ԹԵՀՐԱՆ.- Թեհրանահայ խումբ մը լեռնագնացներ՝ Զաւէն Շահուերդեան, Անդրանիկ Շահբազեան, Վարանդ Գրիգորի, Արփի Սինաբեան, Արմինէ Սինաբեaան, Ճանէս Աբեդեան, Գասպար Սինաբեան, Ռոզա Տէր Աւանէսեան եւ Սերոբ Պօղոսեան, վերջերս յաջողեցան նուաճել Արարատ լերան գագաթը:
Գրեթէ չորս ամիսէ ի վեր ինը հոգիէ բաղկացած խումբը արդէն կը պատրաստուէր նուաճելու Արարատ լերան գագաթը, թէեւ անոնցմէ ոմանք կասկածով կը մօտենային գաղափարի յաջողութեան: Եւ վերջապէս հասաւ ծրագրի մեկնարկին ժամը: Ուրբաթ, Յուլիս 10ին, առաւօտեան ժամը 9ին, խումբը Թեհրանի Բէյհաղի ճամբորդական կանգառէն հանրակառքով ուղղուեցաւ Թաւրիզ: Իսկ յաջորդ օրը՝ Յուլիս 11ին, սահմանը անցնելէ ետք, Մասիսը դիմաւորեց զանոնք:
«Այդ գիշեր հիւրանոցում գիշերելուց ու հանգստանալուց յետոյ, յաջորդ օրը մեր բուն ծրագիրը սկսեցինք եւ մեզ յաջողուեց անցնել արշաւի եւ մեր վրանները հաստատել Մասիսի լանջին՝ 3200 մեթր բարձրութեան վրայ: Այդ գիշեր Մասիսը մեզ ջերմ ընդունեց… երգ, պար, յուզում ու ոգեւորութիւն, մինչեւ գիշերուան վերջին րոպէները», կը պատմէ խումբի անդամներէն մին:
Յուլիս 13ին մեր ուղեւորութիւնը շարունակուեցաւ մինչեւ 4200 մեթր բարձրութիւն, որմէ ետք Մասիսի գագաթնակէտը պիտի ըլլար արշաւախումբին վերջնական կայանը: Այդ գիշեր երկինքը ամպոտեցաւ եւ քիչ անց՝ սկսաւ կարկուտ տեղալ: «Դա էլ մեր բախտն էր… Անհամբեր սպասում էինք այն յոյսով, որ շուտով դադարի կարկուտն ու երկինքը պարզուի, որ կարողանանք շարունակել մեր ճանապարհը», կը շարունակէ լեռնագնացը:
Քիչ ժամանակ անց, ինը հոգանոց խումբին միացած են նոր հինգ լեռնագնացներ, որոնցմէ երեքը ազգութեամբ պարսիկ էին, մէկը՝ քիւրտ, իսկ վերջինը՝ անգլիացի:
Վերջապէս, գիշերուան ժամը 12ին, անոնք ուղղուեցան դէպի լերան գագաթը: Խումբի պատասխանատուն ազդարարեց. «Ուշադիր լսէ՛ք: Մինչեւ գագաթ եօթը ժամ դժուար ճանապարհ ունենք բարձրանալու: Եթէ կան անձնաւորութիւններ, որոնք կարծում են, թէ չեն յաջողի եւ խանգարելու են ծրագիրը, թող հիմա վերադառնան: Մնացած ճանապարհի կէսից ո՛չ կարող ենք վերադառնալ, եւ ոչ էլ կանգնել»:
Չորս ժամ անց, խումբը բարձրացաւ ճանապարհին առաջին մասը: Փչող քամին արագօրէն փոթորիկ եղաւ եւ սկսաւ ծրագրին դժուար բաժինը: «Մէկ ժամ անց մեր պատասխանատուն մօտեցաւ խմբին եւ յայտնեց, որ փոթորիկի պատճառով պէտք է վերադառնանաք, (երբ մէկուկէս ժամուան ճանապարհ էր մնացել մինչեւ գագաթ հասնելը): Ականջներով լսում ու չեմ կարողանում բառերի իմաստը հասկանալ… Մեր բոլորիս մտքում միայն Մասիսի գագաթն է իշխում: Իմ ընկերներն էլ իմ հոգեկան վիճակում էին: Պատասխանատուն աւելացրեց, թէ՝ թերեւս ոտքի ու ձեռքի մատները սառչեն եւ վնասեն մեզ», կը շարունակէ խումբին անդամը:
Սակայն լեռնագնացները միայն գագաթի մասին կը մտածէին: Շուտով պիտի հասնէին իրենց տարիներու երազին: Ուստի անոնք յայտնեցին, թէ կ՛ուզեն շարունակել ու վեր բարձրանալ:
«… Չէի հաւատում, որ հասել ենք Մասիսի գագաթին, որտեղ շատ ուժեղ փոթորիկ էր տիրում, եւ մեզ ստիպեց, որ երկար չմնանք այդ բարձունքին, ու շուտ վերադառնանք եւ հեռանանք այդ երազային ու նուիրական պահերից…: Շուտ վերադարձանք եւ ամբողջ օրը քայլեցինք, իսկ երեկոյեան ժամը 6ին բեռնատար մեքենայով ճանապարհուեցինք դէպի մեր հիւրանոցը», ուրախութեամբ կը յայտնէ Մասիսը նուաճած լեռնագնացը:
Չորեքշաբթի, Յուլիս 15ին, խումբը կրկին ուղղուեցաւ դէպի պարսկական սահման ապա՝ դէպի Թաւրիզ:
«Ժամը 2ին սկսեցինք լսել հեռուստատեսութեան լուրերը… Աստուա՜ծ իմ: Այդ ի՜նչ դժբախտ լուր լսեցինք այդ պահին: Դա հարուած էր ճակատագրի կողմից…», յուզումով կը շարունակէ խումբին անդամը:
Անոնք լսած էին, որ Թեհրան-Երեւան չուերթի ճամբորդատար օդանաւը Ղազուին քաղաքին մօտակայքը կործանած էր վթարի հետեւանքով ու բոլոր ուղեւորները զոհուած էին… «Չեմ հաւատում, լուրը ճիշդ չէ, այդպէս չի կարող պատահել, մեր ծրագիրը պէտք չէ այդպիսի աւարտի հանդիպէր», կ՛ըսէ ան եւ թախիծով կը շարունակէ. «Մեր ծիծաղը արդէն փոխուել էր ներքին լուռ լացի ու շուարումի: Քիչ անց, ձեռքի հեռախօսները սկսեցին իրենց դժուարին պարտականութիւնը, որոնց յաջորդեց երկարատեւ ու դառն լռութիւն՝ մինչեւ Թեհրան:
Այս ծրագիրը թող լինի մի յիշատակ՝ նուիրուած մեր անմեղ ու արդար զոհերին…»: