ԵՐԵՒԱՆ, «Արմէնփրէս».- 18 Յունուարին, Ազգային ժողովին մէջ լրագրողներու հետ ունեցած զրոյցի մը ընթացքին Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններու կարգաւորման գործընթացի յատուկ ներկայացուցիչ, Ազգային ժողովի փոխնախագահ Ռուբէն Ռուբինեան յայտնեց, որ առաջին հանդիպումին միտքեր փոխանակուեցան, թէ ինչպէ՛ս կը տեսնեն գործընթացը՝ թէ՛ թեքնիք եւ թէ նաեւ բովանդակային առումով: «Հիմնականում ճանաչողական բնոյթ էր կրում, եւ հիմնականում մտքեր ենք փոխանակել այն մասին, թէ ինչպէ՛ս ենք տեսնում գործընթացը՝ եւ տեխնիկապէս, եւ մի փոքր բովանդակային: Փորձ է արուել երկուստեք քննարկել ոչ սուր անկիւններ առաջացնող հարցերը, այլ դրական հարցերը», տեղեկացուց ան:
Փոխնախագահը յիշեցուց, որ ներկայացուցիչներու հանդիպման արդիւնքներուն մասին երկու կողմերու արտաքին գործոց նախարարները արդէն մամլոյ հաղորդագրութիւններ հրապարակեցին:
«Այդ թւում Թուրքիայի ԱԳ նախարարութեան հաղորդագրութեան մէջ ճշդուած է, որ կողմերը պայմանաւորուածութիւն են ձեռք բերել բանակցութիւնները շարունակել առանց նախապայմանների: Ընդհանուր առմամբ՝ առաջին հանդիպումն անցել է կառուցողական մթնոլորտում, բայց թէ ինչպէս կ՛ընթանայ գործընթացն ընդհանրապէս, կախուած է կողմերի պատրաստակամութիւնից եւ կառուցողականութեան շարունակականութիւնից: Հայաստանն մշտապէս յայտարարել է, որ պատրաստ է առանց նախապայմանների կարգաւորել Թուրքիայի հետ յարաբերութիւնները, հասնել սահմանի բացման, դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատել», յայտնեց ան:
«Հայկական կողմից ցանկութիւնն է, որ հնարաւորինս արագ ներգրաւուենք բովանդակային, այսինքն՝ էական բանակցութիւնների մէջ, որովհետեւ մենք հետաքրքրուած ենք իրական խնդիրների լուծմամբ: Եւ դա առաջին հերթին սահմանի բացումն է: Մենք ասել ենք եւ ասում ենք հետեւեալը՝ Հայաստանն պատրաստ է առանց նախապայմանների հասնել յարաբերութիւնների կարգաւորման», նշեց Ռուբինեան:
Ան նոյն ատեն ան յիշեցուց, որ Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչումը Հայաստանի որեւէ իշխանութեան օրով հայկական կողմէ առաջադրուած նախապայման չէ եղած յարաբերութիւններու կարգաւորման համար:
Պատասխանելով այն հարցումին, թէ Ատրպէյճանի տարածքային ամբողջականութեան հաստատումը եւս պէտք չէ՞ նախապայման ըլլայ՝ Ռուբինեան ըսաւ. «Երբ մենք ասում ենք, որ Հայաստանն պատրաստ է յարաբերութիւնները կարգաւորել՝ առանց նախապայմանների, դա նշանակում է, որ նոյնն ակնկալւում է միւս կողմից: Բանակցութիւնների ամբողջ իմաստն ինչ է. կայ իրավիճակ, որը մեզ ձեռնտու չէ: Ես կարծում եմ, որ այն ձեռնտու չէ նաեւ Թուրքիային: Մենք ուզում ենք, որ սահմանը բաց լինի: Եւ մենք պատրաստ ենք բանակցել դրա շուրջ, բանակցութեան ամբողջ իմաստն այն է, որ երկու երկրների միջեւ կայ խնդիր, եւ այն պէտք է լուծել»:
Ըստ անոր՝ երկրորդ հանդիպման օրուան եւ վայրին վերաբերեալ պայմանաւորուածութիւն ձեռք չէ բերուած: «Բայց, բնականաբար, մի օր ձեռք կը բերուի, եւ կը տեղեկացնեմ», յայտնեց Ռուբինեան:
«Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր, Ազգային ժողովի փոխնախագահ Իշխան Սաղաթէլեան եւս լրագրողներու հետ ունեցած զրոյցի մը ընթացքին անդրադարձաւ այս հանդիպումին եւ Հայաստան-Թուրքիա յարաբերութիւններուն՝ դիտել տալով, որ հայ-թրքական սահմանի բացումը եւ հայ-թրքական յարաբերութիւններու կարգաւորումը պէտք է դիտարկել ընդհանուր ծրարի մէջ:
