ՄԱՐԳՐԻՏ ՇԱՀԻՆԵԱՆ
Յայտնի է, որ մարդուս գնահատումն ու արժեւորումը նրա կեանքի գործունէութեան արգասիքն է: Նրա տաղանդի եւ ունակութիւնների, աշխատասիրութեան եւ նուիրումի, ազնիւ բարոյագիտակցական կեցուածքի եւ մարդասիրութեան, յարգանքի՝ սեփական անձի եւ շրջապատի հանդէպ. այս ամէնի արդիւնքում է բնութագրւում մարդուս նկարագիրն ու կերպարը:
Այդպիսի ազնուաբարոյ՝ ՀԱՅ ԱՐՈՒԵՍՏԱԳԷՏ ՄԱՐԴՈՒ, գնահատանքի երեկոն կայացաւ Կիրակի, Դեկտեմբեր 6ին, Հոլիվուտի Տաղլեան մշակութային համալիրին մէջ: Երեկոն նուիրուած էր Հենրիկ Անասեանի ստեղծագործական եւ կատարողական գործունէութեան 50րդ ամեակին եւ իր իսկ ստեղծած «Սիփան» երգչախումբի 30րդ ամեակին: Նախագահութեամբ Պետրոս եւ Կարինէ Տաղլեան ամոլին, երեկոն տեղի ունեցաւ բացառիկ կազմակերպուածութեամբ: Տաղլեան Մշակութային Համալիրի սրահը վեհաշուք գեղեցկութեամբ համապատասխանում էր այդ գեղարուեստական ծրագրի ճաշակին եւ մակարդակին: Լեփ լեցուն, մի մասն էլ յոտնկայս, երաժշտասէր հասարակութիւնը ամբողջ երկու ժամ ըմբոշխնեց իր սիրելի մաէստրոյին ստեղծագործութիւններն ու նրան ներկայացնող ելոյթները համայնքի մտաւորականների եւ արուեստագէտների կողմից: 20 րոպէ տեւողութեամբ տեսաժապաւէնը թռուցիկ կերպով ներկայացրեց Հենրիկ Անասեանի հսկայածաւալ գործունէութիւնը՝ համերգներ, ելոյթներ, «Սիփան» երգչախումբի, «Սարդարապատ» երգ ու պարի անսամբլի եւ այլ երաժշտական խմբերի հետ Լոս Անջելըսի եւ աշխարհի տարբեր բեմահարթակներում, 30 տարիների ընթացքում:
Այդպիսի ահռելի աշխատանք կարող էր անել միայն չափազանց մեծ կամք, սէր ու նուիրում ունեցող եւ ամէնակարեւորը՝ տաղանդաւոր արուեստագէտը: Ազգային մշակութային հոգսերով ապրող, օտար երկրում հային հայ պահելու մտահոգ գաղափարներով տոգորուած Հենրիկ Անասեանը, Սփիւռքի դժուարին պայմաններում զօր ու գիշեր աշխատելով արել է անկարելին, ոչ միայն որպէս երաժիշտ-երգահան-խմբավար, այլեւ իբրեւ գրական արուեստի ջերմեռանդ գործիչ, լուրջ մտաւորական:
Երկմասանի ծրագիրը վարում էր հրաշալի ասմունքող-դերասան Յարութիւն Ֆոդուլեանը: Մասնակցեցին վաստակաշատ ու սիրուած երգիչ-երգիչուհիներ՝ Անահիտ Ներսիսեան, Հերմինէ Ամիրեան, Սօսի Մարտիրոսեան, Անահիտ Մանուկեան: Անզուգական կատարումով ցնցեց հանդիսատեսին Արամ Անասեանը (Հենրիկի որդին), «Ափ մը հող» հրաշագեղ երգով, որը կատարուեց «Սիփան» երգչախումբի հետ: Պէտք է ասել, որ այս ստեղծագործութիւնը կատարուել է բազում երկրներում եւ ամէնուրէք արժանացել գերագոյն գնահատանքի:
Երեկոյի գլխաւոր դերը «Սիփան» երգչախումբինն էր, որը իր կատարումներով կատարողական բարձր վարպետութեամբ եւս մէկ անգամ փաստեցին իրենց անմնացորդ սէրն ու յարգանքը, նուիրումը հայ երգարուեստին եւ իրենց մաէստրոյին:
Հայաստանից փորձառու եւ հմուտ խմբավար Սամուէլ Վարոսեանը ջերմօրէն մտերմանալով Անասեան ընտանիքին հետ, կարճ ժամանակում յաղթահարելով մեծ ծրագիրը, ցոյց տուեց իր վարպետութիւնը այս երեկոյ ղեկավարելով երգչախումբին: Իսկ Հենրիկ Անասեանի կեանքին չքնաղ զուգընկեր, հրաշալի մայր եւ կին, փայլուն երգչուհի եւ խմբավար Մարիետա Անասեանը իր եռանդուն էութեամբ ու գեղեցիկ ձայնով հմայեց «Էն հաւքեր» ստեղծագործութեան մենակատարումով եւ խմբավարութեամբ, ինչ որ հազուադէպ երեւոյթ մըն էր:
«Սիփան»ի կատարողական ծրագիրը Հենրիկ Անասեանը ընտրել էր բծախնդրօրէն: Չնայած նրա բոլոր ստեղծագործութիւններն են արժէքաւոր, այնուհանդերձ, կոմպոզիտորը այս երեկոյին ներկայացրեց մի ծաղկեփունջ, որը բուրում էր հայոց լեռնաշխարհի ծաղկաւէտ լանջերի արբեցնող բոյրով: «Սէրս քամեմ», «Ափսոսանք», «Սեւանի հետ», «Էն հաւքեր», «Հայրենի կարօտ», «Կռունկի կանչով», «Երկիր Նաիրի» եւ այլ հեղինակային գործերով եւ մշակումներով Հենրիկ Անասեանը իր ունկնդրին վերապրել տուեց խոր եւ անմեկնելի հոգեյոյզ վիճակ, անյագ սիրոյ եւ անաղարտութեան ջերմ զգացում՝ մարդու եւ բնութեան հանդէպ, մեծ կարօտ եւ ձգտում՝ դէպի հայրենիք:
Հենրիկ Անասեան խմբավար-երգահանի ամէնամեծ արժանիքներից է նրա ազգային մշակոյթի խոր ու բազմակողմանի իմացութիւնը, նրան հարազատ մնալու ձգտումը: Հայրենիքում ստացած մասնագիտական լուրջ կրթութիւնը, արհեստավարժ փորձառութիւնը, ազնիւ ձգտումն ու մղումը ինքնաարտայայտուելու, դարձան այն խթանը, որով առաջնորդուեց տաղանդաւոր եւ աշխատասէր մեծ հայորդին: Իր մարդասիրական եւ անմիջական վերաբերմունքով, խորը համբերութեամբ եւ լրջութեամբ, Անասեանը իր շուրջը հաւաքեց բազմաթիւ փայլուն երգիչ-երաժիշտներ, որոնց հետ աշխատելով տարիներ շարունակ տուեց իր ողջ սէրն ու նուիրումը: Ստեղծագործական աւիւնը զարգացուն է հենց այդպիսի մաքուր մթնոլորտում, որն էլ կատարելագործւում եւ դառնում է կեանքի շարժիչ ուժը արուեստում:
20 տարի հայրենիքում եւ 30 տարի ԱՄՆում Հենրիկ Անասեանն իր ստեղծագործական ու կատարողական ժրաջան գործունէութեամբ նպաստել է հայ երաժշտարուեստի զարգացմանն ու տարածմանը: Նրա բացառիկ ընդունակութիւնները երաժշտութեան եւ գրականութեան մէջ դրսեւորւում են կատարեալ եւ եզակի ինքնատիպութեամբ:
Հենրիկ Անասեանի այս երեկոյի եւ ընդհանրապէս նրա կազմակերպած բազմաթիւ համերգների կիզակէտը մշտապէս եղել է եւ կայ հայ երաժշտութեան դասական հիմունքներին, որպէս ստեղծագորող, հարազատ մնալը:
Խմբավար-երգահան Հենրիկ Անասեանի անհատականութիւնը իր մեծ վաստակի արժեւորումն ունեցաւ այս երեկոյ, գնահատականը այն ամէնի, ինչին ձգտել ու հասել է մեծ վարպետ-երաժիշտը, հասարակական գործիչն ու ազգի նուիրեալ զաւակը:
Բազմաթիւ բանաւոր եւ գրաւոր շնորհաւորանքներից զատ, երեկոյի վերջում առաջնորդ Յովնան արք. Տէրտէրեան ընթերցեց Գարեգին Բ. Ամենայն հայոց կաթողիկոսին ղրկած շնորհաւորական ուղերձը Հենրիկ Անասեան արուեստագէտին եւ յանձնեց նրան Հայաստանի հանրապետութեան ամէնաբարձրաստիճան եւ պատուուաւոր պարգեւը՝ «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» շքանշանը:
Ստեղծագործական եւ կատարողական մեծ աւանդը մնայուն ու արժէքաւոր է պատմութեան մէջ այդպիսի գնահատանքով: Թող անսպառ եռանդը, աւիւնն ու ուժը, մտքի թռիչքն ու կամքը, ստեղծագործական ոգին եւ երեւակայութիւնը յաւերժ լինեն ձեր կեանքի ուղեկիցը սիրելի ՄԱԷՍՏՐՕ-ընկեր՝ Հենրիկ Անասեան: