 24 Մարտին տեղի ունեցաւ ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մամինի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթէլեանի, Գերագոյն մարմինի անդամներ Արթուր Խաչատրեանի եւ Արծուիկ Մինասեանի մամլոյ ասուլիսը:
ՀՅԴ ներկայացուցիչները խօսեցան ՀՅ Դաշնակցութեան կողմէ Հայաստանի կառավարութիւն ներկայացուած` արտակարգ դրութեան պայմաններուն մէջ իրականացման ենթակայ միջոցառումներու վերաբերեալ առաջարկներու փաթեթին մասին:
ՀՅԴ Գերագոյն մարմինի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթէլեան նշեց, որ ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինը կազմած է քաղաքական եւ մասնագիտական ծաւալուն փաստաթուղթ մը` երկրին մէջ հաստատուած արտակարգ իրադրութեան վիճակէն բխող քայլերու մասին։ Ան յիշեցուց, որ ՀՅԴ Գերագոյն միամինը տակաւին 14 Մարտին իր մասնագիտական յանձնախումբերուն կողմէ ներկայացուցած էր մասնագիտական գնահատական, գործողութիւններու ծրագիր. անկէ ետք ՀՅԴն յայտարարութեամբ իր պատրաստակամութիւնը յայտնած էր իր ամբողջ ուժը եւ կարողականութիւնը դնելու ստեղծուած իրավիճակին մէջ երկրի առջեւ կանգնած մարտահրաւէրները յաղթահարելու համար: Նման յայտարարութեամբ հանդէս եկաւ նաեւ ՀՅԴ Բիւրօն:
Սաղաթէլեան ըսաւ, որ այս օրերուն, երբ երկիրը կը գտնուի ծանր կացութեան մէջ, Դաշնակցութեան համար առաջնահերթը կարելիութիւններու մէկտեղումն է՝ մարտահրաւէրները լուծելու համար:
ՀՅԴ Գերագոյն մարմինի անդամ Արթուր Խաչատրեան իր կարգին ըսաւ, որ իրավիճակին վերլուծութիւնը ցոյց կու տայ, որ համավարակին դէմ կրնանք պայքարիլ միայն կառավարչական հմտութիւններու գործադրութեամբ, իրական ժամանակահատուածի մէջ բազմաթիւ, այդ կարգին նաեւ ցաւոտ որոշումներ տալով։ Ըստ անոր՝ կ՛ապրինք ծանր պայմաններու մէջ եւ որոշումները պէտք չէ ըլլան ամբոխահաճոյ:
««Քորոնա» ժահրին տնտեսական հետեւանքների չէզոքացման միջոցառումները, որոնք ներկայացուել են հաշուի չեն առնում իրավիճակի խորքային խնդիրները եւ պատճառահետեւանքային շղթայի թիւր վերլուծութեան արդիւնք են: Մենք պէտք է կարողանանք պայքարել գալիք տնտեսական ճգնաժամի ոչ թէ հետեւանքների, այլ պատճառների դէմ, իսկ պատճառը «Քորոնա» ժահրն է», ըսաւ Խաչատրեան:
Ան նկատել տուաւ, որ տակաւին չեն կրնար ըսել, թէ որքան պիտի տեւէ համավարակը, ինչ հետեւանքներ պիտի ունենայ Հայաստանի եւ համաշխարհային տնտեսութեան վրայ, հետեւաբար, պատրաստ լուծումներ առաջարկելը ժամանակավրէպ է:
«Չենք կարող մի կողմից ասել`մնացէք տանը, ինքնամեկուսացուէք, դրանով կանխելով վարակի տաածումը, միւս կողմից ասենք`իսկ ի՞նչպէս ենք պիզնեսը խթանում: Պիզնեսի խթանումը ենթադրում է կեանքի աշխուժացում, պիզնեսի աշխուժացում: Այս երկուսը միասին չեն կարող լինել, հետեւաբար մեր խնդիրն է երկիրը բերել, պայմանականօրէն ասած, նուազագոյն ուժանիւթի խնայողութեան դրութեան, ապահովել քաղաքացիների ու պետութեան անվտանգութիւնը եւ լուծել բնակչութեան առջեւ ծառացող կենսական ընկերային խնդիրները:
«Կառավարութիւնը պէտք է գործուն քայլեր ձեռնարկի` նուազագոյնի հասցնելու քաղաքացիների եւ փոքր տնտեսվարողների ուսերին ընկած ծանրութիւնը եւ հնարաւոր կորուստները: Միաժամանակ ձեռնպահ մնալ այնպիսի քայլերից, որոնցից հերթական անգամ կը շահեն շուկայում գերիշխող դիրքեր զբաղեցնող ձեռնարկութիւնները, ինչպէս նաեւ ֆինանսական կազմակերպութիւնները», ըսաւ Արթուր Խաչատրեան:
Ան ընդգծեց, որ իրավիճակը կայունացնելէ ետք միայն կարելի է շուկայի աշխուժացման ուղղուած միջոցառումներ իրականացնել:
Ըստ Արծուիկ Մինասեանի՝ ներկայացուած փաստաթուղթը կ’ընդգրկէ շուրջ 50 նախաձեռնութիւն: Այս իրավիճակին մէջ մեզի համար կարեւոր է ազգաբնակչութեան առողջութեան պահպանումը: Այս ծիրին մէջ գոյատեւումը կը դառնայ առաջին կարեւորութեան գործողութիւն, որուն ուղղութեամբ իշխանութիւնները պարտաւոր են քայլերու ձեռնարկել, այլ ոչ թէ մտածել այն միօրինակ (ստանդարտ) իրավիճակի նման, թէ անհրաժեշտ է տարբեր ուղութիւններով ինչ որ զարգացումներ ապահովել: Ատիկա կեղծ կը թուի։
Ըստ Մինասեանի` եթէ բնակչութեան վտանգ կը սպառնայ, կը նշանակէ առաջին հերթին իշխանութիւնը պարտաւոր է այդ վտանգը կանխարգիլելու եւ երաշխաւորելու քաղաքացիներուն գոյութիւնը:
Գերագոյն մամինի անդամը չուզեց որոշ հարցեր շատ մանրամասնել` մարդոց մօտ խուճապ տարածելէ խուսափելու համար:
Արծուիկ Մինասեան նշեց, որ այս փաստաթուղթը ներկայացուած է` նաեւ մեկնելով կառավարութեան ու վարչապետին` «Քորոնա» ժահրի տնտեսական հետեւանքներու մեղմացման միջոցառումներէն. «Այս առաջարկը ներկայացուել է այն նպատակով, որ կանխուի այն ոչ համաչափ գործողութիւնը, որը կառավարութիւնը մտածում է ձեռնարկել: Մասնաւորապէս խօսքը գնում է այն մասին, որ դրամատուներին լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ է տրամադրւում, եւ անունը դնում են, թէ իբր օգնում են մարդկանց, մինչդեռ ուղիղ հակառակն է տեղի ունենում: Օժանդակութիւնը պէտք է տրամադրուի մարդկանց, այլ ոչ թէ դրամատուներին կամ ֆինանսական միջնորդներին», ըսաւ Մինասեան:
Երկրորդ կարեւոր հարցը, ըստ Արծուիկ Մինասեանի, այն է, որ ուտելիքը, դեղորայքը եւ վառելիքի պաշարները առաջին անհրաժեշտութիւն են, եւ ռազմավարական նշանակութեան մեր պաշարներու համալրման ուղղութեամբ պէտք է ամէն ջանք գործադրուի:
«Այս փաստաթուղթով ակնկալում ենք, որ այդ պաշարների համալրման առնուազն 6ամսեայ դրութիւն պէտք է ապահովենք, որպէսզի վստահ լինենք մեր քաղաքացիների նուազագոյն կենսապայմանները երաշխաւորելու ուղղութեամբ: Միւս խնդիրը այն է, որ այս պահուն, դրամատուներն ու վարկային կազմակերպութիւնները տարբեր ձեւերով փորձում են մասնակցել գործընթացին, սակայն չկայ միասնական մօտեցում ի շահ շատ ձեռնարկութիւնների, որոնք վարկառուներ են կամ քաղաքացիներ: Խօսքը ամենեւին կազմակերպութիւնների անհամաչափ վնաս պատճառելը չէ, այլ այն, որ այս արտակագ վիճակը պարտադրում է նաեւ արտակարգ միջոցառումներ: Վնասը կրելու են բոլոր կողմերը: Պետութիւնը պէտք է իր պաշարները ուղղի խոցելի խմբերին` պաշտպանելու իրենց նուազագոյն կենսագոյութիւնը», յայտնեց դաշնակցական գործիչը:
Ասիկա է պատճառը, ըստ Մինասեանի, որ առաջարկներու էական մասը կը վերաբերի իրաւունքներու պաշտպանութեան այն քաղաքացիներուն եւ տնտեսվարող այն կառոյցներուն, որոնք անհրաժեշտութիւն ունին այս փուլին առնուազն չկրելու անհամաչափ վնասներ, երաշխաւորելու քաղաքացիներուն կենսական ապահովման նուազագոյն պիւտճէի չափով գումարի տրամադրում: «Այն յատկապէս վերաբերում է աշխատող այն քաղաքացիներին, որոնք այս արտակարգ դրութեան պատճառով չեն կարողանում այցելել աշխատավայրեր եւ հետեւաբար այստեղ արդէն պետութեան պարտաւորութիւնն է երաշխաւորել այս նուազագոյն կենսաապահովման պիւտճէի հասանելիք գումարի տրամադրումը: Սա չպէտք է մնայ միայն գործատուների եւ աշխատողների վրայ:
«Պետութիւնը, որպէս պետութեան պատասխանատու, պէտք է շատ յստակ ցուցաբերի իր մօտեցումը», նշեց Ա. Մինասեան:
Մինասեան յայտնեց, որ սկզբունքային նշանակութիւն ունի պետական պարտքի հարցը: Հայաստան ունի զգալի արտաքին պարտք եւ արտակարգ դրութեան պայմաններուն մէջ իրենց յորդորը եւ պահանջը, նկատի ունենալով համավարակի համաշխարհային բնոյթը, սկսիլ նաեւ վարկատու կազմակերպութիւններու հետ բանակցութիւններու գործընթաց` սառեցնելու արտաքին պարտքի մարումը. «Սա ոչ միայն անհրաժեշտութիւն է, այլեւ միջազգային ընդունուած մօտեցում: Սա կ’օգնի երկրում պահել մեր արտարժոյթային պաշարները եւ կարեւորագոյն խնդիրներ լուծել», ընգծեց ՀՅԴի անդամը:
ՀՅԴ գործիչը նաեւ անդրադարձաւ կրթական, փոխադրութեան, ելեւմտական համակարգերու դիմագրաւած մարտահրաւէրներուն եւ անոնց նկատմամբ Դաշնակցութեան մօտեցումներուն, որոնք ամբողջութեամբ տեղ գտած են թղթածրարին մէջ։
Ստորեւ՝ թղթածրարը։
ԱՌԱՋԱՐԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԴՐՈՒԹԵԱՆ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐՈՒՄ ԻՐԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԵՆԹԱԿԱՅ ՄԻՋՈՑԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐԵԱԼ
Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան Հայաստանի Գերագոյն մարմինը, շարունակելով կուսակցութեան որդեգրած ուղեգիծը եւ վերահաստատելով պետութեան առջեւ ծառացած մարտահրաւէրների յաղթահարման գործում իր կարողականութիւնը գործնականօրէն ծառայեցնելու պատրաստակամութիւնը, ներկայացնում է համավարակի պայմաններում արտակարգ դրութեան ապահովման եւ դրանից բխող հակաճգնաժամային կառավարման վերաբերեալ առաջարկութիւններ:
Իրավիճակի փոփոխութեան ընթացքում սոյն առաջարկութիւնների փաթեթը կարող է լրացուել եւ համալրուել:
Ներկայացուած առաջարկների վերաբերեալ, անհրաժեշտութեան դէպքում, կը ներկայացուեն յաւելեալ պարզաբանումներ եւ բացատրութիւններ:
ԻՐԱՎԻՃԱԿԻ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄ
Ամբողջ աշխարհի առջեւ կանգնած մարտահրաւէրների յաղթահարումը պետութիւններից պահանջում է խստագոյն կարգապահութեան, վճռականութեան, օպերատիւութեան (գործնականութեան-Խմբ.)պայմաններում լաւագոյն կառավարչական հմտութիւնների գործադրում եւ իրական ժամանակահատուածում բազմաթիւ, այդ թւում` ցաւոտ որոշումների կայացում:
Հարկ ենք համարում ընդգծել, որ կառավարութեան կողմից` կորոնավիրուսի տնտեսական հետեւանքների չէզոքացման միջոցառումների նախագծում, եւ փորձագիտական շրջանակների կողմից ներկայացուող առաջարկութիւնների մեծ մասում հաշուի չեն առնւում իրավիճակի խորքային խնդիրները, իսկ շատերի մօտ առկայ են պատճառահետեւանքային շղթայի սխալ ընկալումներ:
Շրջանառուող առաջարկութիւնների զգալի մասն ունի ֆինանսական կամ սոցիալ-տնտեսական բնոյթ եւ չի համապատասխանում գլխաւոր մարտահրաւէրին:
Դեռեւս վաղ է աշխարհի ու Հայաստանի համար COVID-19 համավարակի տնտեսական հետեւանքների ամբողջական գնահատական տալ, բայց կասկածից դուրս է, որ տնտեսական անկումն անխուսափելի է: Սակայն այժմ ժամանակավրէպ է տնտեսութեան խթանման մասին խօսելը: Չի կարելի մի կողմից մեկուսացնել հասարակութեանը, սահմանափակել տնտեսվարման որոշ տեսակներ, իսկ միւս կողմից նախաձեռնել բիզնեսի խթանման քայլեր: Այժմ հարկաւոր է ապահովել քաղաքացիների ու պետութեան անվտանգութիւնը եւ լուծել բնակչութեան առջեւ ծառացող կենսական սոցիալական խնդիրները:
Հաշուի առնելով երկրի առջեւ ծառացած մարտահրաւէրները` Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութիւնը պէտք է գործուն քայլեր ձեռնարկի` նուազագոյնի հասցնելու քաղաքացիների եւ փոքր տնտեսվարողների ուսերին ընկնող ծանրութիւնը եւ հնարաւոր կորուստները, ձեռնպահ մնայ այնպիսի քայլերից, որոնցից հերթական անգամ կը շահեն շուկայում գերիշխող դիրքեր զբաղեցնող ձեռնարկութիւններն ու ֆինանսական կազմակերպութիւնները:
Համավարակի անկանխատեսելիութիւնը, մասշտապայնութիւնը ձեւաւորում են ֆինանսատնտեսական երկարաժամկէտ համակարգային ճգնաժամեր: Ուստի սկզբունքային է իրականացնել քայլեր, որոնք նախ երաշխաւորում են բնակչութեան անվտանգ գոյութիւնը եւ պետութեան կենսունակութիւնը: Այդ քայլերը պէտք է նախատեսուեն առնուազն մինչեւ համավարակի համընդհանուր չէզոքացումը:
Այդ պատճառով ողջ աշխարհում առաջնային խնդիրը համավարակի տեղայնացումն է, օջախների եւ հիւանդների բացայայտումը, տարածման բացառումը: Նման միջոցառումների իրականացումը յանգեցրել է ամբողջ աշխարհում տնտեսութեան շարժի դանդաղեցմանը, ուղեւորային փոխադրումների նուազեցմանը, բեռնափոխադրումների դժուարացմանը, սպառման եւ արտադրութեան ձեւաւորուած համակարգերի խախտմանը, սպառողական շուկայում նոր իրավիճակի առաջացմանը եւ տնտեսական կեանքի պարտադրուած սառեցման այլ հետեւանքների:
Այսինքն` սոցիալ-տնտեսական դժուարութիւնները չունեն ֆինանսական կամ տնտեսական հիմք եւ շարունակուելու են այնքան, քանի դեռ գոյութիւն ունի վարակի տարածման վտանգը:
Անկանխատեսելիութիւնը եւ որոշակի ժամկէտ ներկայացնելու անհնարինութիւնը իրենց հերթին ձեւաւորում են ռազմավարական պլանաւորման (ծրագրաւորման-Խմբ.) հետ կապուած նոր մարտահրաւէրներ:
Քանի որ այսօր որեւէ կանխատեսում հնարաւոր չէ կատարել, ապա պետութեան կողմից իրականացուող քաղաքականութիւնը պէտք է նպատակաուղղուած լինի ռեսուրսների (միջոցներու-Խմբ.) ամբողջական ներգրաւման միջոցով կորուստների նուազեցմանը` մինչեւ որոշակիութեան եւ կանխատեսելիութեան տարրերի առկայութիւնը:
Ներկայացուող առաջարկները վերաբերում են առաջիկայ 2 ամիսներին: Դրանց նպատակն է բոլոր ռեսուրսների առաւելագոյն խնայողութեան եւ համախմբման պայմաններում, պետութեան եւ հասարակութեան արդիւնաւէտ պաշտպանութեանն ուղղուած հիմքեր ձեւաւորելով, ստեղծել երկարատեւ դիմագրաւելու ունակ համակարգ:
ԱՐՏԱԿԱՐԳ ԴՐՈՒԹԻՒՆ
Հայաստանում յայտարարուած է արտակարգ դրութիւն, սակայն առկայ են միայն դրա որոշ տարրեր: Ակնյայտ է, որ, վիճակի վատթարացմանը զուգահեռ, կառավարութիւնը ստիպուած է լինելու աւելի ու աւելի խստացնել պայմանները: Սակայն թէ՛ միջազգային փորձը, թէ՛ հակաճգնաժամային կառավարման սկզբունքները թելադրում են խնդրի արմատական լուծում եւ կանխարգելիչ միջոցառումների իրականացում, որոնք աւելի արդիւնաւէտ կը լինեն այսօր, քան բոլոր ուղղութիւններով իրավիճակի սրացման արդիւնքում: Յապաղումը ոչ միայն յղի է համավարակի հետագայ տարածմամբ, այլ նաեւ ժամանակի եւ ռեսուրսների անվերադարձ կորստով:
- Անհրաժեշտ է հէնց այսօր դադարեցնել բոլոր տեսակի ձեռնարկութիւնների եւ կազմակերպութիւնների գործունէութիւնը, բացառութեամբ` կենսապահովման օբյեկտների (վայրերուն-Խմբ.) :
- Սահմանափակել բոլոր ուղեւորատար տրանսպորտային (փոխադրութեան-Խմբ.) ընկերութիւնների գործունէութիւնը, այդ թւում` մետրոյի եւ տաքսիների: Սահմանել որոշակի ուղերթներ, որոնք կ’իրականացուեն որոշակի ժամերի, խիստ հսկողութեան ներքոյ:
- Ձեւաւորել վերահսկելի մեկուսացումների մի քանի մակարդակ` ըստ բնակավայրերի:
- Սահմանել բացառութեան ժամեր տարեցների խնամքի, խանութներ եւ դեղատներ այցելութեան համար: Կենսապահովման կազմակերպութիւնների աշխատակիցների տեղափոխումն աշխատավայր եւ աշխատավայրից տուն պէտք է ապահովուի ձեռնարկութիւնների կամ պետութեան միջոցով:
- Բոլոր աշխատող ձեռնարկութիւնների աշխատակիցների համար ապահովել իրավիճակից բխող պարտադիր սանիտարահիգիենիկ (առողջապահական-մաքրասիրական-Խմբ.) պահանջներ, որոնց խախտումը պէտք է յանգեցնի վարչական կամ նոյնիսկ քրէական պատասխանատուութեան:
- Պետական կառավարման եւ տեղական ինքնակառավարման բոլոր մարմինները պէտք է տեղեկանքները եւ ծառայութիւնները տրամադրեն առցանց:
- Օրէնքով սահմանուած ժամկէտների բացթողումը համարել յարգելի արտակարգ դրութեան ողջ ժամկէտի տեւողութեամբ:
- Բանկերը եւ վարկային կազմակերպութիւնները տեղափոխել արտակարգ աշխատանքային ռեժիմի` առանց քաղաքացիների այցելութեան, սակայն ապահովելով հերթապահ խմբերի աշխատանքը եւ դրամային զանգուածի ու քարտային համակարգի անխափան գործունէութիւնը:
- Ազատ տեղաշարժի սահմանափակումները չեն տարածուելու յատուկ ծառայութիւնների մեքենաների վրայ:
ՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ, ՖԻՆԱՆՍԱ-ԲԻՒՋԵՏԱՅԻՆ ԵՒ ԴՐԱՄԱՎԱՐԿԱՅԻՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
- Պետական կառավարման բոլոր մարմիններում ձեւաւորել արտակարգ դրութեան յանձնաժողովներ: Մնացած աշխատակիցները պարտաւոր են աշխատել տնից:
- Պարէտատան ենթակայութեան տակ ձեւաւորել տարածաշրջանային հակաճգնաժամային կառավարման կենտրոններ` կառավարման փորձառութիւն ունեցող հմուտ կառավարիչների մասնակցութեամբ:
- Պետական կառավարումն իրականացնել բացառիկ խնայող ռեժիմում (դրութեան մէջ)`
– Դադարեցնել այն ծրագրերի ֆինանսաւորումը, որոնք այս իրավիճակում հրատապ չեն,
– Դադարեցնել գնումների մրցոյթների իրականացումը, բացառութեամբ այն դէպքերի, երբ դա անհրաժեշտ է արտակարգ-դրութեան պայմանների ապահովման համար,
– Դադարեցնել բոլոր տեսակի պարգեւատրումները բոլոր մակարդակների պետական եւ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում,
– Արգելել թէ՛ պետական մարմիններում, թէ՛ ոչ-պետական կազմակերպութիւններում բոլոր տեսակի գործուղումները, բացառութեամբ պարէտի յատուկ թոյլտուութեան, եթէ դա բխում է արտակարգ դրութեան իրավիճակից,
– Դադարեցնել հարկային ստուգումները եւ սոյն ժամանակաշրջանում պահանջուող հաշուետուութիւնների համար սահմանել այլ ժամանակաշրջան:
- Դադարեցնել պետական բիւջէից մասհանումները կուտակային կենսաթոշակային հիմնադրամներին: Նախաձեռնել գործող համակարգի վերանայումը, կուտակուած միջոցները վերադարձնել դրանք վճարած քաղաքացիներին եւ պետութեանը: Սահմանել քաղաքացիների հաշիւներին դրանք մուտքագրելու եւ տնօրինելու ժամանակացոյցը:
- Դադարեցնել այն ծրագրերը, որոնք աւելի են վատացնում տնտեսվարողների եւ քաղաքացիների վիճակը, միաժամանակ նպաստելով պետական բիւջէի հաշուին ֆինանսական համակարգի հարստացմանը, ինչպէս, օրինակ` չհիմնաւորուած վարկաւորման խթանումը:
- Պետական բիւջէի ծախսային քաղաքականութիւնը վերակառուցել` առաջնահերթութիւն համարելով առողջապահական ծրագրերը, ինչպէս նաեւ համավարակի կանխարգելման, բուժման եւ հեռավար աշխատանքների կատարման ու ծառայութիւնների մատուցման տեխոլոգիական (արհեստագիտական-Խմբ.) նորար լուծումներին ֆինանսական աջակցութեան ցուցաբերումը:
- Ձեւաւորել բանկերի եւ վարկային կազմակերպութիւնների կողմից կազմակերպութիւններին եւ քաղաքացիներին տրամադրուած վարկերի սպասարկման` ի շահ վարկառուների յետաձգման միասնական գործելաոճ:
- Վերահսկել տարադրամային հոսքերը: Արգելել տարադրամի փոխանցումը կամ տեղափոխումը ցանկացած եղանակով` բացառութեամբ ռազմավարական նշանակութեան ապրանքների գնման նպատակով փոխանցումների:
- Տարադրամային պաշարները չվատնել դրամի փոխարժէքի արհեստական պահպանման վրայ` վտանգելով հետագայում ռազմավարական նշանակութեան ապրանքների ձեռքբերման հնարաւորութիւնը:
- Արգելել օնլայն (առցանց-Խմբ.) շահումով խաղերի գործունէութիւնը եւ դրանց բոլոր տեսակի գովազդը:
- Բոլոր պայմանագրային, իրաւական եւ այլ պարտաւորութիւնների մասով թոյլ տալ կազմակերպութիւններին եւ քաղաքացիներին փոխադարձ համաձայնութեամբ յետաձգումները, որոնք չեն կարող ենթարկուել տոյժերի կամ տուգանքների կամ ենթարկուել պետական մարմինների կողմից պատժական սանկցիաների (հրամաններու-Խմբ.) կիրառմանը: Որոշ ոլորտների համար պարէտատան կողմից կարող են սահմանուել նման յետաձգումների պարտադիր կիրառումներ:
- Ներկայիս մարտահրաւէրով պայմանաւորուած` նախաձեռնել պետական արտաքին պարտքի տարեկան մարումների եւ սպասարկման վճարները սառեցնելու եւ/կամ վերակառուցելու հարցի քննարկում:
ՌԱԶՄԱԿԱՆ ՊԱՇԱՐՆՐ ԵՒ ՊԱՐԷՏԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹԻՒՆ
- Յայտարարել ռազմավարական նշանակութեան մի շարք ապրանքների (ալիւր, շաքարաւազ, կարագ, ձէթ, ձու, միս եւ այլն) գների սառեցման մասին: Ցանկացած փոփոխութիւն կարող է կատարուել միայն պարէտատան թոյլտուութեամբ: Սոյն սահմանափակումը կարող է կիրառուել նաեւ այլ ապրանքների դէպքում, որոնք անհրաժեշտ են արտակարգ դրութեան պայմաններում երկրի կենսունակութիւնը ապահովելու համար: Ռազմավարական նշանակութեան ապրանքների ցանկը սահմանում է Հայաստանի կառավարութիւնը:
- Հրատապութեան դէպքում առաջին անհրաժեշտութեան ապրանքների ու դեղորայքի վրայ կիրառել նորմաւորում (կանոնաւորում-Խմբ.):
- Խստօրէն վերահսկել պարէնային եւ առաջին անհրաժեշտութեան ապրանքների գների չհիմնաւորուած աճը կամ վաճառքը եւ վերավաճառքը խանութներից եւ առեւտրի կազմակերպման վայրերից դուրս:
- Գոյքագրել ռազմավարական պաշարները, արտերկրից ձեռք բերել այն պարէնամթերքը, վառելիքը, դեղորայքը, որն անհրաժեշտ է լինելու առաջիկայ վեց ամիսների համար: Նման ձեռքբերումներն իրականացնել ինչպէս բիւջէի պահուստային ֆոնդի հաշուին` պետական ընկերութիւնների միջոցով, այնպէս էլ ներգրաւելով մասնաւոր կառոյցներ եւ նրանց ֆինանսական հնարաւորութիւնները:
- Գիւղատնտեսական աշխատանքների մեկնարկի այս փուլում ռեսուրսներն ուղղել գիւղմթերքների, հացահատիկային մշակաբոյսերի լայնամասշտաբ արտադրութեան կազմակերպմանը:
- Պետական պատուերի միջոցով գիւղացիական եւ ֆերմերային (երկրագործական-Խմբ.) տնտեսութիւններին պատուիրել որոշակի մթերքի արտադրութիւնը` 2020 թուականի ընթացքում երաշխաւորուած պետական գնման պայմանով:
- Գարնանացանի ոռոգման ջուրը, պարարտանիւթը եւ սերմերը գիւղացիական տնտեսութիւններին տրամադրել անհատոյց` այն գիւղմթերքների արտադրութեան համար, որոնց մասով առկայ է երաշխաւորուած պետական գնում:
ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
- Այն քաղաքացիները, որոնք մինչեւ արտակարգ դրութեան յայտարարումը հանդիսացել են գրանցուած աշխատող, սակայն արտակարգ դրութեան պատճառով գտնւում են պարապուրդում, ընտանիքի չաշխատող մէկ անձի հաշուարկով պետական բիւջէից կը ստանան ամսական նուազագոյն կենսապահովման գումարի չափով հատուցում: Եթէ ընտանիքում մէկից աւելի աշխատող է եղել, ապա ընտանիքի մէկ անձի հաշուարկով գումարը, միեւնոյն է, չի կարող գերազանցել վերը նշուած չափը:
- Պետութիւնը կը քննարկի հետագայ սոցիալական աջակցութեան քաղաքականութիւնը միւս սոցիալական խաւերի նկատմամբ առաջին մէկ ամսուայ համապետական կարանտինի (մեկուսացման-Խմբ.) աւարտին` մինչեւ Մայիսը: Սա կարող է ենթադրել դրանից յետոյ այնպիսի միջոցառումների իրականացում, ինչպիսիք են`սոցիալական աջակցութեան շրջանակի ընդլայնումը,հանրային հատուածի (ներառեալ ԿԲ) բարձր վարձատրուող աշխատակիցների աշխատավարձերի ժամանակաւոր կրճատումը` առաւելագոյն շեմի սահմանմամբ:
ՏՐԱՆՍՊՈՐՏԱՅԻՆ ԱՆՎՏԱՆԳՈՒԹԻՒՆ
- Գոյքագրել բեռնատար տրանսպորտային ընկերութիւնների հզօրութիւնները`դրանց ներգրաւելով ռազմավարական ապրանքների ներկրմանը:
- Ուսումնասիրել հայկական ոչ-պետական օդային փոխադրողների հնարաւորութիւնները արտակարգ իրավիճակում կառավարութեան պատուէրով չարտերային (վարձակալուած ճամբորդութեամբ-Խմբ.) չուերթեր իրականացնելու հնարաւորութիւնը:
- Դադարեցնել բոլոր տեսակի թռիչքները Հայաստանից եւ դէպի Հայաստան: Կարիքները հոգալ չարտերային չուերթերի միջոցով:
- Սկսել ազգային փոխադրողի ձեւաւորման աշխատանքներ` օգտուելով ճգնաժամի ընձեռած` քիչ ռեսուրսով շարժակազմ ձեռք բերելու հնարաւորութիւնից: Հրաժարուել առկայ անհեռանկարային եւ երկրի շահերից չբխող քաղաքականութիւնից եւ նախապատրաստուել նոր աւիացիոն քաղաքականութեանը` թէ՛ ներքին, թէ՛ արտաքին կարգաւորման առումով:
ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹԻՒՆ
- Մի քանի բուժհաստատութիւն ամբողջութեամբ նախապատրաստել վարակուած հիւանդներին ընդունելու համար: Բացառել բազմապրոֆիլ (բազմահատուած-Խմբ.) հիւանդանոցներում հիւանդների տեղաբաշխումը:
- Ներկրել երկրի առաջիկայ ամիսների կարիքների բաւարարման համար անհրաժեշտ դիմակներ, դեղեր, բժշկական պարագաներ, սարքաւորումներ, այդ թւում` արհեստական շնչառութեան սարքեր եւ այլն:
ԿՐԹՈՒԹԻՒՆ
- Ապահովել հանրակրթական, միջին մասնագիտական եւ բարձրագոյն կրթութեան շարունակականութիւնը:
- Ստեղծել հանրապետական միասնական առցանց հարթակ` ապահովել կրթական հաստատութիւններում հեռավար կրթութեան միասնական մեխանիզմի (կառուցակազմի-Խմբ.) կիրառումը:
ԶԻՆՈՒԱԾ ՈՒԺԵՐ
- Զինուած ուժերը պէտք է անցնեն զօրանոցային ռեժիմի: Բացառել բոլոր զինուորականների, այդ թւում`պայմանագրային զինծառայողների, սպայական կազմի եւ սպասարկող աշխատակիցների այցելութիւնները տուն:
- Զօրամասեր մուտք եւ ելք պէտք է իրականացնեն միայն սնունդ եւ այլ անհրաժեշտ պարագաներ, ինչպէս նաեւ զէնք եւ զինամթերք տեղափոխող մեքենաները, որոնց վարորդները պէտք է բաւարարեն ամենախիստ հակահամաճարակային պահանջներին:
- Ռազմական ոստիկանութիւնը պէտք է խստագոյնս հետեւի նշուած կանոնների պահպանմանը:
Sad to say, but I cannot read Armenian. Kindly send the English edition of Asbarez to my email address: mboyajian@sbcglobal.net
Thank you and best regards,
Myron Boyajian