«Մենք, առհասարակ, դէմ չենք այդ յարաբերութիւնների հաստատմանը, բայց խնդիրն այն է՝ ի՞նչ գնով եւ ինչի՞ հաշուին: Գտնում ենք, որ այս իշխանութիւնները ի վիճակի չեն ամենամեծ ցանկութեան դէպքում նոյնիսկ պաշտպանել Հայաստանի Հանրապետութեան շահերը: Եթէ իրենք ասում են, որ նախկինում եւս բանակցութիւններ եղել են Թուրքիայի հետ, ապա նախկինում նաեւ բանակցութիւններ են եղել Ադրբեջանի հետ, բայց զիջումներ եւ կորուստներ չենք ունեցել: Թուրքիան նոյն Թուրքիան է, բայց Հայաստանը նոյն Հայաստանը չի պատերազմից յետոյ, հետեւաբար, նրանք երկիրը տանում են մի շատ վտանգաւոր ցիկլ (շրջան): Եթէ առաջինի դէպքում իշխանութիւնների բանակցութիւնների արդիւնքում ունեցանք Արցախի տարածքների մեծ կորուստ, այս պարագայում Հայաստանի գոյութիւնն է դրւում հարցականի տակ», ըսաւ ան:
Սաղաթէլեան ըսաւ, որ Դաշնակցութիւնը, անկախ անկէ՝ իշխանութի՞ւն, թէ ընդդիմութիւն եղած ըլլայ, իր հարցերուն եւ տեսակէտներուն մէջ երբեք փոփոխամիտ չէ եղած:
«Մենք ըմբռնումով ենք մօտեցել Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքականութեանը՝ առանց նախապայմանների Թուրքիայի հետ բանակցութիւններ վարելու իմաստով: Մենք նախապայման չենք դրել, որ Թուրքիայի կողմից Հայոց Ցեղասպանութիւնը ճանաչուի, որից յետոյ նոր տեղի ունենայ բանակցութիւնները, բայց որեւէ զիջում, որեւէ նախապայմանի բաւարարում մեր կողմից անհանդուրժելի է, եւ կապ չունի՝ որ իշխանութեան օրօք կը լինի», յայտնեց Սաղաթէլեան:
Ան նշեց, որ հայ-թրքական յարաբերութիւններու կարգաւորման հարցը իրենց համար կարմիր գիծ է, եւ շեշտեց, որ այս մասով արմատական գործողութիւններ պիտի ըլլան: «Մենք ձախողելու ենք այս օրակարգը, այս ամէն ինչը վիժեցնելու ճանապարհը դիմադրողականութիւնն է, ինչպէս 2009ին եւ դրանից առաջ Սփիւռքը, Հայ Դատի գրասենեակները, ՀՅԴն իր համահայկական կառոյցով եւ ազգային բազմաթիւ ուժեր այս օրակարգը չեն հանդուրժելու, որովհետեւ սա Հայաստանը ծնկի բերելու եւ թուրքացնելու ծրագիր է: Լաւ ապրելու լօզունգների տակ Հայաստանը տանելու են թուրքացման: Մեր դիերի արիւնը դեռ չի չորացել, այս մարդիկ խօսում են բժշկական ծառայութիւններ մատուցելու, աւիաընկերութիւններ բացելու մասին: Լօզունգներով խաբելու են ժողովրդին, որպէսզի այս օրակարգը քայլեցնեն», նշեց Սաղաթէլեան:
ՀՅԴ Բիւրոյի անդամ, ՀՅԴ Բիւրոյի Հայ Դատի եւ քաղաքական հարցերու գրասենեակի ղեկավար Կիրօ Մանոյեան, անդրադառնալով Մոսկուայի մէջ տեղի ունեցած հանդիպումին՝ ըսաւ, որ Թուրքիան չի կրնար Հայաստանի հետ առանց նախապայմանի խօսիլ, որովհետեւ օրեր առաջ Թուրքիոյ նախագահ Ռեճեփ Թայիփ Էրտողան Թուրքիոյ մէջ Եւրոպական Միութեան ներկայացուցիչներուն հետ հանդիպումի մը ընթացքին դարձեալ խօսեցաւ այն մասին, որ Հայաստան լաւ կ՛ընէ, եթէ ճիշդ գնահատէ իրավիճակը:
«Պարզ է, որ ՀՀ իշխանութիւնները երաշխիք են տուել, որ ինչ–որ ձեւով կը բաւարարեն Թուրքիայի կողմից ներկայացուած նախապայմանները: Այն, որ ասում են նախապայմաններ չկան, մեզ լռեցնելու համար է, սակայն մենք երէկ չէ, որ ծնուել ենք: Հասկանում ենք, որ Թուրքիան իր իսկական դիրքորոշումը չի փոխել եւ ընդամէնն ուզում է ներկայացնել, որ կառուցողական երկխօսութիւն կը ստացուի», յայտնեց Մանոյեան:
Ըստ անոր, Հայաստանի իշխանութիւնները չեն կրնար որեւէ՝ յատկապէս Թուրքիոյ հետ լուրջ եւ կառուցողական բանակցութիւն վարել, որովհետեւ այն քաղաքական ուժն են, որ պատերազմին պարտուած են: Ան յիշեցուց, որ Թուրքիա Ատրպէյճանի հետ եւ Ատրպէյճանի չափ բռնութիւն կիրարկեց Արցախի մէջ:
Մանոյեան այն կարծիքին է, որ Հայաստանի եւ Թուրքիոյ ներկայացուցիչները վաղուց պայմանաւորուած են ամէն ինչ, եւ 14 Յունուարի հանդիպումը ընդամէնը բեմականացում էր: Ասոր վկայութիւնը այն է, որ 2 դրացի պետութիւնները, որոնք առնուազն վերջին 10 տարիներուն ոչ մէկ դիւանագիտական կապ ունեցած են, մէկուկէս ժամուան ընթացքին կառուցողական խօսակցութիւն կ՛ունենան, եւ արտաքին գործոց նախարարութիւններու յայտարարութիւններուն շուրջ համաձայնութեան կը հասնին՝ իրար կրկնող բնագիրներ տարածելով: Աւելի՛ն, Մանոյեան վստահ է, որ շարք մը հարցերու շուրջ արդէն իսկ համաձայնութիւն կայ:
Անդրադառնալով բանակցութիւններուն՝ Ռուսիոյ մէջ ըլլալու իրողութեան՝ Մանոյեան ընդգծեց, որ Ռուսիոյ ներկայութիւնը չենք կրնար երաշխիք նկատել Թուրքիոյ՝ շրջանին մէջ իր գրաւումները ու ծաւալապաշտութիւնը դադրեցնելու: Միւս կողմէ, Մանոյեան յիշեցուց, որ այնպէս չէ, որ Հայաստանի իշխանութիւնները Թուրքիոյ հետ երկխօսութիւնը առաջին պահէն սկսան Մոսկուայի միջնորդութեամբ:
Turkey Armenia meeting details in parliament is a first representation;
a previous contact, by 2nd president has been done APRIL,25, 2005,
a Genocide SIGNIFICANT day asking Erdogan to start meeting.. In actual
expose gave 1921 year after Moscow treaty, a request to Sultan (whose
government 1919 accepted GENOCIDE and SEVRES treaty) to help against
Mustafa Kemal REBEL,{ to restore Armenia Republic, invaded by lenin and
REBEL Turkish forces; “as similar request” by S. Vratzian IS NOT EQUIVALANT)
4 other forces DID INTERNATIONAL INVASION on Armenia ; actual P.M.
GOVERNMENT IS MEETING AFTER LOSING ENGINEERED WAR BY 3 ALLIES,
FOR CLOSING “sacrificing Armenia” PROJECT, BEFORE ANY POLITICAL
CHANGE; Studying 1 y. London, 1 y. Poland and 1 year SABANCI University
Turkey, (constructed by “Avram Kamodos, nickname Sabanci, billionaire,
after assisting in ADANA GENOCIDE, Armenian belongings, HIGHEST ANTI
Armenian) as ACCEPTABLE for Turkey, after 44 days war LOSING.
*Without condition* BUT IMPOSED SECRETLY. 1-NO GENOCIDE .
2-NO SEVRES TREATY ACCEPTANCE. 3-TEHLIRIAN STATUTE DESTRUCTION,
4-FREE ACCESS ARMENIAN SOIL WITHOUT CHECKING==TOTAL
CAPITULATION, OCCUPATION.. URGENTLY MUST BE CANCELLED OR
RESTART WITH TOTAL NATION CONSENT AND CONSULTATION. BOLSHEVIK,
TURKEY, ARMENIA ENEMIES MUST NOT DICTATING OUR FUTURE, 6000
YEARS HISTORY DESTRUCTING…TURKEY INVADED WITHOUT DECLARING
WAR TO ARMENIA, INDIRECTLY, HE MUST GIVE EXPLANATIONS IN FRONT
OF INTERNATIONAL STANCES AS *BRAKING* SEVRES TREATY SIGNATURE,
C-O-N-D-I-T-I-O-N-S !!!!!.