Մեր Հարցազրոյցները- Հայկական Վարժարանները Ինչպէ՞ս Կը Պատրաստուին Դիմաւորել Ճգնաժամային Տարին

ԺՈՒԼԻԷԹ ԴԱՒԹԵԱՆ

 Ամերիկա ու գրեթէ ամբողջ երկրագունդը տնտեսական ճգնաժամի մղձաւանջով է ապրում:
 Այս պայմանների տակ ի՞նչ են անում Արեւմտեան Միացեալ Նահանգների տարածքում գործող հայկական վարժարանները, ի՞նչպէս են նախապատրաստւում դիմագրաւել գալիք տարուան մարտահրաւէրները, ի՞նչ միջոցների են դիմում՝ ակնկալուող նիւթական դժուարութիւնները լուծելու համար:

 «Կը յուսանք, որ յառաջիկայ տարեշրջանին տնտեսական իրավիճակը դրական զարգացում արձանագրած կ՛ըլլայ եւ մեր վարժարաններու իրավիճակը նիւթապէս կը բարելաւուի:

Մեր երկար տարիներու պատմութեան ընթացքին մեր ժողովուրդը իր խաղաղութեան եւ համերաշխութեան օրերուն բարգաւաճած է եւ այս բարգաւաճումէն օգտուած են մեր ազգային եւ կրթական հաստատութիւնները, մեր գրականութիւնը, ճարտարապետութիւնը եւ ընդհանրապէս մեր ժողովուրդի մշակութային նուաճումները: Ես չեմ կասկածում, որ մեր գաղութը շատ լաւ կը գիտակցի հայկական վարժարաններու կենսական դերակատարութիւնը մեր մշակոյթի ու ժառանգութեան պահպանման ու այն գալիք սերունդին փոխանցելու, ինչպէս նաեւ մեր երեխաներու համար որակաւոր կրթութիւն հայթայթելու եւ գիտակից սերունդ դաստիարակելու աշխատանքին մէջ: Հետեւաբար մենք ունինք ամէն պատճառ հաւատալու, որ մեր ներկայ նահանջները պարզապէս ժամանակաւոր են: Թէ՛ աշակերտութեան թիւը եւ թէ՛ մեր վարժարաններու զարգացումը շատ կարճ ժամանակ ետք դարձեալ պիտի ապրի իր յառաջխաղացն ու վերելքը»: Այսպէս է հաւատում ու այս բաղձանքն է արտայայտում Հայ բարեգործական ընդհանուր միութեան «Մանուկեան-Տէմիրճեան» դպրոցի տնօրէն Յակոբ Յակոբեան:

 Համաշխարհային ընդհանրապէս եւ մասնաւորապէս ամերիկեան իրականութեան մէջ տիրող ֆինանսական այս տագնապալից պայմաններից անկասկած ազդուել ենք բոլորս՝ ուղղակի կամ անուղղակիօրէն: 2008ի վերջերից սկսեալ արդէն իսկ լսում ենք Միացեալ Նահանգներում տարբեր հաստատութիւնների, գործարանների, ընկերութիւնների փակման մասին: Կառավարական հաստատութիւնները նոյնիսկ տառապում են զգալիօրէն:

Դեռ վերջերս Քալիֆորնիա նահանգի տարեկան ամավարկը 26 միլիառ տոլարի բաց արձանագրեց, եւ դեռ աւելի՛ն, ֆինանսական ճգնաժամը դիմագրաւելու համար Նահանգային ծառայութիւններ իրենց պաշտօնեաներին ամսուայ մէջ երեք օր պարտադրեալ արձակուրդի ուղարկելու որոշում են տուել: Այս ազդեցութիւններից անմասն չեն մնացել նաեւ հանրային դպրոցները: 2009-2010 թուականի ուսումնական տարեշրջանի համար արդէն իսկ մի շարք դասատուներին աշխատանքներից կրճատելու որոշումներ են յայտարարուել, որն իր բացասական ազդեցութիւնը պիտի ունենայ դասարանների քանակի եւ դասաւանդման որակի վրայ, անկասկած:

Այս ընթացքում ակնյայտօրէն ազդուել են նաեւ մեր գաղութում աշխատող հայկական հաստատութիւնները, որոնց շարքում են նաեւ ամէն մի հայ ընտանիքի համար դաստիարակչական կարեւորագոյն օրգաններից մէկը սեպուող հայ դպրոցները:

 Այսպիսի մտահոգութիւններէ մեկնելով էր, որ դիմեցինք մեր գաղութի դպրոցներին եւ Խնամակալ մարմիններին՝ հասկանալու, թէ ի՛նչ իրավիճակի մէջ են գտնւում նրանք այս օրերում եւ ինչպիսի՛ ծրագիրներ են նախատեսում տնտեսական այս ճգնաժամը դիմագրաւելու: Դժբախտաբար եղան դպրոցներ, որոնք կամ բազմազբաղուածութեան եւ կամ ուրիշ պատճառներով խուսափեցին կամ չկարողացան համագործակցել այս յօդուածի ստեղծման աշխատանքին: Յաջողութիւն մաղթելով նրանց իրենց աշխատանքի մէջ, յոյսով ենք յառաջիկայում համագործակցութեան առիթներ դեռ կը լինեն:

 Ընդհանուր առմամբ դպրոցների տնօրէնների եւ պատասխանատու մարմինների պատասխաններից կարելի է եզրակացնել, որ մեր դպրոցները եւս անմասն չեն մնացել այս ընդհանուր ֆինանսական ոչ առողջ անց ու դարձից: Հարաւային Ամերիկայի Ազգային դպրոցների Խնամակալ մարմնի ներկայացուցչի՝ Մարք Կէտիկեանի խօսքերով. «Երկրին մէջ տիրող տնտեսական տագնապը եւ տիրող ներկայ իրավիճակը մեր նախատեսումով բնականաբար իր ազդեցութիւնը պիտի ունենայ Ազգային վարժարաններու յառաջիկայ ուսումնական տարեշրջանի կրթական կեանքին վրայ:

Ազգային վարժարաններու Խնամակալ մարմինը խորհրդակցական յատուկ հանդիպումներ ունեցաւ տնօրէններուն, վարիչներուն եւ Ուսումնական մարմիններուն հետ, նաեւ անհրաժեշտ բոլոր քայլերուն դիմեց՝ մեղմացնելու համար տնտեսական տագնապին ունենալիք հաւանական ժխտական անդրադարձները կրթական մեր կեանքին վրայ: Ամիսներ առաջ յստակ ցուցմունքներ տրուեցան Ազգային վարժարաններու տնօրէններուն, վարիչներուն եւ Ուսումնական մարմիններուն ու առնուեցան գործնական քայլեր»:

 Հարաւային Քալիֆորնիոյ Ազգային դպրոցների Խնամակալ մարմինի հսկողութեան տակ են գտնւում հետեւեալ դպրոցները. Արի Կիրակոս Մինասեան Ազգ. վարժարան (Սանթա Անա), Սրբոց Նահատակաց Ազգ. նախակրթարան եւ Ֆերահեան երկրորդական վարժարան (Էնսինօ), Գռուզեան-Զաքարեան-Վասպուրական Ազգ. վարժարան (Սան Ֆրանսիսքօ), Մեսրոպեան Ազգ. վարժարան (Մոնթեպէլլօ), Ռոզ եւ Ալէք Փիլիպոս Ազգ. վարժարան (Հոլիվուտ), Վահան եւ Անոյշ Շամլեան Ազգ. վարժարան (Կլէնտէյլ), Ս. Նահատակաց ՀՕՄի Աշխէն Փիլաւճեան Ազգ. մանկամսուր (Նորթ Հիլզ), Գռուզեան-Զաքարեան-Վասպուրական Ազգ. մանկապարտէզ (Սան Ֆրանսիսքօ), Լեւոն եւ Յասմիկ Թաւլեան Ազգ. մանկամսուր-մանկապարտէզ (Փասատինա), ՀՕՄի «Մայր» մասնաճիւղի Փոսթոյեան Ազգ. մանկապարտէզ (Լոս Անճելըս), Ռիչըրտ Թիւֆէնկեան Ազգ. մանկապարտէզ (Կլէնտէյլ), Ռոն եւ Գոհարիկ Գաբրիէլ Ազգ. մանկապարտէզ (Փիքօ Ռիւերա):

 Նոյնանման խորհրդակցական հանդիպումներ էին ունեցել եւ որոշումների էին յանգել նաեւ ՀԲԸՄ Մանուկեան-Տէմիրճեան (Քանոկա Փարք) ու Արշակ Տիգրանեան (Հոլիվուտ) դպրոցների Խնամակալ մարմինները եւ տնօրէնութիւնները:

ՔԱՆԱԿԱԿԱՆ ՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

 Առաջին յատկանշական ազդեցութիւններից, որոնց մասին յստակ նշումներ են անում Մանուկեան-Տէմիրճեան ու Արշակ Տիգրանեան դպրոցների տնօրէններ՝ Յակոբ Յակոբեանն ու Վարդգէս Գուրույեանը, աշակերտութեան թուի նուազումն է:  Մանուկեան-Տէմիրճեան վարժարանի մօտ նկատուել է արձանագրութիւնների 10% նուազում: Դպրոցում կրճատուել են այնպիսի ծախսեր, որոնք ուսման որակի վրայ ուղղակիօրէն ազդեցութիւն պիտի չունենան: Պաշտօնեաներից պահանջուել է խնայողութեամբ օգտագործել պիտոյքները եւ խուսափիլ այնպիսի գնումներից, որոնք անհրաժեշտ կարող են չսեպուել:

 Արշակ Տիգրանեան վարժարանի տնօրէն Վարդգէս Գուրույեանի համաձայն, դպրոցին եղած նուիրատուութիւնները պակասել են եւ ծախսերի մէջ լուրջ խնայողութիւններ են գործադրւում:
 Հարաւային Քալիֆորնիոյ Ազգային դպրոցների Խնամակալ մարմնի մօտ պատկերը մի քիչ տարբեր է բացատրւում. «Այս տարի Ազգային վարժարաններն ու մանկամսուրները կանուխէն սկսան աշակերտներու արձանագրութիւնները, որպէսզի կարելի ըլլայ սկիզբէն կանխատեսել աշակերտներու թիւի նուազման հաւանականութիւնները: Ուրախ ենք յայտնելու, որ ցարդ մեր ունեցած տուեալները դրական են եւ աշակերտներու թիւի նուազումի լուրջ պարագաներ չենք նկատած: Այնուամենայնիւ, տակաւին կանուխ է վերջնական ու հիմնական կերպով բացառելու համար աշակերտութեան թիւի նուազումի պարագան»:

ԾՐԱԳՐՈՒԱԾ ՌԱԶՄԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

 Քանակական աճի եւ արձանագրութիւնների եկամուտի նուազումին դիմակայելու ուղղութեամբ, Մանուկեան-Տէմիրճեան վարժարանը 490,000 տոլարի համաչափ նիւթական օժանդակութիւն է տրամադրել կարիքաւոր, բազմազաւակ եւ աշխատանքից դուրս հանուած ծնողներին, թոշակների սակը պահել է անփոփոխ եւ ձերբազատուել է բոլոր ոչ կենսական ծախսերից: Ըստ Յակոբ Յակոբեանի, «Մանուկեան-Տէմիրճեան վարժարանը ձեւակերպում է մի նոր ամավարկ, ուր 2009-2010 կրթական տարեշրջանի ծախսերի ամավարկը արձանագրելու է 10% նուազում: Թէեւ 2009-2010 թուականի կրթական տարեշրջանի թոշակների սակը մնում են անփոփոխ եւ ինչպէս արդէն նշուեց, թոշակների վճարման հարցում օժանդակութեան մակարդակը 25%ով բարձրացուել է»:

 Արշակ Տիգրանեան դպրոցը 50% զեղչ է տրամադրելու 2009-2010 կրթաշրջանի թոշակների վրայ բոլոր նոր եւ այլ վարժարաններից դիմող արժանաւոր աշակերտներին, որոնք արձանագրուելու են մինչեւ Ուրբաթ, Օգոստոս 14ը: Այդ ուղղութեամբ, Ազգային դպրոցներում սառեցուել են աշակերտների կրթաթոշակներն ու արձանագրութեան սակերը: Իսկ ընդհանրապէս ծախսերի նուազեցման առումով, Հարաւային Քալիֆորնիոյ Ազգային դպրոցների Խնամակալ մարմնի ներկայացուցիչն ասաց, որ բոլոր վարժարաններն ու մանկամսուրները պատրաստել են հաւասարակշռուած ամավարկեր: Բոլոր վարժարանների ու մանկամսուրների ամավարկերի մէջ սառեցուել են կրթական կեանքի հետ անմիջականօրէն կապ չունեցող ոչ հիմնական ու շինարարական ծախսերը: Տնօրէնների, վարիչների, ուսուցիչների եւ պաշտօնէութեան նիւթական վարձատրութիւնները յառաջիկայ ուսումնական տարեշրջանում պահուել են անցեալ տարուան մակարդակին:

ՈՐԱԿԱԿԱՆ ՓՈՓՈԽՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

 Իսկ թէ այս բոլոր նիւթական խնայողութիւնները ի՞նչ ազդեցութիւն կարող են ունենալ դպրոցների կրթական ծրագիրների որակի վրայ, Մանուկեան-Տէմիրճեան վարժարանի Խնամակալ մարմինը յստակ ցուցմունքներ է տուել իր դպրոցին, որ նիւթական կրճատումները կատարէ այնպէս, որ կրթութեան որակը որեւէ ձեւով չվնասի եւ դպրոցը շարունակի իր բարձր մակարդակի ուսման հայթայթման աւանդոյթը 2009-2010 թուականի կրթական տարեշրջանի համար: Թէեւ աշակերտների արձանագրութեան թիւի նուազեցման բերումով, գրասենեակի պաշտօնեաների եւ դասատուների թիւը 10%ով նուազել է եւ մի քանի նախակրթարանի մակարդակի դասարաններ երեք բաժանմունքի փոխարէն՝ երկուսի պիտի փոխուեն, ամենայնդէպս, աւելի բարձր եւ համալսարանի նախապատրաստական մակարդակի դասարանների քանակը եւ որակը մնալու է անփոփոխ: Ոչ մէկ դասարան կամ ծրագիր պիտի կասեցուի, իսկ դասարանների չափը պիտի շարունակի մնալ միջին մակարդակներում:

 Ըստ մեզ փոխանցուած տեղեկութիւնների, Ազգային դպրոցների Խնամակալ մարմինը յատուկ հանդիպումներ է ունեցել տնօրէնների, վարիչների եւ Ուսումնական մարմինների հետ, նաեւ անհրաժեշտ բոլոր քայլերին դիմել է՝ մեղմացնելու համար տնտեսական տագնապի ունենալիք հաւանական ժխտական անդրադարձները: Կարելի է եզրակացնել, որ ըստ Խնամակալ մարմինի ներկայացուցչին, 2009-2010 տարեշրջանի ընթացքում որեւէ զգալի փոփոխութիւններ վարժարանների որակական մակարդակի վրայ չեն սպասւում:

 Վարդգէս Գուրույեանի տեղեկատուութեամբ, Արշակ Տիգրանեան վարժարանի խնամակալ մարմինը եւս ոչ մի ջանք չի խնայում, որ դպրոցի որակական մակարդակը ոչ մէկ ձեւով վնասուի:

ԿՐԹԱԿԱՆ ՎԱՐԿԵՐ – ՕԺԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

 Դժբախտաբար, Վարդգէս Գուրույեանի նկատառումով, որեւէ կառավարական օժանդակութիւն կամ վարկ տրամադրելի չեն լինում դպրոցներին: Իսկ Յակոբ Յակոբեանի համաձայն, Մանուկեան-Տէմիրճեան դպրոցը չի ուսումնասիրել կրթական վարկերից կամ օժանդակութիւններից օգտուելու տարբերակի մասին:

 Հայկական Սփիւռքի իրականութեան մէջ պակաս չեն եղել դժուարին այն օրերը, երբ մեր կրթական հաստատութիւնները կանգնած են եղել մեծ մարտահրաւէրների առաջ: Յաջողութիւն ենք մաղթում մեր բոլոր դպրոցներին, ուժ եւ կորով բոլոր տնօրէններին եւ պատասխանատու մարմիններին՝ յաղթահարելու իրենց դիմագրաւած բոլոր դժուարութիւններն ու արգելքները: