
ԵՐԵՒԱՆ, «Նիուզ».- Արցախի Ազգային ժողովի (ԱԺ) 5 խմբակցութիւններու ղեկավարները միասնաբար մշակեցին «Արցախի բռնագրաւուած տարածքների մասին» օրէնքի նախագիծը, զոր 2 Փետրուարին պիտի ներկայացնեն առաջին ընթերցման: Այս մասին «Նիուզ»ի հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին յայտնեց Արցախի Հանրապետութեան Ազգային ժողովի «Արդարութիւն» խմբակցութեան պատգամաւոր Մետաքսէ Յակոբեան:
«Նախագծի հիմնական միտքն այն է, որ մեր հայրենիքի բռնագրաւուած տարածքներում որեւէ միջազգային կառոյց կամ ընկերութիւն իրաւունք չունի առանց հայակական կողմի հետ համաձայնեցնելու ինչ-որ գործողութիւնների գնայ, որ հետագայում ինչ-որ խնդիրներ առաջանալու դէպքում այդ ընկերութիւնները իրաւունք չեն ունենայ մեզանից հատուցում կամ փոխհատուցում պահանջելու, եթէ մեզ հետ նախապէս չեն համաձայնեցրել: Երկրորդ միտքն այն է, որ մեր բռնագրաւուած տարաքծները միայն 2020 թուականին բռնագրաւուած տարածքները չեն, այլ նաեւ արցախեան առաջին պատերազմից յետոյ Ադրբեջանի վերահսկողութեան տակ մնացած Շահումեանի շրջանն է, Մարտակերտի եւ Մարտունու շրջաններից գիւղեր: Հիմնականում սա է նախագիծը, որը Փետրուարի 2ին լիագումար նիստի ժամանակ առաջին ընթերցմամբ կը դրուի քուէարկութեան եւ արդէն երկրորդ ընթերցմամբ կ՛ընդունուի», ըսաւ Յակոբեան:
Ըստ պատգամաւորին՝ տակաւին 30 տարի առաջ, Արցախի ժողովուրդը ինքնորոշում տուած էր, եւ հռչակած ազատ անկախ պետութիւն, ինչ որ միջազգային իրաւունք է:
«Անկախ այն հանգամանքից, այլ պետութիւնները ընդունել են, թէ՝ ոչ, սա միջազգային իրաւունք է եւ Արցախն ինքնորոշուել է դեռեւս 30 տարի առաջ եւ այդ իրաւունքը որեւէ մէկը չի կարող խլել արցախցուց եւ ընդհանրապէս հայից: Այսօր որեւէ մէկս չի համակերպուել այն մտքի հետ, որ մենք չենք վերադարձնելու մեր հայրենիքը: Եւ այս նախագիծը իրաւական է ամբողջութեամբ եւ կարեւոր է այն առումով, որ մենք հիմա համաձայնւում ենք ոչ թէ պատառիկներ վերադարձնել, այլ որ մենք մեր ամբողջ հայրենիքն ենք ուզում, պատրաստ ենք պայքարել դրա համար», ըսաւ ան:
Պատգամաւորը շեշտեց, որ Ատրպէյճանի կողմէ բռնագրաւուած տարածքներուն մէջ կը մտնեն Քաշաթաղի շրջանը, Շահումեանի շրջանը, Մարտունիի, Մարտակերտի, Հադրութի, Շուշիի, Ասկերանի շրջանները եւ Գետաշէնը:
Այս մասին խօսեցաւ նաեւ «Իրաւական ուղի» կազմակերպութեան համահիմնադիր, Արցախի Մարդու իրաւունքներու նախկին պաշտպան Ռուբէն Մելիքեան, որ ողջունելի եւ կարեւոր նկատեց նման օրէնքի մը նախագիծի մշակումը:
«Ինքնին գաղափարը ողջունելի է, եթէ հայկական առաջին պետութիւնը, կարծես թէ ձեռքերը լուացել է արցախեան խնդրի հետ կապուած հարցերից, ապա հայկական երկրորդ պետութիւնը գոնէ պէտք է որոշ քայլեր ձեռնարկի: Այս օրէնքը երկու բաղադրիչ ունի՝ քաղաքական եւ իրաւական: Քաղաքականը՝ ի լուր միջազգային հանրութեան յայտարարել, որ մենք չենք հաշտւում պատերազմի արդիւնքների հետ, համարում ենք, որ դա եղել է ոչ իրաւաչափ եւ Արցախի Հանրապետութեան սահմանադրական տարածքները պէտք է վերադարձուեն: Երկրորդը իրաւական բաղադրիչն է, եւ որոշակի ելակետային դրոյթներ նախատեսի այդ տարածքների բնակիչների համար, որը նոյնպէս կարեւոր է նրանց իրաւունքների պաշտպանութեան տեսանկիւնից: Ինչ վերաբերում է դրանց գործնական նշանակութեանը միջազգային յարաբերութիւններում, ապա անկեղծ պէտք է լինենք եւ գիտակցենք, որ չճանաչուած պետութեան կողմից ներկայացուած պահանջները, չեն կարող նոյն կշիռն ունենալ, ինչ օրինակ ճանաչուած պետութիւնների մասով: Երբ համանման գործողութիւններ ժամանակին կատարում էր Ադրբեջանը, ապա այդ գործողութիւններն, իրօք, որոշակի անյարմարութիւններ էին ստեղծում ներդրողների համար եւ այլն: Ամէն դէպքում ճանաչուած եւ չճանաչուած երկրների համանման գործողութիւնները, ցաւօք սրտի, նոյն ուժն ու ազդեցութիւնը չունեն», «Նիուզ»ի հետ ունեցած զրոյցին ընթացքին յայտնեց Մելիքեան՝ աւելցնելով, որ քաղաքական մակարդակի վրայ կարեւոր է այս նախաձեռնութիւնը, որպէսզի հետագայ քաղաքականութիւնը ի լուր աշխարհին յայտարարէ, որ այդ տարածքները կը նկատէ բռնագրաւուած։ «Սա ինքնին ունի կարեւոր նշանակութիւն հետագայ բանակցային գործընթացի առումով», աւելցուց Մելիքեան: Ան չի կարծեր, թէ այս նախաձեռնութիւնը որեւէ կերպով կրնայ խոչընդոտել Հայաստանի ներկայի իշխանութիւններու քայլերը: