Ռոզ եւ Ալէք Փիլիպոս վարժարանում Մայիսի 30ին տեղի ունեցաւ գեղարուեստական գողտրիկ յայտագիր՝ նուիրուած 1918ի Մայիսեան հերոսամարտերին, Հայաստանի Առաջին Հանրապետութեան հռչակմանը եւ Հայ Դատին: Հանդիսութեան հանդիսավարը վարժարանի ուսուցչուհի Մարալ Առնելեանն էր, ով ներկայացրեց օրուայ խորհուրդը:
1918թ. Սարդարապատի, Բաշ Ապարանի ու Ղարաքիլիսէյի հերոսամարտերից յետոյ, Մայիսի 28ին ստեղծուեց Հայաստանի Առաջին Հանրապետութիւնը: Հայ ժողովուրդը կարողացաւ 543 տարի անց՝ վերականգնել պետականութիւնը: Հաստատուեց Հայաստանի Հանրապետութեան զինանշանը, օրհներգը, դրօշը եւ դրամը: Ճիշդ է, որ Առաջին Հանրապետութիւնը ընդամէնը ունեցաւ 2 տարուայ կեանք, բայց այն հիմք հանդիսացաւ յետագայ ձեռքբերումների համար:
Մայիսեան յաջորդ յաղթանակը մենք նշեցինք 1945ին, երբ Մայիսի 9ին, յաղթական՝ քոչարի պարեցինք Բեռլինում, յետոյ տարիների թռիչքով նորից Մայիսի 9ին, բայց՝ 1992ին, հասանք Շուշի, ետ վերցրինք մեր բերդաքաղաքը ու տէրը դարձանք մեր հողերին:
Առաւօտեան հանդիսութիւնը սկսուեց աղօթքով եւ աշակերտական ուխտերով: Հանդիսութեան բացման խօսքն արտասանեց վարժարանի հայոց լեզուի եւ գրականութեան ուսուցչուհի Անոյշ Ելարեանը: Յիշատակուեցին Ուիլեըմ Սարոյեանի խօսքերը. «Համարձակեցէ՛ք բնաջնջել այս սերունդը: Տեսէ՛ք, թէ կրնա՞ք: Աքսորեցէ՛ք իրենց տուներէն դէպի անապատները, ձգեցէք առանց հացի եւ ջուրի, այրեցէ՛ք անոնց տուներն ու եկեղեցիները: Տեսէ՛ք, թէ անոնք ինչպէ՛ս պիտի վերածնին, տեսէ՛ք, թէ անոնք ինչպէ՛ս կրկին պիտի խնդան… Որովհետեւ, երբ անոնցմէ երկուքը աշխարհի որեւէ տեղ հանդիպի, տեսէ՛ք, թէ անոնք ինչպէ՛ս Նոր Հայաստան մը կը ստեղծեն»:
Երբեւէ հայի բախտը դիւրին չի եղել: Մեր ողջ պատմութեան ընթացքում մենք ստիպուած ենք եղել միշտ մարտնչելու՝ պահպանելու համար մեր ընտանիքները, հայրենիքն ու լեզուն: Մենք միշտ դատ ենք ունեցել, եւ մեր դատը սկսուել է դեռեւս Արարատի երկրից, մեր նախապապ Հայկից, երբ նետ ու աղեղով կռւում էր իր եւ իր ժողովրդի ազատութեան համար: Մեր դատը սկսւում է Աւարայրի դաշտից, երբ մեր սակաւ ուժերով պայքարում էինք մեր հաւատի ու կրօնի համար: Այո՛, մեր դատը սկսւում է հէնց մեր ծննդից: Սա էր աշակերտներին փոխանցուած պատգամը:
Վարժարանի 1-3րդ դասարանի աշակերտները արտասանեցին բանաստեղծութիւններ: 7րդ դասարանի աշակերտները երգեցին հայրենասիրական երգեր, իսկ 8րդ դասարանը ներկայացրեց Յովհ. Շիրազի «Հայոց Ճակատագիրը» եւ Վ. Թէքէեանի «Պիտի Իյնաս» բանաստեղծութիւնները: Վարժարանի բակը յագեցած էր խանդավառութեամբ եւ ուրախ տրամադրութեամբ: Տօնական տրամադրութիւնը աւելի էր ընդգծւում յատկապէս աշակերտների եռագոյն հագուստներով: Այդ օրը վարժարանի աշակերտները հագել էին կարմիր, կապոյտ եւ ծիրանագոյն շապիկներ, որոնք խորհրդանշում էին հայկական Եռագոյն դրօշը: Երաժշտութեան ուղեկցութեամբ աշակերտները վերադարձան դասարաններ՝ իրենց հոգում եւ մտքում եւս մէկ անգամ ամրագրելով այն փաստը, որ այն ազգը, ով չի ուզում մահանալ՝ երբե՛ք չի մահանայ:
(Հաղորդագրութիւնը՝ Ռոզ Եւ Ալէք Փիլիպոս Վարժարանից)